Metrologia: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Zarządzania
m (Infobox update)
 
(LinkTitles.)
Linia 17: Linia 17:
'''Metrologia''' (metrology)- dziedzina wiedzy traktująca o pomiarach, obejmująca wszystkie teoretyczne i praktyczne aspekty związane z pomiarem niezależnie od jego rodzaju. (P. Konieczko i In. 2007, s. 309).
'''Metrologia''' (metrology)- dziedzina wiedzy traktująca o pomiarach, obejmująca wszystkie teoretyczne i praktyczne aspekty związane z pomiarem niezależnie od jego rodzaju. (P. Konieczko i In. 2007, s. 309).
Poniżej przedstawiono kilka spośród wielu jeszcze dostępnych definicji Metrologii:
Poniżej przedstawiono kilka spośród wielu jeszcze dostępnych definicji Metrologii:
* Metrologia - dziedzina nauki i techniki zajmująca się pomiarami i wszystkimi czynnościami niezbędnymi do wykonania pomiarów. Tradycyjnie rozróżnia się:  
* Metrologia - [[dziedzina nauki]] i techniki zajmująca się pomiarami i wszystkimi czynnościami niezbędnymi do wykonania pomiarów. Tradycyjnie rozróżnia się:  
**metrologię teoretyczną,
**metrologię teoretyczną,
** metrologię stosowaną,
** metrologię stosowaną,
Linia 29: Linia 29:
**błędami pomiarów
**błędami pomiarów
**wyznaczaniem stałych fizycznych. (Mała encyklopedia PWN 1997, s. 520)
**wyznaczaniem stałych fizycznych. (Mała encyklopedia PWN 1997, s. 520)
* Metrologia- dziedzina nauki zajmująca się całokształtem zagadnień związanych z pomiarami (nauka o pomiarach). Metrologia zajmuje się nie tylko techniką pomiarową, ale także zagadnieniami dotyczącymi jednostek miar, ich układów, wzorców, a także zagadnieniami prawnymi. Niekiedy wyodrębnia się metrologię historyczną, będącą nauką badającą wartość, genezę oraz systemy dawnych miar. (I. Duda 1995, s. 99)
* Metrologia- dziedzina nauki zajmująca się całokształtem zagadnień związanych z pomiarami (nauka o pomiarach). Metrologia zajmuje się nie tylko techniką pomiarową, ale także zagadnieniami dotyczącymi jednostek miar, ich układów, wzorców, a także zagadnieniami prawnymi. Niekiedy wyodrębnia się metrologię historyczną, będącą nauką badającą [[wartość]], genezę oraz systemy dawnych miar. (I. Duda 1995, s. 99)
* Metrologia - jako dziedzina wiedzy o pomiarach obejmuje wszystkie teoretyczne i praktyczne problemy związane z pomiarami, niezależnie od rodzaju wielkości mierzonej i dokładności pomiaru;  
* Metrologia - jako dziedzina wiedzy o pomiarach obejmuje wszystkie teoretyczne i praktyczne problemy związane z pomiarami, niezależnie od rodzaju wielkości mierzonej i dokładności pomiaru;  
W zakres metrologii wchodzą zagadnienia dotyczące:
W [[zakres]] metrologii wchodzą zagadnienia dotyczące:
**jednostek miar oraz ich wzorców,
**jednostek miar oraz ich wzorców,
**pomiarów,
**pomiarów,
Linia 44: Linia 44:
* Metrologię prawną - formułującą urzędowo obowiązujące wymagania techniczne i prawne, mające na celu zapewnienie jednolitości jednostek miar, bezpieczeństwa i należytej dokładności pomiarów. Zagadnieniami metrologii w Polsce zajmuje się Główny Urząd miar (metrologia prawa) oraz wyspecjalizowane katedry wyższych uczelni, instytuty naukowo-badawcze, organy Naczelnej Organizacji Technicznej,
* Metrologię prawną - formułującą urzędowo obowiązujące wymagania techniczne i prawne, mające na celu zapewnienie jednolitości jednostek miar, bezpieczeństwa i należytej dokładności pomiarów. Zagadnieniami metrologii w Polsce zajmuje się Główny Urząd miar (metrologia prawa) oraz wyspecjalizowane katedry wyższych uczelni, instytuty naukowo-badawcze, organy Naczelnej Organizacji Technicznej,
==Metrologia w [[Ekonomia|Ekonomii]]==
==Metrologia w [[Ekonomia|Ekonomii]]==
Zapotrzebowanie na zgromadzenie dorobku, obejmującego pomiar ekonomii w danym miejscu i czasie, spowodowało powstanie nauki pomocniczej ekonomii, zwanej Metrologią ekonomiczną bądź Ekonometrologią.
[[Zapotrzebowanie]] na zgromadzenie dorobku, obejmującego [[pomiar]] ekonomii w danym miejscu i czasie, spowodowało powstanie nauki pomocniczej ekonomii, zwanej Metrologią ekonomiczną bądź Ekonometrologią.
Ekonometrologia obejmuje swoim zakresem wszystkie teoretyczne i praktyczne problemy związane z pomiarami zmiennych ekonomicznych, niezależnie od rodzaju mierzonej wielkości i dokładności pomiaru. Metrologii ekonomiczna obejmuje również zagadnienia jednostek miar w ekonomii, ich wzorców, narzędzi pomiarowych, sposobów dokonywania pomiarów oraz zasad interpretacji uzyskanych wyników.(J. Wiśniewski 2014)
Ekonometrologia obejmuje swoim zakresem wszystkie teoretyczne i praktyczne problemy związane z pomiarami zmiennych ekonomicznych, niezależnie od rodzaju mierzonej wielkości i dokładności pomiaru. Metrologii ekonomiczna obejmuje również zagadnienia jednostek miar w ekonomii, ich wzorców, narzędzi pomiarowych, sposobów dokonywania pomiarów oraz zasad interpretacji uzyskanych wyników.(J. Wiśniewski 2014)
==Przedmiot Metrologii==
==Przedmiot Metrologii==
Przedmiotem metrologii są wszystkie fazy pomiaru, czyli:
Przedmiotem metrologii są wszystkie fazy pomiaru, czyli:
* ustalenie modelu obiektu mierzonego i tego, co się mierzy,
* ustalenie modelu obiektu mierzonego i tego, co się mierzy,
* projekt i przygotowanie systemu pomiarowego,
* [[projekt]] i przygotowanie systemu pomiarowego,
* wykonanie pomiaru
* wykonanie pomiaru
* opracowanie wyniku pomiaru, w tym również parametrów charakteryzujących niedokładność pomiaru. (J. Wiśniewski 2014)
* opracowanie wyniku pomiaru, w tym również parametrów charakteryzujących niedokładność pomiaru. (J. Wiśniewski 2014)
Linia 55: Linia 55:
Najważniejsze międzynarodowe organizacje zajmujące się metrologią to:
Najważniejsze międzynarodowe organizacje zajmujące się metrologią to:
* Konwencja Metryczna  
* Konwencja Metryczna  
* Międzynarodowa Organizacja Metrologii Prawnej.(Nowa encyklopedia powszechna PWN 1996, s. 179)
* Międzynarodowa [[Organizacja]] Metrologii Prawnej.(Nowa encyklopedia powszechna PWN 1996, s. 179)
==Skale Pomiarowe==
==Skale Pomiarowe==
Podstawowymi skalami pomiarowymi, wymieniając je według mocy liczb, od najsłabszej do najmocniejszej, wyróżnia się następujące skale:
Podstawowymi skalami pomiarowymi, wymieniając je według mocy liczb, od najsłabszej do najmocniejszej, wyróżnia się następujące skale:
Linia 68: Linia 68:
* ''Encyklopedia Metrologii'' (1989). Wydawnictwo Naukowo –Techniczne, Warszawa
* ''Encyklopedia Metrologii'' (1989). Wydawnictwo Naukowo –Techniczne, Warszawa
* Iwasińska-Kowalska O. (2014). ''[http://www.par.pl/content/download/13233/161215/file/Metrologiczne_podejscie_do_doboru_narzedzia_pomiarowego.pdf Metrologiczne podejście do doboru narzędzia pomiarowego]'', "PAR", nr 11/2014, s. 97-101
* Iwasińska-Kowalska O. (2014). ''[http://www.par.pl/content/download/13233/161215/file/Metrologiczne_podejscie_do_doboru_narzedzia_pomiarowego.pdf Metrologiczne podejście do doboru narzędzia pomiarowego]'', "PAR", nr 11/2014, s. 97-101
* Konieczko P.(red) (2007), ''Ocena i kontrola jakości wyników pomiarów analitycznych'', Wydawnictwo Naukowo-Techniczne, Warszawa  
* Konieczko P.(red) (2007), ''[[Ocena]] i [[kontrola]] jakości wyników pomiarów analitycznych'', Wydawnictwo Naukowo-Techniczne, Warszawa  
* ''Mała encyklopedia PWN'' (1997), Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
* ''Mała encyklopedia PWN'' (1997), Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
* ''Nowa encyklopedia powszechna PWN tom 4 M-P'' (1996), Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
* ''Nowa encyklopedia powszechna PWN tom 4 M-P'' (1996), Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa

Wersja z 06:47, 20 maj 2020

Metrologia
Polecane artykuły


Metrologia (metrology)- dziedzina wiedzy traktująca o pomiarach, obejmująca wszystkie teoretyczne i praktyczne aspekty związane z pomiarem niezależnie od jego rodzaju. (P. Konieczko i In. 2007, s. 309). Poniżej przedstawiono kilka spośród wielu jeszcze dostępnych definicji Metrologii:

  • Metrologia - dziedzina nauki i techniki zajmująca się pomiarami i wszystkimi czynnościami niezbędnymi do wykonania pomiarów. Tradycyjnie rozróżnia się:
    • metrologię teoretyczną,
    • metrologię stosowaną,
    • metrologię prawną.

Ze względu na coraz wyraźniejszą w nowoczesnej metrologii współzależność teorii i praktyki, ujednolicenie sposobów mierzenia różnych wielkości i potrzebę mierzenia w obrębie jednej dziedziny wielu wielkości różniących się naturą, częściej dzieli się na ogólną i szczegółową. Niekiedy metrologię nazywa się miernictwem, chociaż poprawniej jest nazwę miernictwo odnosić tylko do metrologii stosowanej. (Encyklopedia metrologii 1989, s. 193)

  • Metrologia [gr.], dziedzina nauki i techniki zajmująca się teoretycznymi i praktycznymi zagadnieniami związanymi z pomiarami, między innymi:
    • jednostkami miary,
    • przyrządami pomiarowymi
    • wzorcami miary,
    • błędami pomiarów
    • wyznaczaniem stałych fizycznych. (Mała encyklopedia PWN 1997, s. 520)
  • Metrologia- dziedzina nauki zajmująca się całokształtem zagadnień związanych z pomiarami (nauka o pomiarach). Metrologia zajmuje się nie tylko techniką pomiarową, ale także zagadnieniami dotyczącymi jednostek miar, ich układów, wzorców, a także zagadnieniami prawnymi. Niekiedy wyodrębnia się metrologię historyczną, będącą nauką badającą wartość, genezę oraz systemy dawnych miar. (I. Duda 1995, s. 99)
  • Metrologia - jako dziedzina wiedzy o pomiarach obejmuje wszystkie teoretyczne i praktyczne problemy związane z pomiarami, niezależnie od rodzaju wielkości mierzonej i dokładności pomiaru;

W zakres metrologii wchodzą zagadnienia dotyczące:

    • jednostek miar oraz ich wzorców,
    • pomiarów,
    • narzędzi pomiarowych,
    • cech obserwatorów.

Metrologia obejmuje również wyznaczanie stałych fizycznych oraz określanie właściwości materiałów i tworzyw.

Rodzaje Metrologii

Metrologie można podzielić między innymi na:

  • Metrologię ogólną - zajmująca się wspólnymi problemami wszystkich zagadnień metrologicznych niezależnie od rodzaju wielkości mierzonej (np. ogólne zagadnienia teoretyczne i praktyczne dotyczące jednostek miar, błędów pomiarów, właściwości metrologicznych, narzędzi pomiarowych),
  • Metrologię stosowaną - odnoszącą się do określonego rodzaju wielkości mierzonej (np. metrologia długości, czasu, masy, temperatury) lub obejmującą pomiary w określonych dziedzinach nauki i techniki (m.in. metrologia przemysłowa, techniczna, warsztatowa, wytrzymałościowa, włókiennicza, poligraficzna, automatyki, medyczna, sportowa),
  • Metrologię teoretyczną zajmującą się teoretycznymi zagadnieniami pomiarów, (np. ogólna teoria pomiarów, teoria wielkości oraz jednostek miar, błędów pomiarów, przetwarzaniem oraz przekazywaniem informacji pomiarowej);
  • Metrologię prawną - formułującą urzędowo obowiązujące wymagania techniczne i prawne, mające na celu zapewnienie jednolitości jednostek miar, bezpieczeństwa i należytej dokładności pomiarów. Zagadnieniami metrologii w Polsce zajmuje się Główny Urząd miar (metrologia prawa) oraz wyspecjalizowane katedry wyższych uczelni, instytuty naukowo-badawcze, organy Naczelnej Organizacji Technicznej,

Metrologia w Ekonomii

Zapotrzebowanie na zgromadzenie dorobku, obejmującego pomiar ekonomii w danym miejscu i czasie, spowodowało powstanie nauki pomocniczej ekonomii, zwanej Metrologią ekonomiczną bądź Ekonometrologią. Ekonometrologia obejmuje swoim zakresem wszystkie teoretyczne i praktyczne problemy związane z pomiarami zmiennych ekonomicznych, niezależnie od rodzaju mierzonej wielkości i dokładności pomiaru. Metrologii ekonomiczna obejmuje również zagadnienia jednostek miar w ekonomii, ich wzorców, narzędzi pomiarowych, sposobów dokonywania pomiarów oraz zasad interpretacji uzyskanych wyników.(J. Wiśniewski 2014)

Przedmiot Metrologii

Przedmiotem metrologii są wszystkie fazy pomiaru, czyli:

  • ustalenie modelu obiektu mierzonego i tego, co się mierzy,
  • projekt i przygotowanie systemu pomiarowego,
  • wykonanie pomiaru
  • opracowanie wyniku pomiaru, w tym również parametrów charakteryzujących niedokładność pomiaru. (J. Wiśniewski 2014)

Organizacje zajmujące się Metrologią

Najważniejsze międzynarodowe organizacje zajmujące się metrologią to:

  • Konwencja Metryczna
  • Międzynarodowa Organizacja Metrologii Prawnej.(Nowa encyklopedia powszechna PWN 1996, s. 179)

Skale Pomiarowe

Podstawowymi skalami pomiarowymi, wymieniając je według mocy liczb, od najsłabszej do najmocniejszej, wyróżnia się następujące skale:

  • nominalną,
  • porządkową(rangową),
  • przedziałową(interwałową),
  • stosunkową(ilorazową).(J. Wiśniewski 2014)

Bibliografia:

Autor: Magdalena Chrobak, Michał Graca