Negocjacje zbiorowe

Z Encyklopedia Zarządzania
Wersja z dnia 21:43, 20 maj 2020 autorstwa 127.0.0.1 (dyskusja) (LinkTitles.)
Negocjacje zbiorowe
Polecane artykuły


Charakterystyka negocjacji zbiorowych

Elementy opisu Opis
Interpretacja Zgodnie z Konwencją MOP nr 154 z 1981 r. termin ten stosuje się do wszystkich negocjacji, które mają miejsce między pracodawca, grupą pracodawców, albo co najmniej jedną organizacją pracodawców z jednej strony i co najmniej jedną organizacją pracowników z drugiej. Stanowią proces:
Cele Głównym ich zadaniem jest zatem kształtowanie zbiorowych stosunków pracy (negocjacyjnej regulacji stosunków pracy). Cele szczegółowe to:
  • określanie warunków pracy i zatrudnienia,
  • regulowanie stosunków między pracodawcami i pracownikami,
  • regulowanie stosunków między pracodawcami lub ich organizacjami a organizacją lub organizacjami pracowników.

Cele te są nieodłącznie związane ze względu na fakt, że strony są skazane na siebie i osiągnięcie porozumienia jest w zasadzie obustronną koniecznością.

Cechy
  • ciągłość - strony są zależne od zasobów drugiej strony, nie istnieje możliwość wyboru partnera,
  • brak dobrowolności negocjowania - strony muszą negocjować aby uniknąć np. sporu zbiorowego, strajku lub masowych zwolnień,
  • wyniki negocjacji w pojedynczym podmiocie gospodarczym rzutują na: klimat i spokój społeczny, oczekiwania innych organizacji pracodawców i pracowników, stanowią podstawę do oceny trafności polityki państwa.

U podstaw negocjacji zbiorowych leży osiągnięcie kompromisu oraz budowa klimatu współpracy i wzajemnego zaufania.

Wymiary
  • merytoryczny - związany z rozwiązaniem konkretnego problemu (np. wzrost płac),
  • proceduralno-prawny - kształtuje zasady prawne i organizacyjne udziału stron w negocjacjach (pozwalające na zachowanie równowagi stron),
  • komunikacyjny - związany ze sposobami zachowań oraz stosowanymi technikami, ułatwiającymi osiągnięcie celu a zarazem zachowanie dobrych stosunków,
  • polityczny - często wzmacniają lub osłabiają konkretne rządy, również często względy polityczne uniemożliwiają osiągnięcie porozumienia.

Skuteczna realizacja funkcji negocjacji wymaga zachowania równowagi pomiędzy tymi wymiarami.

Funkcje
  • z punktu widzenia pracowników: ochronna, dystrybucyjna i partycypacyjna;
  • z punktu widzenia pracodawców: podejmowania decyzji, kształtowania pokoju społecznego,

a także "kartelu" - eliminowanie konkurencji płacowej pomiędzy firmami;

  • z punktu widzenia rządów: legitymizacji oraz kształtowania spokoju społecznego.

Rosnąca współodpowiedzialność ich stron spowodowała wzrost znaczenia funkcji integracyjnej, negocjacje te stały się metodą unikania sporów zbiorowych.

Zalety
  • rozwiązywanie konfliktów i pokój społeczny jako następstwo porozumienia,
  • zwiększanie trafności wspólnych ustaleń,
  • zapewnienie społecznej akceptacji i stabilizacja warunków pracy,
  • integrowanie pracowników z firmą i wzrost motywacji do pracy,
  • harmonizowanie zbiorowych stosunków pracy w firmie, całej branży, sektorze, czy nawet kraju,
  • pragmatyzm jako źródło dywersyfikacji i elastyczności samych negocjacji oraz przyjętych ustaleń,
  • trafność rozwiązań, wynikająca z dobrego rozpoznania celów poszczególnych stron.
Wady
  • powolny proces podejmowania decyzji,
  • sformalizowanie stosunków pomiędzy pracodawcami i pracownikami,
  • wzmacnianie podziałów pomiędzy stronami,
  • wpływ na wzrost kosztów pracy.

Źródło: opracowanie własne na podstawie [S. Borkowska 1997], [R. Jurkowski 2000].

Bibliografia

  • Armstrong M., Zarządzanie zasobami ludzkimi, Dom Wydawniczy ABC, Kraków 2000.
  • Dąbrowski P.J., Praktyczna teoria negocjacji, Sorbog, Warszawa 1991.
  • Fisher R., Ury W., Patton B., Dochodząc do TAK. Negocjowanie bez poddawania się, PWE, Warszawa 2000.
  • Jurkowski R., Negocjacje zbiorowe. Kiedy, o czym i jak rozmawia pracodawca z przedstawicielstwem pracowników, Difin, Warszawa 2000.
  • Listwan T., Zarządzanie kadrami, C.H. Beck, Warszawa 2002.
  • Nęcki Z., Negocjacje w biznesie, Antykwa, Kraków 2003.
  • Pocztowski A., Zarządzanie zasobami ludzkimi. Zarys problematyki i metod, Antykwa, Kraków 1998.
  • Stabryła A., Podstawy zarządzanie firmą. Modele, metody, praktyka, Antykwa, Kraków - Kluczbork, 1997.
  • Stoner J.A.F., Wankel Ch., Kierowanie, PWE, Warszawa 1992
  • Winch A., Winch S., Techniki sprzedaży i negocjacji, Diffin, Warszawa 1998.
  • Zbiegień-Maciąg L., Marketing personalny. Czyli jak zarządzać pracownikami w firmie, Business Press, Warszawa 1996.
  • Kozina, A. (2007). Teoria przedsiębiorstwa jako płaszczyzna charakterystyki negocjacji. Zeszyty Naukowe/Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie, (753), 63-80.

Autor: Andrzej Kozina, Małgorzata Tyrańska