Poliamidy: Różnice pomiędzy wersjami
Z Encyklopedia Zarządzania
m (Infobox update) |
(LinkTitles.) |
||
| Linia 21: | Linia 21: | ||
# Syntezy z laktanów przez ich polimeryzację lub hydrolizę do aminokwasów i dalszą polikondensację [J. Pielichowski, A. Puszyński 1998, s. 224]. | # Syntezy z laktanów przez ich polimeryzację lub hydrolizę do aminokwasów i dalszą polikondensację [J. Pielichowski, A. Puszyński 1998, s. 224]. | ||
Pomiędzy grupami amidowymi dwóch sąsiednich makrocząstek tworzy się bardzo silne wiązanie wodorowe, któremu poliamidy zawdzięczają zdolność do krystalizacji. Stopień ich krystalizacji zależy od użytych do polimeryzacji monomerów. Cechuje je dobra wytrzymałość na rozciąganie, wysoki moduł sprężystości, twardość, odporność na ścieranie. Poliamidy mogą zaabsorbować do kilku procent wody [W. Kubiński 2012, s. 202]. Zwiększenie wiązań wodorowych powoduje wzrost temperatury topnienia fazy krystalicznej poliamidów, temperatury zeszklenia, twardości oraz gęstości, zwiększenie sztywności polimeru. Poliamidy mają własne nazewnictwo zwyczajowe (niezależne od systematycznego), oparte na liczbie atomów węgla w substratach (diamina, kwas dikarboksylowy, aminokwas, laktam); na przykład poliamid 6.6, poliamid 6.10 i poliamid 6. | Pomiędzy grupami amidowymi dwóch sąsiednich makrocząstek tworzy się bardzo silne wiązanie wodorowe, któremu poliamidy zawdzięczają [[zdolność]] do krystalizacji. Stopień ich krystalizacji zależy od użytych do polimeryzacji monomerów. Cechuje je dobra wytrzymałość na rozciąganie, wysoki moduł sprężystości, twardość, [[odporność]] na ścieranie. Poliamidy mogą zaabsorbować do kilku procent wody [W. Kubiński 2012, s. 202]. Zwiększenie wiązań wodorowych powoduje wzrost temperatury topnienia fazy krystalicznej poliamidów, temperatury zeszklenia, twardości oraz gęstości, zwiększenie sztywności polimeru. Poliamidy mają własne nazewnictwo zwyczajowe (niezależne od systematycznego), oparte na liczbie atomów węgla w substratach (diamina, kwas dikarboksylowy, aminokwas, laktam); na przykład poliamid 6.6, poliamid 6.10 i poliamid 6. | ||
# Poliamid 6.6 (nylon 6.6 lub PA 6.6) – otrzymuje się w wyniku reakcji polikondensacji kwasu adypinowego z heksametylenodianiną. W celu zachowania równomolowego stosunku grup funkcyjnych tych substratów reakcję syntezy poliamidu 6.6 prowadzi się najczęściej dwuetapowo. W pierwszym etapie otrzymuje się adypinian heksymetylenodianiny, zwany heksasolą AH, w wyniku zobojętniania heksametylenodianiny stechiometryczną ilością kwasu adypinowego. Drugi etap związany jest z reakcją polikondensacji heksasoli AH, prowadzi się go metodą okresową lub ciągłą. | # Poliamid 6.6 (nylon 6.6 lub PA 6.6) – otrzymuje się w wyniku reakcji polikondensacji kwasu adypinowego z heksametylenodianiną. W celu zachowania równomolowego stosunku grup funkcyjnych tych substratów reakcję syntezy poliamidu 6.6 prowadzi się najczęściej dwuetapowo. W pierwszym etapie otrzymuje się adypinian heksymetylenodianiny, zwany heksasolą AH, w wyniku zobojętniania heksametylenodianiny stechiometryczną ilością kwasu adypinowego. Drugi etap związany jest z reakcją polikondensacji heksasoli AH, prowadzi się go metodą okresową lub ciągłą. | ||
# Poliamid 6.10 (nylon 6.10 lub PA 6.10) otrzymuje się w wyniku reakcji polikondensacji kwasu sebacynowego z heksametylenodianiną [W.Szlezyngier 1998 s. 277-280]. | # Poliamid 6.10 (nylon 6.10 lub PA 6.10) otrzymuje się w wyniku reakcji polikondensacji kwasu sebacynowego z heksametylenodianiną [W.Szlezyngier 1998 s. 277-280]. | ||
| Linia 38: | Linia 38: | ||
==Bibliografia== | ==Bibliografia== | ||
* Pielichowski J., Puszyński A., Technologia tworzyw sztucznych, Wydawnictwo Naukowo-Techiczne, Warszawa 1998 | * Pielichowski J., Puszyński A., [[Technologia]] tworzyw sztucznych, Wydawnictwo Naukowo-Techiczne, Warszawa 1998 | ||
* Kubiński W., Materiałoznawstwo. Tom 1. Podstawowe materiały stosowane w technice, Wydawnictwo: AGH, Kraków 2012 | * Kubiński W., [[Materiałoznawstwo]]. Tom 1. Podstawowe [[materiały]] stosowane w technice, Wydawnictwo: AGH, Kraków 2012 | ||
* Szlezyngier W., Tworzywa sztuczne, Rzeszów 1998 | * Szlezyngier W., Tworzywa sztuczne, Rzeszów 1998 | ||
* Dziewońska M., Związki wielkocząsteczkowe – polimery, Wydawnictwo: Akademia Ekonomiczna w Krakowie, Kraków 1995 | * Dziewońska M., Związki wielkocząsteczkowe – polimery, Wydawnictwo: Akademia Ekonomiczna w Krakowie, Kraków 1995 | ||
Wersja z 03:33, 21 maj 2020
| Poliamidy |
|---|
| Polecane artykuły |
Poliamidy – są to cząsteczki, które zawierają w makrocząsteczce ugrupowania amidowe -CONH-. Do najczęściej spotykanych metod otrzymywania poliamidów należą:
- Reakcja polikondensacji kwasów dikarboksylowych z diaminami.
- Reakcja dichlorków kwasów kwasów karboksylowych z diaminami.
- Reakcja polikondensacji aminokwasów.
- Syntezy z laktanów przez ich polimeryzację lub hydrolizę do aminokwasów i dalszą polikondensację [J. Pielichowski, A. Puszyński 1998, s. 224].
Pomiędzy grupami amidowymi dwóch sąsiednich makrocząstek tworzy się bardzo silne wiązanie wodorowe, któremu poliamidy zawdzięczają zdolność do krystalizacji. Stopień ich krystalizacji zależy od użytych do polimeryzacji monomerów. Cechuje je dobra wytrzymałość na rozciąganie, wysoki moduł sprężystości, twardość, odporność na ścieranie. Poliamidy mogą zaabsorbować do kilku procent wody [W. Kubiński 2012, s. 202]. Zwiększenie wiązań wodorowych powoduje wzrost temperatury topnienia fazy krystalicznej poliamidów, temperatury zeszklenia, twardości oraz gęstości, zwiększenie sztywności polimeru. Poliamidy mają własne nazewnictwo zwyczajowe (niezależne od systematycznego), oparte na liczbie atomów węgla w substratach (diamina, kwas dikarboksylowy, aminokwas, laktam); na przykład poliamid 6.6, poliamid 6.10 i poliamid 6.
- Poliamid 6.6 (nylon 6.6 lub PA 6.6) – otrzymuje się w wyniku reakcji polikondensacji kwasu adypinowego z heksametylenodianiną. W celu zachowania równomolowego stosunku grup funkcyjnych tych substratów reakcję syntezy poliamidu 6.6 prowadzi się najczęściej dwuetapowo. W pierwszym etapie otrzymuje się adypinian heksymetylenodianiny, zwany heksasolą AH, w wyniku zobojętniania heksametylenodianiny stechiometryczną ilością kwasu adypinowego. Drugi etap związany jest z reakcją polikondensacji heksasoli AH, prowadzi się go metodą okresową lub ciągłą.
- Poliamid 6.10 (nylon 6.10 lub PA 6.10) otrzymuje się w wyniku reakcji polikondensacji kwasu sebacynowego z heksametylenodianiną [W.Szlezyngier 1998 s. 277-280].
- Poliamid 6 (nylon 6 lub PA 6) został otrzymany w 1938r. przez niemieckiego chemika Schlacka pod nazwą Perlon, a dwa lata później rozpoczęto na jego podstawie produkcję włókien poliamidowych. Obecnie sprzedawany jest do około 100 krajów świata. Jest tańszy od PA 6.6. Otrzymywany jest przez polimeryzację kaprolaktamu [M. Dziewońska 1995, s. 103].
Zastosowanie
Zastosowania: części techniczne, jak: łożyska, koła zębate, rolki, śruby, uszczelki, złączki, wykładziny, obudowy, części pomp, korpusy cewek, części gaźników, krzywaki ssące do motorów spalinowych, wentylatory, części sprzętu domowego i towary konsumpcyjne, wytłaczane półprodukty, jak: pręty, rury, węże, płyty, osłonki kabli, buty narciarskie, żelówki, membrany, uszczelki, wydmuchiwane płaskie folie, opakowania, kształtki rozdmuchiwane, włókna, szczeciny, uchwyty [Saechtlin, 1995, s. 445].
Patrz też:
Bibliografia
- Pielichowski J., Puszyński A., Technologia tworzyw sztucznych, Wydawnictwo Naukowo-Techiczne, Warszawa 1998
- Kubiński W., Materiałoznawstwo. Tom 1. Podstawowe materiały stosowane w technice, Wydawnictwo: AGH, Kraków 2012
- Szlezyngier W., Tworzywa sztuczne, Rzeszów 1998
- Dziewońska M., Związki wielkocząsteczkowe – polimery, Wydawnictwo: Akademia Ekonomiczna w Krakowie, Kraków 1995
- Saechtling, Tworzywa sztuczne. Poradnik, Wydawnictwo Naukowo-Techniczne, Warszawa 1995
Autor: Szpakiewicz Julita
