Obrót pozagiełdowy

Obrót pozagiełdowy (OTC - Over The Counter Market) odbywa się poza obrotem na giełdach papierów wartościowych i stanowi część współczesnego kapitałowego rynku wtórnego (W. Dębski, 2002, s. 111-112). Przedmiotem obrotu są walory nie dopuszczone do obrotu giełdowego (a kwalifikujące się do obrotu publicznego), a także papiery notowane na giełdzie.

Obrót pozagiełdowy podobnie jak giełda umożliwia w sposób uregulowany kupno i sprzedaż papierów wartościowych. Jest rynkiem publicznym jednakże, nie ma określonej lokalizacji fizycznej. Transakcje przeprowadzane są przez domy maklerskie na zasadach kantorowych lub za pośrednictwem giełd elektronicznych (T. Frankiewicz, 1998, s. 34), przy czym wymagania odnośnie spółek mogących prowadzić taką działalność regulowane są zapisami ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o obrocie instrumentami finansowymi i ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 roku - Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi. Organizatorzy pełnią swoje funkcje w odniesieniu do wybranych papierów działając na zlecenie spółek. Jeszcze przed wprowadzeniem papierów na rynek spółka może zawrzeć porozumienie z organizatorem rynku. Gwarantuje to płynność obrotu i ciągłość wyceny jej papierów (T. Frankiewicz 1998, s. 43).

Domy maklerskie i emitenci są pod stałym nadzorem KPWiG, a rozliczenia zawartych transakcji są prowadzone i gwarantowane przez Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych S.A. (KDPW). Największym rynkiem pozagiełdowym na świecie jest amerykański NASDAQ. W Polsce rynek OTC jest prowadzony przez spółkę MTS-CeTO S.A., która powstała w styczniu 1996 roku (W. Dębski, 2002, s. 202). Pełni ona rolę komplementarną w stosunku do rynku Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie. Jej podstawowym zadaniem jest wspomaganie rozwoju małych, dynamicznych spółek o stosunkowo krótkiej historii, mających dobre perspektywy rozwoju, poszukujących środków na rozszerzenie skali działalności i wzmocnienie pozycji na rynku (Ministerstwo Gospodarki, 2000, s. 11). O wprowadzenie papierów na rynek pozagiełdowy może starać się spółka której papiery zostały dopuszczone do publicznego obrotu, nie jest w stanie upadłości lub likwidacji, a bezpieczeństwo obrotu jej papierami nie jest zagrożone.

Miejsce obrotu pozagiełdowego w gospodarce

Obrót pozagiełdowy, zwany także handlem pozagiełdowym, to proces kupna i sprzedaży aktywów finansowych, takich jak waluty, surowce, instrumenty finansowe i inne, poza tradycyjnymi giełdami papierów wartościowych. Jest to jeden z istotnych elementów globalnego rynku finansowego i pełni kilka istotnych ról w gospodarce. Oto kilka kluczowych aspektów obrotu pozagiełdowego:

• Różnorodność aktywów: Obrót pozagiełdowy obejmuje szeroki zakres aktywów, w tym waluty, surowce, kontrakty terminowe, opcje, obligacje korporacyjne, instrumenty strukturyzowane i wiele innych. Dzięki temu inwestorzy mogą dostosować swoje portfele do swoich potrzeb i celów inwestycyjnych.
• Dostępność: Obrót pozagiełdowy jest dostępny przez większość dnia i nocy, co oznacza, że inwestorzy mogą dokonywać transakcji w praktycznie dowolnym czasie, co jest ważne na rynkach międzynarodowych, gdzie różnice czasowe mogą być znaczące.
• Elastyczność: Obrót pozagiełdowy pozwala na elastyczne dostosowanie transakcji do indywidualnych potrzeb i wymagań inwestorów. Mogą oni negocjować warunki transakcji, takie jak cena i ilość, co jest trudniejsze na tradycyjnych giełdach.
• Ryzyko i zysk: Obrót pozagiełdowy może być bardziej ryzykowny niż handel na giełdzie ze względu na brak regulacji i przejrzystości, ale jednocześnie daje inwestorom większą kontrolę nad swoimi inwestycjami i możliwość uzyskania większych zysków.
• Rola w gospodarce: Obrót pozagiełdowy odgrywa ważną rolę w gospodarce na kilka sposobów. Po pierwsze, umożliwia firmom i inwestorom zabezpieczenie się przed ryzykiem związanym z wahaniem cen surowców, walut, stóp procentowych itp. Działa to jak instrumenty hedgingowe. Po drugie, ułatwia handel międzynarodowy, ponieważ firmy mogą dokonywać transakcji w różnych walutach. Po trzecie, dostarcza płynności na rynkach finansowych, co jest istotne dla sprawnego funkcjonowania gospodarki.

Warto zaznaczyć, że obrót pozagiełdowy może być bardziej podatny na manipulacje i ryzyko, dlatego jest to obszar, który wymaga odpowiedniej regulacji i nadzoru, aby zapewnić uczciwość i stabilność rynku.

Obrót pozagiełdowy — artykuły polecane

CeTO — Rynek pozagiełdowy — Giełda Papierów Wartościowych — Amerykański certyfikat depozytowy — Członek giełdy — Giełda — Elektroniczny Rynek Skarbowych Papierów Wartościowych — Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych — Rynek giełdowy

Bibliografia

• Dębski W. (2005), Rynek finansowy i jego mechanizmy, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
• Frankiewicz T. (1998), Publiczny pozagiełdowy rynek papierów wartościowych, Lege Artis, Kraków
• Kuźmierkiewicz M. (1999), Ewolucja rynku opcji ku pozagiełdowym opcjom egzotycznym i ich klasyfikacja, Bank i Kredyt, nr 3

Autor: Łukasz Brzyś