Planowane postarzanie produktu: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Zarządzania
m (Infobox update)
 
(LinkTitles.)
Linia 19: Linia 19:


==Idea koncepcji planowanego postarzania produktów==
==Idea koncepcji planowanego postarzania produktów==
W XXI wieku ciągle powtarza się o rozwoju nauki, technologii, pozyskiwanie nowych surowców czy kreowanie nowych, w domyśle lepszych sposobów produkcji. Wszystkie te czynniki powinny skutkować wytwarzaniem produktów nie tylko bardziej zaawansowanych technologicznie, ale także o większej żywotności, czyli przewidzianym okresie użytkowania. Jednakże możemy zaobserwować, że obecnie panujące tendencje zmierzają w przeciwnym kierunku. Specjaliści zwracają uwagę na fakt, że skuteczność strategii celowego postarzania produktów może być powiązana z pozycją jaka dane [[przedsiębiorstwo]] posiada na [[rynek|rynku]]. W tym kontekście, w uprzywilejowanym położeniu znajdują się firmy, które dominują na danym rynku ( np. posiadają [[monopol]]). (K. Billewicz, 2016, s.573)  
W XXI wieku ciągle powtarza się o rozwoju nauki, technologii, pozyskiwanie nowych surowców czy kreowanie nowych, w domyśle lepszych sposobów produkcji. Wszystkie te czynniki powinny skutkować wytwarzaniem produktów nie tylko bardziej zaawansowanych technologicznie, ale także o większej żywotności, czyli przewidzianym okresie użytkowania. Jednakże możemy zaobserwować, że obecnie panujące tendencje zmierzają w przeciwnym kierunku. Specjaliści zwracają uwagę na fakt, że [[skuteczność]] strategii celowego postarzania produktów może być powiązana z pozycją jaka [[dane]] [[przedsiębiorstwo]] posiada na [[rynek|rynku]]. W tym kontekście, w uprzywilejowanym położeniu znajdują się firmy, które dominują na danym rynku ( np. posiadają [[monopol]]). (K. Billewicz, 2016, s.573)  


==Odniesienie do wykorzystywanych technologii ==
==Odniesienie do wykorzystywanych technologii ==
Należy jednak pamiętać również o tym, że porównując żywotność przysłowiowej lodówki dostępnej w dzisiejszych centrach handlowych, a odpowiadającego modelu sprzed 20 lat, nowszy egzemplarz ma znacznie bardziej rozbudowaną elektronikę, a nawet zdarza się, że posiadać system operacyjny z oprogramowaniem (np. chłodziarkozamrażarki z wbudowanym wyświetlaczem, dostępem do wi-fi itd.) Wzbogacenie produktu o tak wiele dodatkowych elementów może być związane ze wzrostem awaryjności.
Należy jednak pamiętać również o tym, że porównując żywotność przysłowiowej lodówki dostępnej w dzisiejszych centrach handlowych, a odpowiadającego modelu sprzed 20 lat, nowszy egzemplarz ma znacznie bardziej rozbudowaną elektronikę, a nawet zdarza się, że posiadać [[system]] operacyjny z oprogramowaniem (np. chłodziarkozamrażarki z wbudowanym wyświetlaczem, dostępem do wi-fi itd.) Wzbogacenie produktu o tak wiele dodatkowych elementów może być związane ze wzrostem awaryjności.


==Sposoby postarzania produktów==
==Sposoby postarzania produktów==
W 2015 roku, na łamach magazynu ''"Handel Wewnętrzny"'' przyjrzano się zagadnieniu jakim jest planowane postarzanie produktów. W efekcie artykułu, Adam Ryś dokonał klasyfikacji sposobów postarzania produktów. Według autora, postarzanie produktów może polegać na:  
W 2015 roku, na łamach magazynu ''"[[Handel]] Wewnętrzny"'' przyjrzano się zagadnieniu jakim jest planowane postarzanie produktów. W efekcie artykułu, Adam Ryś dokonał klasyfikacji sposobów postarzania produktów. Według autora, postarzanie produktów może polegać na:  
*skracaniu żywotności produktów,
*skracaniu żywotności produktów,
*celowym umieszcza w produktach takich elementów lub instalacji, które po określonym okresie zużycia uniemożliwiają dalsze funkcjonowanie urządzenia,  
*celowym umieszcza w produktach takich elementów lub instalacji, które po określonym okresie zużycia uniemożliwiają dalsze funkcjonowanie urządzenia,  
*nie udostępnianiu do sprzedaży detalicznej części zamiennych,
*nie udostępnianiu do sprzedaży detalicznej części zamiennych,
*projektowanie przedmiotu w taki sposób by skomplikować proces demontażu, zapobiegając w ten sposób próby samodzielnych napraw lub korzystania z pomocy nieautoryzowanych serwisów,
*[[projektowanie]] przedmiotu w taki sposób by skomplikować [[proces]] demontażu, zapobiegając w ten sposób próby samodzielnych napraw lub korzystania z pomocy nieautoryzowanych serwisów,
*ograniczeniu funkcji w tańszych wersjach produktów,  
*ograniczeniu funkcji w tańszych wersjach produktów,  
*projektowanie dóbr jednorazowego użytku,  
*projektowanie dóbr jednorazowego użytku,  
*przedstawianie produktów przez pryzmat nowych funkcji i designu w taki sposób by konsument porzucił posiadany przez siebie produkt ( często tego samego producenta i ciągle funkcjonujący) na rzecz obecnie promowanego. (A. Ryś 2015, s. 144)
*przedstawianie produktów przez pryzmat nowych funkcji i designu w taki sposób by [[konsument]] porzucił posiadany przez siebie [[produkt]] ( często tego samego producenta i ciągle funkcjonujący) na rzecz obecnie promowanego. (A. Ryś 2015, s. 144)


==Kwestie etyczne==
==Kwestie etyczne==


Wytwarzanie towarów w taki sposób by po pewnym, znanym jedynie [[producent|producentowi]] okresie użytkowania produkt stał się bezużyteczny wydaje się być nieetyczne. W związku z tym, żadne z [[przedsiębiorstwo |przedsiębiorstw]] przyznaje się do podobnych praktyk. Rozwiązaniem wydaje się informowanie przez producenta o szacowanym czasie eksploatacji. Jednakże takie praktyki obarczone byłyby także przekłamaniami wynikającymi z wydłużania przedstawianego okresu, w celach rywalizacji rynkowej. Celowe skracanie żywotności produktów wiąże się nie tylko z kwestiami etyki, ale także dotyczy ekologii.  
Wytwarzanie [[towarów]] w taki sposób by po pewnym, znanym jedynie [[producent|producentowi]] okresie użytkowania produkt stał się bezużyteczny wydaje się być nieetyczne. W związku z tym, żadne z [[przedsiębiorstwo |przedsiębiorstw]] przyznaje się do podobnych praktyk. Rozwiązaniem wydaje się informowanie przez producenta o szacowanym czasie eksploatacji. Jednakże takie praktyki obarczone byłyby także przekłamaniami wynikającymi z wydłużania przedstawianego okresu, w celach rywalizacji rynkowej. Celowe skracanie żywotności produktów wiąże się nie tylko z kwestiami etyki, ale także dotyczy ekologii.  


==Kwestie ekologii==
==Kwestie ekologii==
Problem nadmiernej produkcji odpadów jest największą wadą tej strategii. " Odpady są nieuniknionym produktem życia każdej działalności ludzkiej. Problem ten zwielokrotnił się wraz z powstaniem tworzyw sztucznych, które są trwałe i nierozkładalne przez bakterie, tzw. biodegradowalne, bądź czas rozkładu przekracza kilkaset lat. Jeszcze bardziej uciążliwe są odpady, które nie nadają się do recyklingu. Zawierają substancje trujące, radioaktywne, składają się ze stopów trudnych do oddzielenia, a proces oddzielania generuje kolejne odpady chemiczne. Produktami posiadającymi największą ilość różnorodnych surowców zawartych w jednym produkcie są urządzenia radiowo-telewizyjne, artykuły gospodarstwa domowego, komputery i telefony komórkowe." (A. Ryś 2015, s. 146) Szkodliwość stosowania strategii planowanego postarzania produktów w odniesieniu do problemów z gromadzeniem odpadów ilustrują dane przedstawione w 2015 roku. Według przedstawionych statystyk każdy Polak wciągu roku generuje odpady od 250 do nawet 300 kg. Jedynie w naszym kraju każdego roku na śmietniki trafia ok 400 000 ton elektrośmieci. (A. Rostek, T. Zalega 2015 s. 264)  
Problem nadmiernej produkcji odpadów jest największą wadą tej strategii. " [[Odpady]] są nieuniknionym produktem życia każdej działalności ludzkiej. Problem ten zwielokrotnił się wraz z powstaniem tworzyw sztucznych, które są trwałe i nierozkładalne przez bakterie, tzw. biodegradowalne, bądź czas rozkładu przekracza kilkaset lat. Jeszcze bardziej uciążliwe są odpady, które nie nadają się do recyklingu. Zawierają substancje trujące, radioaktywne, składają się ze stopów trudnych do oddzielenia, a proces oddzielania generuje kolejne odpady chemiczne. Produktami posiadającymi największą ilość różnorodnych surowców zawartych w jednym produkcie są urządzenia radiowo-telewizyjne, artykuły gospodarstwa domowego, komputery i telefony komórkowe." (A. Ryś 2015, s. 146) Szkodliwość stosowania strategii planowanego postarzania produktów w odniesieniu do problemów z gromadzeniem odpadów ilustrują dane przedstawione w 2015 roku. Według przedstawionych statystyk każdy Polak wciągu roku generuje odpady od 250 do nawet 300 kg. Jedynie w naszym kraju każdego roku na śmietniki trafia ok 400 000 ton [[elektrośmieci]]. (A. Rostek, T. Zalega 2015 s. 264)  


==Bibliografia==
==Bibliografia==

Wersja z 01:37, 21 maj 2020

Planowane postarzanie produktu
Polecane artykuły


Planowane postarzanie produktu (z ang. planned obsolescence) jest to strategia producenta, która polega na ograniczeniu czasu użyteczności swojego produktu, najczęściej sprzętu AGD i RTV. Zabieg taki ma na celu zapobiegnięcie wieloletniego użytkowania danego produktu, a co się z tym wiąże generuje potrzebę dokonania ponownego zakupu. W myśl idei planowanego postarzania produktów bardzo często zdarza się, że po upływie terminu [[gwarancja|gwarancji, dochodzi do uszkodzenia jednego z elementów produktu, a jego wymiana lub naprawa jest nieopłacalna. Planowane postarzanie produktów jest równiż definiowane przez specjalistów jako " polityka planowania lub projektowania produktu w taki sposób, aby w sposób sztuczny ograniczyć czas jego wykorzystania, ponieważ po upływie tego czasu stanie się ono nieaktualne, niemodne, uszkodzone, awaryjne lub niefunkcjonalne". (K. Billewicz, 2016, 573) Z punktu widzenia producentów taka strategia zapewnia ciągły popyt na wytwarzane dobra. Należy jednak podkreślić, że firmy nie przyznają się do stosowania takich zabiegów, gdyż godziłoby to w ich dobre imię, a nawet mogłyby być odebrane jako praktyki nieetyczne.

Idea koncepcji planowanego postarzania produktów

W XXI wieku ciągle powtarza się o rozwoju nauki, technologii, pozyskiwanie nowych surowców czy kreowanie nowych, w domyśle lepszych sposobów produkcji. Wszystkie te czynniki powinny skutkować wytwarzaniem produktów nie tylko bardziej zaawansowanych technologicznie, ale także o większej żywotności, czyli przewidzianym okresie użytkowania. Jednakże możemy zaobserwować, że obecnie panujące tendencje zmierzają w przeciwnym kierunku. Specjaliści zwracają uwagę na fakt, że skuteczność strategii celowego postarzania produktów może być powiązana z pozycją jaka dane przedsiębiorstwo posiada na rynku. W tym kontekście, w uprzywilejowanym położeniu znajdują się firmy, które dominują na danym rynku ( np. posiadają monopol). (K. Billewicz, 2016, s.573)

Odniesienie do wykorzystywanych technologii

Należy jednak pamiętać również o tym, że porównując żywotność przysłowiowej lodówki dostępnej w dzisiejszych centrach handlowych, a odpowiadającego modelu sprzed 20 lat, nowszy egzemplarz ma znacznie bardziej rozbudowaną elektronikę, a nawet zdarza się, że posiadać system operacyjny z oprogramowaniem (np. chłodziarkozamrażarki z wbudowanym wyświetlaczem, dostępem do wi-fi itd.) Wzbogacenie produktu o tak wiele dodatkowych elementów może być związane ze wzrostem awaryjności.

Sposoby postarzania produktów

W 2015 roku, na łamach magazynu "Handel Wewnętrzny" przyjrzano się zagadnieniu jakim jest planowane postarzanie produktów. W efekcie artykułu, Adam Ryś dokonał klasyfikacji sposobów postarzania produktów. Według autora, postarzanie produktów może polegać na:

  • skracaniu żywotności produktów,
  • celowym umieszcza w produktach takich elementów lub instalacji, które po określonym okresie zużycia uniemożliwiają dalsze funkcjonowanie urządzenia,  
  • nie udostępnianiu do sprzedaży detalicznej części zamiennych,
  • projektowanie przedmiotu w taki sposób by skomplikować proces demontażu, zapobiegając w ten sposób próby samodzielnych napraw lub korzystania z pomocy nieautoryzowanych serwisów,
  • ograniczeniu funkcji w tańszych wersjach produktów,
  • projektowanie dóbr jednorazowego użytku,
  • przedstawianie produktów przez pryzmat nowych funkcji i designu w taki sposób by konsument porzucił posiadany przez siebie produkt ( często tego samego producenta i ciągle funkcjonujący) na rzecz obecnie promowanego. (A. Ryś 2015, s. 144)

Kwestie etyczne

Wytwarzanie towarów w taki sposób by po pewnym, znanym jedynie producentowi okresie użytkowania produkt stał się bezużyteczny wydaje się być nieetyczne. W związku z tym, żadne z przedsiębiorstw przyznaje się do podobnych praktyk. Rozwiązaniem wydaje się informowanie przez producenta o szacowanym czasie eksploatacji. Jednakże takie praktyki obarczone byłyby także przekłamaniami wynikającymi z wydłużania przedstawianego okresu, w celach rywalizacji rynkowej. Celowe skracanie żywotności produktów wiąże się nie tylko z kwestiami etyki, ale także dotyczy ekologii.

Kwestie ekologii

Problem nadmiernej produkcji odpadów jest największą wadą tej strategii. " Odpady są nieuniknionym produktem życia każdej działalności ludzkiej. Problem ten zwielokrotnił się wraz z powstaniem tworzyw sztucznych, które są trwałe i nierozkładalne przez bakterie, tzw. biodegradowalne, bądź czas rozkładu przekracza kilkaset lat. Jeszcze bardziej uciążliwe są odpady, które nie nadają się do recyklingu. Zawierają substancje trujące, radioaktywne, składają się ze stopów trudnych do oddzielenia, a proces oddzielania generuje kolejne odpady chemiczne. Produktami posiadającymi największą ilość różnorodnych surowców zawartych w jednym produkcie są urządzenia radiowo-telewizyjne, artykuły gospodarstwa domowego, komputery i telefony komórkowe." (A. Ryś 2015, s. 146) Szkodliwość stosowania strategii planowanego postarzania produktów w odniesieniu do problemów z gromadzeniem odpadów ilustrują dane przedstawione w 2015 roku. Według przedstawionych statystyk każdy Polak wciągu roku generuje odpady od 250 do nawet 300 kg. Jedynie w naszym kraju każdego roku na śmietniki trafia ok 400 000 ton elektrośmieci. (A. Rostek, T. Zalega 2015 s. 264)

Bibliografia

Autor: Bartłomiej Żurak