Notariusz

Z Encyklopedia Zarządzania
Wersja z dnia 09:56, 19 maj 2020 autorstwa Sw (dyskusja | edycje) (Infobox update)
(różn.) ← poprzednia wersja | przejdź do aktualnej wersji (różn.) | następna wersja → (różn.)
Notariusz
Polecane artykuły


Notariusz - (z łac. notarius) pisarz, w dawnej Polsce urzędnik sprawujący pieczę nad kancelarią królewską oraz archiwum. Aktualnie to osoba sporządzająca akty prawne na żądanie stron. Jest to zawód zaufania publicznego, a osoba go sprawująca korzysta z ochrony przysługującej funkcjonariuszom publicznym.

Z uwagi na odpowiedzialność i powagę zawodu notariusz bez zgody rady właściwej izby notarialnej nie może podjąć innego zatrudnienie (z wyjątkiem pracy dydaktyczno - naukowej), nie może też wykonywać żadnych zadań, które w jakikolwiek sposób przeszkadzałyby w pełnieniu obowiązków albo godziły w powagę zawodu - mowa tu o handlu, przemyśle, doradztwie i pośrednictwie w interesach.

Podstawowym aktem prawnym określającym sposób działania notariuszy jest ustawa z dnia 14 lutego 1991 roku - Prawo o notariacie.

Rola notariusza

Do najważniejszej roli notariusza należy zabezpieczenie części stref obrotu cywilnoprawnego. Do takich stref należą np. umowy sprzedaży. Wszystkie czynności których dokonuje notariusz zgodnie z prawem posiadają charakter dokumentów urzędowych. Notariusz nie świadczy usług adwokackich ani porad prawnych. Dokonuje on czynności notarialnych analogicznie do sądów. [1]

Powołanie notariusza

Aby zostać notariuszem należy spełnić określone kryteria:

  • posiadać obywatelstwo Polskie i korzystać w pełni z praw cywilnych i obywatelskich,
  • mieć nieskazitelny charakter i dawać rękojmie prawidłowego wykonywania zawodu notariusza,
  • ukończyć wyższe studia prawnicze w RP i uzyskać tytuł magistra lub zagraniczne studia prawnicze uznane w RP,
  • odbyć aplikację notarialną,
  • złożyć egzamin notarialny,
  • pracować w charakterze asesora notarialnego co najmniej 3 lata,
  • mieć ukończone 26 (po przekroczeniu 70 rż notariusz jest odwoływany).

Notariusza powołuje i wyznacza miejsce jego kancelarii Minister Sprawiedliwości po zasięgnięciu opinii rady właściwej izby notarialnej. Podczas powoływania notariusz składa przyrzeczenie: "Ślubuję uroczyście jako notariusz powierzone mi obowiązki wypełniać zgodnie z prawem i sumieniem, dochować tajemnicy państwowej i zawodowej, w postępowaniu swym kierować się zasadami godności, honoru i uczciwości[2]

Miejscem pracy notariusza jest kancelaria notarialna, ale w wyjątkowych sytuacjach akty notarialne mogą zostać sporządzone w innym miejscu.

Obowiązki notariusza

Do obowiązków notariusza należy:

  • sporządzanie aktów notarialnych,
  • sporządzanie aktów poświadczeń dziedziczenia,
  • sporządzanie poświadczeń,
  • doręczanie oświadczeń,
  • spisywanie protokołów,
  • sporządzanie protestów weksli i czeków,
  • przyjmowanie na przechowanie dokumentów, pieniędzy i papierów wartościowych,
  • sporządzanie wypisów, odpisów i wyciągów dokumentów,
  • sporządzanie na żądanie stron, projektów aktów, oświadczeń i innych dokumentów,
  • sporządzanie innych czynności wynikających z odrębnych przepisów. [3]

Akty sporządzane przez notariusza są traktowane jako dokumenty urzędowe - zasadniczo spisywane w języku polskim, jednak na żądanie strony - w języku obcym. Ich treść objęta jest tajemnicą obowiązującą także po odwołaniu notariusza.[4]

Obowiązki dla sądów powszechnych

Oprócz obowiązków wymienionych wyżej, notariusz może realizować pewne czynności przypisane dla sądów powszechnych:

  • sporządzanie aktów poświadczenia dziedziczenia
  • sporządzanie postanowień sądu w sprawie stwierdzenia nabycia spadku.[5]

Wybrane ograniczenia

Dotyczą one brania dodatkowych czynności oraz zrzeszania się w postaci spółek.

  • kategoryczne-podejmowanie zajęć mogących prowadzić do przeszkadzania w wykonywaniu swoich obowiązków lub mogłoby uchybiać ważności wykonywanego zawodu, w szczególności zajmowanie się handlem, przemysłem i doradzaniem w interesach,
  • względne-podejmowanie się pracy bez otrzymania wcześniejszej zgody rady właściwej izby notarialnej, wyjątek stanowi zatrudnienie o charakterze pracownika naukowo dydaktycznego lub jednego z tych,
  • dopuszcza się prowadzenie działalności dwóch lub kilku notariuszy w ramach jednej firmy w spółce cywilnej lub partnerskiej, jednak z ograniczeniem do możliwości kształtowania odpowiedzialności.[6]

Taksa notarialna

Za wykonaną pracę notariuszowi przysługuje wynagrodzenie, zwykle określone na podstawie umowy z klientem. Minister Sprawiedliwości określa maksymalne stawki taksy notarialnej, i tak nie może ona przekroczyć 6 - krotności przeciętnego, miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w poprzednim roku. [7]

Przypisy

  1. Art. 79 ustawy Prawo o notariacie (Dz.U. 1991 Nr 22 poz. 91 z późn. zm.)
  2. Ustawa z dnia 14 lutego 1991 roku Prawo o notariacie.
  3. Art. 79 ustawy Prawo o notariacie (Dz.U. 1991 Nr 22 poz. 91 z późn. zm.)
  4. Art. 2 ustawy Prawo o notariacie (Dz.U. 1991 Nr 22 poz. 91 z późn. zm.
  5. Wrzecionek R.(2012) "Czynności notarialne w prawie spółek" Wydawnictwo Wolters Kluwer, Polska.
  6. Art. 19 ustawy Prawo o notariacie (Dz.U. 1991 Nr 22 poz. 91 z późn. zm.
  7. Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 26 listopada 1996 r. z późn. zm.

Bibliografia

Autor: Małgorzata Krzemińska, Karolina Bednarczyk