Polityka rachunkowości: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Zarządzania
m (Infobox update)
 
(LinkTitles.)
Linia 16: Linia 16:




'''Polityka rachunkowości''' to wybrane i stosowane przez jednostkę reguły i praktyki prowadzenia rachunkowości zgodne z uwarunkowaniami prawnymi. (Cellery M. 2018, s. XV)  
'''[[Polityka]] rachunkowości''' to wybrane i stosowane przez jednostkę reguły i praktyki prowadzenia rachunkowości zgodne z uwarunkowaniami prawnymi. (Cellery M. 2018, s. XV)  


==Uwarunkowania prawne==
==Uwarunkowania prawne==
Polityka rachunkowości uwarunkowana jest przez krajowe i międzynarodowe prawie o rachunkowości. Najważniejszym aktem prawnym, który wskazuje przepisy regulujące zarówno aspekty teoretyczne jak i praktyczne jest Ustawa z dnia 29 września 1994 roku o rachunkowości, która jednocześnie przedstawia hierarchę obowiązujących aktów prawnych (Głębocka M. 2014 s. 72-73):  
Polityka rachunkowości uwarunkowana jest przez krajowe i międzynarodowe prawie o rachunkowości. Najważniejszym aktem prawnym, który wskazuje przepisy regulujące zarówno aspekty teoretyczne jak i praktyczne jest [[Ustawa]] z dnia 29 września 1994 roku o rachunkowości, która jednocześnie przedstawia hierarchę obowiązujących aktów prawnych (Głębocka M. 2014 s. 72-73):  
* akty wykonawcze do ustawy w postaci rozporządzeń
* akty wykonawcze do ustawy w postaci rozporządzeń
* Krajowe Standardy Rachunkowości (KSR)
* Krajowe Standardy Rachunkowości (KSR)
* Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej i Międzynarodowe Standardy Rachunkowości (MSSF/MSR).
* Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej i Międzynarodowe Standardy Rachunkowości ([[MSSF]]/MSR).
<google>t</google>
<google>t</google>


Linia 32: Linia 32:


==Zasady tworzenia dokumentacji polityki rachunkowości==
==Zasady tworzenia dokumentacji polityki rachunkowości==
Każda jednostka jest zobowiązana do posiadania dokumentacji polityki rachunkowości. Ustawa o rachunkowości reguluje sposób w jaki może być prowadzona taka dokumentacja i co powinna w sobie zawierać:<br />
Każda jednostka jest zobowiązana do posiadania dokumentacji polityki rachunkowości. [[Ustawa o rachunkowości]] reguluje sposób w jaki może być prowadzona taka [[dokumentacja]] i co powinna w sobie zawierać:<br />


'''I.''' "określenie roku obrotowego i wchodzących w jego skład okresów sprawozdawczych;<br />
'''I.''' "określenie roku obrotowego i wchodzących w jego skład okresów sprawozdawczych;<br />
Linia 39: Linia 39:


'''III.''' sposoby prowadzenia ksiąg rachunkowych, w tym co najmniej:<br />
'''III.''' sposoby prowadzenia ksiąg rachunkowych, w tym co najmniej:<br />
* zakładowy plan kont, ustalającego wykaz kont księgi głównej, przyjęte zasady klasyfikacji zdarzeń, zasady prowadzenia ksiąg pomocniczych oraz ich powiązania z kontami księgi głównej,<br />
* zakładowy [[plan]] kont, ustalającego wykaz kont księgi głównej, przyjęte zasady klasyfikacji zdarzeń, zasady prowadzenia ksiąg pomocniczych oraz ich powiązania z kontami księgi głównej,<br />
* wykaz ksiąg rachunkowych, a przy prowadzaniu ksiąg rachunkowych przy użyciu komputera – wykazu zbiorów danych z określeniem ich struktury, wzajemnych powiązań oraz ich funkcji w organizacji całości ksiąg rachunkowych w procesach przetwarzania danych,<br />
* wykaz ksiąg rachunkowych, a przy prowadzaniu ksiąg rachunkowych przy użyciu komputera – wykazu zbiorów danych z określeniem ich struktury, wzajemnych powiązań oraz ich funkcji w organizacji całości ksiąg rachunkowych w procesach przetwarzania danych,<br />
* opis systemu przetwarzania danych, a przy prowadzeniu ksiąg rachunkowych przy użyciu komputera – opis systemu informatycznego, zawierającego wykaz programów, procedur lub funkcji, w zależności od struktury oprogramowania, wraz z opisem algorytmów i parametrów oraz programowych zasad ochrony danych, w tym w szczególności metod zabezpieczenia dostępu do danych i systemu ich przetwarzania, a ponadto określenie wersji oprogramowania i daty rozpoczęcia jego eksploatacji
* opis systemu przetwarzania danych, a przy prowadzeniu ksiąg rachunkowych przy użyciu komputera – opis systemu informatycznego, zawierającego wykaz programów, procedur lub funkcji, w zależności od struktury oprogramowania, wraz z opisem algorytmów i parametrów oraz programowych zasad ochrony danych, w tym w szczególności metod zabezpieczenia dostępu do danych i systemu ich przetwarzania, a ponadto określenie wersji oprogramowania i daty rozpoczęcia jego eksploatacji
Linia 45: Linia 45:
<br />
<br />


Regulacje mają charakter ramowy i mają za zadanie wskazać jakiego typu informacje powinny pojawić się w polityce rachunkowości, dlatego każda jednostka sama ustala, które reguły będzie stosowała w swojej dokumentacji. (Cellery M. 2018, s. XVI)
Regulacje mają charakter ramowy i mają za [[zadanie]] wskazać jakiego typu [[informacje]] powinny pojawić się w polityce rachunkowości, dlatego każda jednostka sama ustala, które reguły będzie stosowała w swojej dokumentacji. (Cellery M. 2018, s. XVI)


==Polityka rachunkowości a zasady rachunkowości==
==Polityka rachunkowości a zasady rachunkowości==
Linia 52: Linia 52:
{| class="wikitable"
{| class="wikitable"
|-
|-
! Nadrzędna zasada rachunkowości !! Implikacje dla polityki rachunkowości
! Nadrzędna [[zasada]] rachunkowości !! Implikacje dla polityki rachunkowości
|-
|-
| Zasada istotności || Ustalając politykę rachunkowości i dopasowując zasady do charakteru działalności jednostki należy wyodrębnić zdarzenia istotne potrzebne do oceny stanu majątkowego i finansowego podmiotu oraz wyniku finansowego zachowując przy tym zasadę ostrożności.  
| Zasada istotności || Ustalając politykę rachunkowości i dopasowując zasady do charakteru działalności jednostki należy wyodrębnić zdarzenia istotne potrzebne do oceny stanu majątkowego i finansowego podmiotu oraz wyniku finansowego zachowując przy tym zasadę ostrożności.  
|-
|-
| Zasada ostrożności || Elementy składowe aktywów i pasywów powinno się wycenić na podstawie rzeczywistych cen (kosztów) ich nabycia (wytworzenia).  
| [[Zasada ostrożności]] || Elementy składowe aktywów i pasywów powinno się wycenić na podstawie rzeczywistych cen (kosztów) ich nabycia (wytworzenia).  
|-
|-
| Zasada kontynuacji działania || Stosując przyjętą politykę rachunkowości, w szczególności przy dokonywaniu wyceny aktywów i pasywów zakłada się, że jednostka będzie kontynuować swoją działalność w przyszłości (od dnia bilansowego, nie krócej niż 1 rok).
| Zasada kontynuacji działania || Stosując przyjętą politykę rachunkowości, w szczególności przy dokonywaniu wyceny aktywów i pasywów zakłada się, że jednostka będzie kontynuować swoją działalność w przyszłości (od dnia bilansowego, nie krócej niż 1 rok).
|-
|-
| Zasada wyższości treści nad formą || Zdarzenia jednostka ma obowiązek zapisywać w księgach rachunkowych i wykazywać je w sprawozdaniu finansowym niezależnie od formy, która może odbiegać od standardów, najważniejsza jest treść.  
| Zasada wyższości treści nad formą || Zdarzenia jednostka ma [[obowiązek]] zapisywać w księgach rachunkowych i wykazywać je w sprawozdaniu finansowym niezależnie od formy, która może odbiegać od standardów, najważniejsza jest treść.  
|-
|-
| Zasada ciągłości || Przyjęte metody polityki rachunkowości, jednostka powinna używać w sposób ciągły, ujmując operacje gospodarcze, wycenę aktywów i pasywów w sposób jednakowy, by można było dokonać porównania poszczególnych lat działalności.
| Zasada ciągłości || Przyjęte metody polityki rachunkowości, jednostka powinna używać w sposób ciągły, ujmując operacje gospodarcze, wycenę aktywów i pasywów w sposób jednakowy, by można było dokonać porównania poszczególnych lat działalności.
Linia 66: Linia 66:
| Zasada memoriału || Jednostka zobowiązana jest do ujęcia wszystkich kosztów i przychodów z ostatniego roku obrotowego, niezależnie od daty dokonania zapłaty.
| Zasada memoriału || Jednostka zobowiązana jest do ujęcia wszystkich kosztów i przychodów z ostatniego roku obrotowego, niezależnie od daty dokonania zapłaty.
|-
|-
| Zasada współmierności przychodów i kosztów || Aby zapewnić współmierność przychodów i kosztów w danym okresie sprawozdawczym należy uwzględnić przychody odnoszące się do przyszłych okresów oraz koszty, które nie zostały jeszcze poniesione.  
| [[Zasada współmierności]] przychodów i kosztów || Aby zapewnić współmierność przychodów i kosztów w danym okresie sprawozdawczym należy uwzględnić [[przychody]] odnoszące się do przyszłych okresów oraz [[koszty]], które nie zostały jeszcze poniesione.  
|-
|-
| Zasada zakazu kompensat || Wszystkie składniki należy uwzględniać oddzielnie i nie można kompensować ze sobą różnych wartości.
| Zasada zakazu kompensat || Wszystkie składniki należy uwzględniać oddzielnie i nie można kompensować ze sobą różnych wartości.
Linia 74: Linia 74:
* Cellary M. (2018). ''Polityka rachunkowości 2018'', C.H.Beck, Warszawa.
* Cellary M. (2018). ''Polityka rachunkowości 2018'', C.H.Beck, Warszawa.
* Głębocka M. (2014) ''[https://www.sbc.org.pl/dlibra/publication/166594/edition/156603/content?ref=desc Wpływ polityki rachunkowości w obszarze aktywów obrotowych na treść informacyjną sprawozdań finansowych- wybrane problemy]'' "Studia Ekonomiczne / Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach" nr 201, Katowice.  
* Głębocka M. (2014) ''[https://www.sbc.org.pl/dlibra/publication/166594/edition/156603/content?ref=desc Wpływ polityki rachunkowości w obszarze aktywów obrotowych na treść informacyjną sprawozdań finansowych- wybrane problemy]'' "Studia Ekonomiczne / Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach" nr 201, Katowice.  
* Gos W. (red.) (2016). ''Rachunkowość finansowa'', Stowarzyszenie Księgowych w Polsce, Warszawa.  
* Gos W. (red.) (2016). ''[[Rachunkowość finansowa]]'', [[Stowarzyszenie]] Księgowych w Polsce, Warszawa.  
* Mukulska D.A. (red.) (2012). ''Polityka rachunkowości jednostki a jakość sprawozdania finansowego'', Wydawnictwo KUL, Lublin.  
* Mukulska D.A. (red.) (2012). ''Polityka rachunkowości jednostki a [[jakość]] sprawozdania finansowego'', Wydawnictwo KUL, Lublin.  
* ''[http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU19941210591/U/D19940591Lj.pdf Ustawa o rachunkowości]'' (Dz.U. 1994 Nr 121 poz.591)  
* ''[http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU19941210591/U/D19940591Lj.pdf Ustawa o rachunkowości]'' (Dz.U. 1994 Nr 121 poz.591)  
* ''[http://www.mf.gov.pl/c/document_library/get_file?uuid=e921106d-4f7b-4d0f-a595-c93ef5815b4f&groupId=764034 Zmiany zasad (polityki) rachunkowości, wartości szacunkowych, poprawianie błędów, zdarzenia następujące po dniu bilansowym – ujęcie i prezentacja]'' (Krajowy Standard Rachunkowości nr 7)
* ''[http://www.mf.gov.pl/c/document_library/get_file?uuid=e921106d-4f7b-4d0f-a595-c93ef5815b4f&groupId=764034 Zmiany zasad (polityki) rachunkowości, wartości szacunkowych, poprawianie błędów, zdarzenia następujące po dniu bilansowym – ujęcie i prezentacja]'' (Krajowy Standard Rachunkowości nr 7)

Wersja z 02:45, 21 maj 2020

Polityka rachunkowości
Polecane artykuły


Polityka rachunkowości to wybrane i stosowane przez jednostkę reguły i praktyki prowadzenia rachunkowości zgodne z uwarunkowaniami prawnymi. (Cellery M. 2018, s. XV)

Uwarunkowania prawne

Polityka rachunkowości uwarunkowana jest przez krajowe i międzynarodowe prawie o rachunkowości. Najważniejszym aktem prawnym, który wskazuje przepisy regulujące zarówno aspekty teoretyczne jak i praktyczne jest Ustawa z dnia 29 września 1994 roku o rachunkowości, która jednocześnie przedstawia hierarchę obowiązujących aktów prawnych (Głębocka M. 2014 s. 72-73):

  • akty wykonawcze do ustawy w postaci rozporządzeń
  • Krajowe Standardy Rachunkowości (KSR)
  • Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej i Międzynarodowe Standardy Rachunkowości (MSSF/MSR).

Instrumenty polityki rachunkowości

Do instrumentów polityki rachunkowości można zaliczyć (Gos W. 2016, s. 25-26):

  • możliwość wyboru sposobu sporządzania bilansu (metod prezentacji aktywów i pasywów)
  • możliwość wyboru metod wyceny (zużycia majątku trwałego, zużycia i zmniejszenia wartości aktywów obrotowych, rezerw i rozliczeń międzynarodowych)
  • inne prawa wyboru (rozdzielenia zysku, metod publikacji sprawozdań finansowych).

Zasady tworzenia dokumentacji polityki rachunkowości

Każda jednostka jest zobowiązana do posiadania dokumentacji polityki rachunkowości. Ustawa o rachunkowości reguluje sposób w jaki może być prowadzona taka dokumentacja i co powinna w sobie zawierać:

I. "określenie roku obrotowego i wchodzących w jego skład okresów sprawozdawczych;

II. metody wyceny aktywów i pasywów oraz ustalania wyniku finansowego;

III. sposoby prowadzenia ksiąg rachunkowych, w tym co najmniej:

  • zakładowy plan kont, ustalającego wykaz kont księgi głównej, przyjęte zasady klasyfikacji zdarzeń, zasady prowadzenia ksiąg pomocniczych oraz ich powiązania z kontami księgi głównej,
  • wykaz ksiąg rachunkowych, a przy prowadzaniu ksiąg rachunkowych przy użyciu komputera – wykazu zbiorów danych z określeniem ich struktury, wzajemnych powiązań oraz ich funkcji w organizacji całości ksiąg rachunkowych w procesach przetwarzania danych,
  • opis systemu przetwarzania danych, a przy prowadzeniu ksiąg rachunkowych przy użyciu komputera – opis systemu informatycznego, zawierającego wykaz programów, procedur lub funkcji, w zależności od struktury oprogramowania, wraz z opisem algorytmów i parametrów oraz programowych zasad ochrony danych, w tym w szczególności metod zabezpieczenia dostępu do danych i systemu ich przetwarzania, a ponadto określenie wersji oprogramowania i daty rozpoczęcia jego eksploatacji

IV. systemu służącego ochronie danych i ich zbiorów, w tym dowodów księgowych, ksiąg rachunkowych i innych dokumentów stanowiących podstawę dokonanych w nich zapisów”. (art. 10 ust. o rachunkowości)

Regulacje mają charakter ramowy i mają za zadanie wskazać jakiego typu informacje powinny pojawić się w polityce rachunkowości, dlatego każda jednostka sama ustala, które reguły będzie stosowała w swojej dokumentacji. (Cellery M. 2018, s. XVI)

Polityka rachunkowości a zasady rachunkowości

Dokonując wyboru poszczególnych reguły prowadzenia polityki rachunkowości warto pamiętać, że oprócz obwarowań prawnych, muszą być one zgodne z nadrzędnymi zasadami rachunkowości. Każda z nich posiada implikacje dla polityki rachunkowości (Mikulska D.A. 2012, s. 19-20):

Nadrzędna zasada rachunkowości Implikacje dla polityki rachunkowości
Zasada istotności Ustalając politykę rachunkowości i dopasowując zasady do charakteru działalności jednostki należy wyodrębnić zdarzenia istotne potrzebne do oceny stanu majątkowego i finansowego podmiotu oraz wyniku finansowego zachowując przy tym zasadę ostrożności.
Zasada ostrożności Elementy składowe aktywów i pasywów powinno się wycenić na podstawie rzeczywistych cen (kosztów) ich nabycia (wytworzenia).
Zasada kontynuacji działania Stosując przyjętą politykę rachunkowości, w szczególności przy dokonywaniu wyceny aktywów i pasywów zakłada się, że jednostka będzie kontynuować swoją działalność w przyszłości (od dnia bilansowego, nie krócej niż 1 rok).
Zasada wyższości treści nad formą Zdarzenia jednostka ma obowiązek zapisywać w księgach rachunkowych i wykazywać je w sprawozdaniu finansowym niezależnie od formy, która może odbiegać od standardów, najważniejsza jest treść.
Zasada ciągłości Przyjęte metody polityki rachunkowości, jednostka powinna używać w sposób ciągły, ujmując operacje gospodarcze, wycenę aktywów i pasywów w sposób jednakowy, by można było dokonać porównania poszczególnych lat działalności.
Zasada memoriału Jednostka zobowiązana jest do ujęcia wszystkich kosztów i przychodów z ostatniego roku obrotowego, niezależnie od daty dokonania zapłaty.
Zasada współmierności przychodów i kosztów Aby zapewnić współmierność przychodów i kosztów w danym okresie sprawozdawczym należy uwzględnić przychody odnoszące się do przyszłych okresów oraz koszty, które nie zostały jeszcze poniesione.
Zasada zakazu kompensat Wszystkie składniki należy uwzględniać oddzielnie i nie można kompensować ze sobą różnych wartości.

Bibliografia

Autor: Dominika Skura

Uwaga.png

Treść tego artykułu została oparta na aktach prawnych.

Zwróć uwagę, że niektóre akty prawne mogły ulec zmianie od czasu publikacji tego tekstu.