Organizacja fraktalna: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Zarządzania
m (Infobox update)
 
(LinkTitles.)
Linia 16: Linia 16:




'''Organizacja fraktalna'''- jest to jeden ze sposobów [[organizacja|organizacji]] przedsiębiorstw, który opiera się na koncepcji '''fraktali'''.
'''[[Organizacja]] fraktalna'''- jest to jeden ze sposobów [[organizacja|organizacji]] przedsiębiorstw, który opiera się na koncepcji '''fraktali'''.


==Koncepcja Fraktalna==
==Koncepcja Fraktalna==


Fraktal ''(łac. fractus- złamany, czątkowy)'' oznacza "rodzaj figury geometrycznej, płaskiej lub przestrzennej, zazwyczaj charakteryzującej się własnością samopodobieństwa – małe fragmenty fraktala, oglądane w odpowiednim powiększeniu, wyglądają tak samo jak obiekt pierwotny”<ref>http://encyklopedia.pwn.pl/haslo/;3902416</ref>
[[Fraktal]] ''(łac. fractus- złamany, czątkowy)'' oznacza "rodzaj figury geometrycznej, płaskiej lub przestrzennej, zazwyczaj charakteryzującej się własnością samopodobieństwa – małe fragmenty fraktala, oglą[[dane]] w odpowiednim powiększeniu, wyglądają tak samo jak obiekt pierwotny”<ref>http://encyklopedia.pwn.pl/haslo/;3902416</ref>


Opisane fraktale zostały wprowadzone w roku 1975, przez Benoita Mandelbrot'a do badań matematycznych, a to dało zalążek do ekonomicznego wykorzystania geometrii fraktalnej.
Opisane fraktale zostały wprowadzone w roku 1975, przez Benoita Mandelbrot'a do badań matematycznych, a to dało zalążek do ekonomicznego wykorzystania geometrii fraktalnej.


Koncepcja organizacji fraktalnej została opisana przez Hansa-Jürgena Warneckego, który tłumaczył to jako "samodzielnie działającą jednostkę przedsiębiorstwa, której cele i wydajność mogą być jednoznacznie opisane”<ref>H.J. Warnecke ''Rewolucja kultury przedsiębiorstwa. Przedsiębiorstwo fraktalne'', Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1999, s. 109</ref>. Wyodrębniono wówczas makrofraktalne poziomy fabryk, które stanowić miały całość organizacji, oraz mikrofraktalne, czyli poszczególne jednostki czy procesy.
Koncepcja organizacji fraktalnej została opisana przez Hansa-Jürgena Warneckego, który tłumaczył to jako "samodzielnie działającą jednostkę przedsiębiorstwa, której [[cele]] i [[wydajność]] mogą być jednoznacznie opisane”<ref>H.J. Warnecke ''Rewolucja kultury przedsiębiorstwa. [[Przedsiębiorstwo]] fraktalne'', Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1999, s. 109</ref>. Wyodrębniono wówczas makrofraktalne poziomy fabryk, które stanowić miały całość organizacji, oraz mikrofraktalne, czyli poszczególne jednostki czy procesy.


<google>text</google>
<google>text</google>
Linia 32: Linia 32:
1. Samopodobieństwo- oznacza to, że każdy z nawet najmniejszych elementów jest podobny do całości. W praktyce rozumieć to można, jako sposób rozwiązywania dowolnego problemu przez dowolną jednostkę.
1. Samopodobieństwo- oznacza to, że każdy z nawet najmniejszych elementów jest podobny do całości. W praktyce rozumieć to można, jako sposób rozwiązywania dowolnego problemu przez dowolną jednostkę.


2. Samoorganizacja- poprzez tą właściwość organizacje mają autonomiczność w rozwiązywaniu wyznaczonych im celów. W ten sposób organizacje omijają ścieżkę aprobaty pomysłu u managera makrofraktala oraz mikrofraktala, ponieważ każdy może mieć swój własny sposób na osiągnięcie dobrego efektu
2. [[Samoorganizacja]]- poprzez tą właściwość organizacje mają autonomiczność w rozwiązywaniu wyznaczonych im celów. W ten sposób organizacje omijają ścieżkę aprobaty pomysłu u managera makrofraktala oraz mikrofraktala, ponieważ każdy może mieć swój własny sposób na osiągnięcie dobrego efektu


3. Dynamika i witalność- ta właściwość zapewnia nieustanne doskonalenie się, oraz możliwość wyprzedzania tempa zmian.
3. Dynamika i witalność- ta właściwość zapewnia nieustanne doskonalenie się, oraz możliwość wyprzedzania tempa zmian.


4. Samooptymalizacja- poprzez działanie "na własną rękę” mają możliwość wykorzystania wszystkich podanych dóbr.
4. Samooptymalizacja- poprzez [[działanie]] "na własną rękę” mają możliwość wykorzystania wszystkich podanych dóbr.


5. Samonawigowanie- dzięki analizie po przeprowadzonych procesach określają poziom osiągnięcia celu a dzięki analizie sprzężeń zwrotnych można sterować kierunek działania przedsiębiorstwa.
5. Samonawigowanie- dzięki analizie po przeprowadzonych procesach określają poziom osiągnięcia celu a dzięki analizie sprzężeń zwrotnych można sterować kierunek działania przedsiębiorstwa.
Linia 48: Linia 48:
==Zalety organizacji fraktalnej==
==Zalety organizacji fraktalnej==
* przejrzystość (poszczególne grupy działają na rzecz całości i na odwrót)
* przejrzystość (poszczególne grupy działają na rzecz całości i na odwrót)
* szybkość działania i elastyczność (dzięki temu, że dane grupy same mogą podejmować decyzję, oszczędza się czas przy pominięciu szczebla kierowniczego)
* szybkość działania i [[elastyczność]] (dzięki temu, że dane grupy same mogą podejmować decyzję, oszczędza się czas przy pominięciu szczebla kierowniczego)
* pozytywne relacje z pracownikami (dzięki otwartości i zaufaniu buduje się więź i wzajemne zaufanie)
* pozytywne relacje z pracownikami (dzięki otwartości i zaufaniu buduje się [[więź]] i wzajemne [[zaufanie]])
* dostęp do ogólnej informacji (poprzez autonomię każdy jest odpowiednio poinformowany i bardziej rozumie cele działania jednostki)
* dostęp do ogólnej informacji (poprzez autonomię każdy jest odpowiednio poinformowany i bardziej rozumie cele działania jednostki)


==Wady organizacji fraktalnej==
==Wady organizacji fraktalnej==
* dublowanie się komórek (poprzez autonomiczność mogą powielać się niektóre procesy)
* dublowanie się komórek (poprzez autonomiczność mogą powielać się niektóre procesy)
* wysokie wymagania (aby uniknąć pomyłek personel musi być odpowiednio wykwalifikowany- wiąże się to ze szkoleniami, które pochłaniają czas pracy i środki pieniężne)
* wysokie wymagania (aby uniknąć pomyłek personel musi być odpowiednio wykwalifikowany- wiąże się to ze szkoleniami, które pochłaniają [[czas pracy]] i środki pieniężne)
* poczucie pracy tymczasowej (istnieje ciągły chaos spowodowany dostosowywaniem się do nieustannych zmian)
* poczucie pracy tymczasowej (istnieje ciągły chaos spowodowany dostosowywaniem się do nieustannych zmian)


Linia 60: Linia 60:
==Bibliografia==
==Bibliografia==
* H.J. Warnecke ''Rewolucja kultury przedsiębiorstwa. Przedsiębiorstwo fraktalne'', Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1999
* H.J. Warnecke ''Rewolucja kultury przedsiębiorstwa. Przedsiębiorstwo fraktalne'', Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1999
* M. Hopej, Struktura organizacyjna fraktalnego przedsiębiorstwa, ''Ekonomika i Organizacja Przedsiębiorstw''Wrocław, 2001, nr 3, s. 10–11.  
* M. Hopej, [[Struktura organizacyjna]] fraktalnego przedsiębiorstwa, ''[[Ekonomika]] i Organizacja Przedsiębiorstw''Wrocław, 2001, nr 3, s. 10–11.  
* J. Sobieska-Karpińska, A. Kotwica [http://www.swo.ae.katowice.pl/_pdf/122.pdf ''Organizacja fraktalna dla małych i średnich przedsiębiorstw.''], Akademia Ekonomiczna we Wrocławiu, Wrocław, 2007r.
* J. Sobieska-Karpińska, A. Kotwica [http://www.swo.ae.katowice.pl/_pdf/122.pdf ''Organizacja fraktalna dla małych i średnich przedsiębiorstw.''], Akademia Ekonomiczna we Wrocławiu, Wrocław, 2007r.
* A. Wieczorek-Szymańska [http://www.wneiz.pl/nauka_wneiz/sip/sip39-2015/SiP-39-t1-91.pdf ''Organizacja fraktalna w gospodarce sieciowej''] Uniwersytet Szczeciński, Szczecin, 2015r.
* A. Wieczorek-Szymańska [http://www.wneiz.pl/nauka_wneiz/sip/sip39-2015/SiP-39-t1-91.pdf ''Organizacja fraktalna w gospodarce sieciowej''] Uniwersytet Szczeciński, Szczecin, 2015r.
* M. Majewska, Organizacja fraktalna jako strategia rozwoju współczesnego przedsiębiorstwa, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, ''Problemy Zarządzania, Finansów i Marketingu''2013, nr 747, s. 167
* M. Majewska, Organizacja fraktalna jako [[strategia]] rozwoju współczesnego przedsiębiorstwa, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, ''Problemy Zarządzania, Finansów i Marketingu''2013, nr 747, s. 167
* Zeszyty naukowe WWSZiP [http://www.pracenaukowe.wwszip.pl/prace/zeszyty-naukowe-15.pdf ''Refleksje społeczno gospodarcze''], Wydawnictwo Wałbrzyskiej Wyższej Szkoły Zarządzania i Przedsiębiorczości w Wałbrzychu, nr 15, 2011, str. 21-27
* Zeszyty naukowe WWSZiP [http://www.pracenaukowe.wwszip.pl/prace/zeszyty-naukowe-15.pdf ''Refleksje społeczno gospodarcze''], Wydawnictwo Wałbrzyskiej Wyższej Szkoły Zarządzania i Przedsiębiorczości w Wałbrzychu, nr 15, 2011, str. 21-27



Wersja z 23:50, 20 maj 2020

Organizacja fraktalna
Polecane artykuły


Organizacja fraktalna- jest to jeden ze sposobów organizacji przedsiębiorstw, który opiera się na koncepcji fraktali.

Koncepcja Fraktalna

Fraktal (łac. fractus- złamany, czątkowy) oznacza "rodzaj figury geometrycznej, płaskiej lub przestrzennej, zazwyczaj charakteryzującej się własnością samopodobieństwa – małe fragmenty fraktala, oglądane w odpowiednim powiększeniu, wyglądają tak samo jak obiekt pierwotny”[1]

Opisane fraktale zostały wprowadzone w roku 1975, przez Benoita Mandelbrot'a do badań matematycznych, a to dało zalążek do ekonomicznego wykorzystania geometrii fraktalnej.

Koncepcja organizacji fraktalnej została opisana przez Hansa-Jürgena Warneckego, który tłumaczył to jako "samodzielnie działającą jednostkę przedsiębiorstwa, której cele i wydajność mogą być jednoznacznie opisane”[2]. Wyodrębniono wówczas makrofraktalne poziomy fabryk, które stanowić miały całość organizacji, oraz mikrofraktalne, czyli poszczególne jednostki czy procesy.

Właściwości fraktali

1. Samopodobieństwo- oznacza to, że każdy z nawet najmniejszych elementów jest podobny do całości. W praktyce rozumieć to można, jako sposób rozwiązywania dowolnego problemu przez dowolną jednostkę.

2. Samoorganizacja- poprzez tą właściwość organizacje mają autonomiczność w rozwiązywaniu wyznaczonych im celów. W ten sposób organizacje omijają ścieżkę aprobaty pomysłu u managera makrofraktala oraz mikrofraktala, ponieważ każdy może mieć swój własny sposób na osiągnięcie dobrego efektu

3. Dynamika i witalność- ta właściwość zapewnia nieustanne doskonalenie się, oraz możliwość wyprzedzania tempa zmian.

4. Samooptymalizacja- poprzez działanie "na własną rękę” mają możliwość wykorzystania wszystkich podanych dóbr.

5. Samonawigowanie- dzięki analizie po przeprowadzonych procesach określają poziom osiągnięcia celu a dzięki analizie sprzężeń zwrotnych można sterować kierunek działania przedsiębiorstwa.

Cechy organizacji fraktalnej

W ramach organizacji fraktalnej powołane zostają nieliczne grupy, które zajmują się tworzeniem celów i kierowaniem, w którą stronę powinny działać poszczególne jednostki. Wyróżnić można tutaj dwupoziomowość, ponieważ na poziomie makrofraktali kierownicy zajmują się organizacją całego przedsiębiorstwa, natomiast na poziomie mikrofraktali koordynuje tylko część grupy i to oni określają sposoby działania i rozwiązywania problemów danych sieci. Charakterystyczną cechą jest samodzielność danych fraktali, ponieważ mimo że jednostki otwarte są na inne grupy, to zanim sięgną po zasoby innych, wykorzystują najpierw swoje. W organizacji fraktalnej ważna też jest praca zespołowa.


Zalety organizacji fraktalnej

  • przejrzystość (poszczególne grupy działają na rzecz całości i na odwrót)
  • szybkość działania i elastyczność (dzięki temu, że dane grupy same mogą podejmować decyzję, oszczędza się czas przy pominięciu szczebla kierowniczego)
  • pozytywne relacje z pracownikami (dzięki otwartości i zaufaniu buduje się więź i wzajemne zaufanie)
  • dostęp do ogólnej informacji (poprzez autonomię każdy jest odpowiednio poinformowany i bardziej rozumie cele działania jednostki)

Wady organizacji fraktalnej

  • dublowanie się komórek (poprzez autonomiczność mogą powielać się niektóre procesy)
  • wysokie wymagania (aby uniknąć pomyłek personel musi być odpowiednio wykwalifikowany- wiąże się to ze szkoleniami, które pochłaniają czas pracy i środki pieniężne)
  • poczucie pracy tymczasowej (istnieje ciągły chaos spowodowany dostosowywaniem się do nieustannych zmian)


Bibliografia

  • H.J. Warnecke Rewolucja kultury przedsiębiorstwa. Przedsiębiorstwo fraktalne, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1999
  • M. Hopej, Struktura organizacyjna fraktalnego przedsiębiorstwa, Ekonomika i Organizacja PrzedsiębiorstwWrocław, 2001, nr 3, s. 10–11.
  • J. Sobieska-Karpińska, A. Kotwica Organizacja fraktalna dla małych i średnich przedsiębiorstw., Akademia Ekonomiczna we Wrocławiu, Wrocław, 2007r.
  • A. Wieczorek-Szymańska Organizacja fraktalna w gospodarce sieciowej Uniwersytet Szczeciński, Szczecin, 2015r.
  • M. Majewska, Organizacja fraktalna jako strategia rozwoju współczesnego przedsiębiorstwa, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Problemy Zarządzania, Finansów i Marketingu2013, nr 747, s. 167
  • Zeszyty naukowe WWSZiP Refleksje społeczno gospodarcze, Wydawnictwo Wałbrzyskiej Wyższej Szkoły Zarządzania i Przedsiębiorczości w Wałbrzychu, nr 15, 2011, str. 21-27

Przypisy

  1. http://encyklopedia.pwn.pl/haslo/;3902416
  2. H.J. Warnecke Rewolucja kultury przedsiębiorstwa. Przedsiębiorstwo fraktalne, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1999, s. 109

Autor: Julita Stysiał