Marketing terytorialny: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Zarządzania
m (Infobox update)
 
(LinkTitles.)
Linia 15: Linia 15:




'''Marketing terytorialny''' pojęcie można zdefiniować w dwojaki sposób. Jeżeli przyjmiemy, że [[marketing|definicja marketingu]] jest sposobem obmyślania sukcesu w dzisiejszym świecie to wtedy marketing terytorialny możemy określić jako '''filozofię osiągnięcia stworzonych celów''' przez jednostki osadnicze przy konkurencji o ograniczone zasoby, w której kluczowym przekonaniem jest orientacja na "klientów-partnerów". Według tego podejścia dopuszcza się myślenie, że sukces '''jednostki terytorialnej''' uzależniony jest od jej opcji na konkretną grupę odniesienia poprzez podporządkowanie działań jej interesom i zaleceniom. Z innej strony marketing ujmowany jest jako '''proces [[zarządzanie|zarządzania]]'''. Przy takim założeniu marketing terytorialny można przedstawić jako pomysł zarządzania jednostką osadniczą- zarządzanie, którego celem jest zrealizowanie pragnień i potrzeb mieszkańców przez ich poznanie i analizowanie zmian. <ref> Gregor B. pod redakcją Markowski T. (2006). ''Marketing terytorialny'', Komitet Przestrzennego Zagospodarowania Kraju PAN, Warszawa s. 36</ref>
'''[[Marketing]] terytorialny''' pojęcie można zdefiniować w dwojaki sposób. Jeżeli przyjmiemy, że [[marketing|definicja marketingu]] jest sposobem obmyślania sukcesu w dzisiejszym świecie to wtedy marketing terytorialny możemy określić jako '''filozofię osiągnięcia stworzonych celów''' przez jednostki osadnicze przy konkurencji o ograniczone [[zasoby]], w której kluczowym przekonaniem jest orientacja na "klientów-partnerów". Według tego podejścia dopuszcza się myślenie, że [[sukces]] '''jednostki terytorialnej''' uzależniony jest od jej opcji na konkretną grupę odniesienia poprzez podporządkowanie działań jej interesom i zaleceniom. Z innej strony marketing ujmowany jest jako '''[[proces]] [[zarządzanie|zarządzania]]'''. Przy takim założeniu marketing terytorialny można przedstawić jako pomysł zarządzania jednostką osadniczą- [[zarządzanie]], którego celem jest zrealizowanie pragnień i potrzeb mieszkańców przez ich poznanie i analizowanie zmian. <ref> Gregor B. pod redakcją Markowski T. (2006). ''Marketing terytorialny'', Komitet Przestrzennego Zagospodarowania Kraju PAN, Warszawa s. 36</ref>


==Marketing terytorialny według A.Basdereffa i V.Girard==
==Marketing terytorialny według A.Basdereffa i V.Girard==
Linia 21: Linia 21:
Marketing terytorialny według Basdereffa i Girard
Marketing terytorialny według Basdereffa i Girard
:* Według '''A.Basdereffa''' marketing terytorialny zawiera wszystkie '''podejścia techniczne i strategiczne''', które są używane przez [[organizacja|organizacje]]([[przedsiębiorstwo|przedsiębiorstwa]], jednostki publiczne) celem uzyskania nowych zasobów oraz uskutecznienia projektu skierowanego na zaspokojenie '''potrzeb publicznych''' zachowując zasady [[etyka w marketingu|etyki]]. <ref>Szromik A. (2012). ''Marketing terytorialny.Miasto i region na rynku'', Wydawnictwo Wolters Kluwer, Warszawa s. 30,31 </ref>
:* Według '''A.Basdereffa''' marketing terytorialny zawiera wszystkie '''podejścia techniczne i strategiczne''', które są używane przez [[organizacja|organizacje]]([[przedsiębiorstwo|przedsiębiorstwa]], jednostki publiczne) celem uzyskania nowych zasobów oraz uskutecznienia projektu skierowanego na zaspokojenie '''potrzeb publicznych''' zachowując zasady [[etyka w marketingu|etyki]]. <ref>Szromik A. (2012). ''Marketing terytorialny.Miasto i region na rynku'', Wydawnictwo Wolters Kluwer, Warszawa s. 30,31 </ref>
:* '''V.Girard''' zdefiniowała marketing terytorialny jako '''zespół technik i działań''' wykorzystanych przez [[organizacja|organizacje]] i '''społeczność lokalną''' podczas procesu [[planowanie|planowania]] projektu np.rozwoju ekonomicznego, społecznego czy kulturowego. Dodaje również, że badanie potrzeb jednostek lub organizacji, analiza tzw. [[marketing mix|mixu terytorialnego]] stanowi część wspierającą określone wyżej działania.<ref>Szromik A. (2012). ''Marketing terytorialny.Miasto i region na rynku'', Wydawnictwo Wolters Kluwer, Warszawa s. 30,31 </ref>
:* '''V.Girard''' zdefiniowała marketing terytorialny jako '''[[zespół]] technik i działań''' wykorzystanych przez [[organizacja|organizacje]] i '''społeczność lokalną''' podczas procesu [[planowanie|planowania]] projektu np.rozwoju ekonomicznego, społecznego czy kulturowego. Dodaje również, że badanie potrzeb jednostek lub organizacji, analiza tzw. [[marketing mix|mixu terytorialnego]] stanowi część wspierającą określone wyżej działania.<ref>Szromik A. (2012). ''Marketing terytorialny.Miasto i region na rynku'', Wydawnictwo Wolters Kluwer, Warszawa s. 30,31 </ref>


==Geneza marketingu terytorialnego==
==Geneza marketingu terytorialnego==
Linia 31: Linia 31:


Do czynników '''ustrojowych''' zaliczamy: <ref>Sekuła A. (2005). ''['[https://depot.ceon.pl/bitstream/handle/123456789/2989/Marketing%20terytorialny.pdf?sequence=1&isAllowed=y, Marketing.Ujęcie systemowe]'', Wydawnictwo Politechniki Gdańskiej): 216-237, s. 218</ref>
Do czynników '''ustrojowych''' zaliczamy: <ref>Sekuła A. (2005). ''['[https://depot.ceon.pl/bitstream/handle/123456789/2989/Marketing%20terytorialny.pdf?sequence=1&isAllowed=y, Marketing.Ujęcie systemowe]'', Wydawnictwo Politechniki Gdańskiej): 216-237, s. 218</ref>
:* uchwalenie '''jednostek samorządowych''' na szczeblu gminnym (1990 r.) a potem powiatowym i wojewódzkim (1999 r.) oraz przypisanie im autonomii finansowej, czyli przygotowywanie i wykonywanie aktów w zakresie finansów na własną odpowiedzialność
:* uchwalenie '''jednostek samorządowych''' na szczeblu gminnym (1990 r.) a potem powiatowym i wojewódzkim (1999 r.) oraz przypisanie im autonomii finansowej, czyli przygotowywanie i wykonywanie aktów w zakresie finansów na własną [[odpowiedzialność]]
:* wzrost wagi '''jednostek terytorialnych'''
:* wzrost wagi '''jednostek terytorialnych'''
:* zwiększenie '''świadomości ludności lokalnej''' danego terytorium w związku z przynależnością do danej wspólnoty i możliwością wpływu na [[rozwój]] terytorium poprzez wybór władzy
:* zwiększenie '''świadomości ludności lokalnej''' danego terytorium w związku z przynależnością do danej wspólnoty i możliwością wpływu na [[rozwój]] terytorium poprzez wybór władzy
Linia 38: Linia 38:


W skład czynników gospodarczych wchodzą między innymi:
W skład czynników gospodarczych wchodzą między innymi:
:* zmiana w '''zarządzaniu jednostkami terytorialnymi''' poprzez skupienie się na rozwoju w '''długim czasie''' zamiast rozwiązywania wyłącznie bieżących problemów
:* [[zmiana]] w '''zarządzaniu jednostkami terytorialnymi''' poprzez skupienie się na rozwoju w '''długim czasie''' zamiast rozwiązywania wyłącznie bieżących problemów
:* przekształcenie '''struktury gospodarki''', gdzie coraz większą rolę pełni sektor [[usługa|usług]]
:* przekształcenie '''struktury gospodarki''', gdzie coraz większą rolę pełni [[sektor]] [[usługa|usług]]
:* małą ilość środków, którymi dysponuje [[samorząd terytorialny|samorząd]] względem ilości zadań do zrealizowania a co za tym idzie brak możliwości zaspokojenia wszystkich '''potrzeb jednostki terytorialnej'''
:* małą ilość środków, którymi dysponuje [[samorząd terytorialny|samorząd]] względem ilości zadań do zrealizowania a co za tym idzie brak możliwości zaspokojenia wszystkich '''potrzeb jednostki terytorialnej'''
Przedstawione zmiany stały się powodem wyodrębnienia marketingu terytorialnego. Innowatorami koncepcji marketingu terytorialnego w Polsce byli''' A.Szromik, R.Domański, T.Markowski, J.Komorowski i J.Marak'''. Pierwsze publikacje na ten temat pojawiły się 25 lat temu.<ref>Sekuła A. (2005). ''['[https://depot.ceon.pl/bitstream/handle/123456789/2989/Marketing%20terytorialny.pdf?sequence=1&isAllowed=y, Marketing.Ujęcie systemowe]'', Wydawnictwo Politechniki Gdańskiej): 216-237, s. 217</ref>
Przedstawione zmiany stały się powodem wyodrębnienia marketingu terytorialnego. Innowatorami koncepcji marketingu terytorialnego w Polsce byli''' A.Szromik, R.Domański, T.Markowski, J.Komorowski i J.Marak'''. Pierwsze publikacje na ten temat pojawiły się 25 lat temu.<ref>Sekuła A. (2005). ''['[https://depot.ceon.pl/bitstream/handle/123456789/2989/Marketing%20terytorialny.pdf?sequence=1&isAllowed=y, Marketing.Ujęcie systemowe]'', Wydawnictwo Politechniki Gdańskiej): 216-237, s. 217</ref>
Linia 46: Linia 46:
Marketing terytorialny związany jest z działaniami, które podejmują '''[[samorząd terytorialny|samorządy terytorialne]]'''.Definiuje się je jako związek mieszkańców gmin, powiatów czy województw powstały na mocy prawa obligatoryjnego w celu realizacji zadań dla potrzeb [[społeczeństwo|społeczności lokalnej]]. Aby uszeregować nazwy marketingu poszczególnych obszarów można wydzielić:<ref>Sekuła A. (2005). ''['[https://depot.ceon.pl/bitstream/handle/123456789/2989/Marketing%20terytorialny.pdf?sequence=1&isAllowed=y, Marketing.Ujęcie systemowe]'', Wydawnictwo Politechniki Gdańskiej): 216-237, s. 219,220</ref>
Marketing terytorialny związany jest z działaniami, które podejmują '''[[samorząd terytorialny|samorządy terytorialne]]'''.Definiuje się je jako związek mieszkańców gmin, powiatów czy województw powstały na mocy prawa obligatoryjnego w celu realizacji zadań dla potrzeb [[społeczeństwo|społeczności lokalnej]]. Aby uszeregować nazwy marketingu poszczególnych obszarów można wydzielić:<ref>Sekuła A. (2005). ''['[https://depot.ceon.pl/bitstream/handle/123456789/2989/Marketing%20terytorialny.pdf?sequence=1&isAllowed=y, Marketing.Ujęcie systemowe]'', Wydawnictwo Politechniki Gdańskiej): 216-237, s. 219,220</ref>
#''' marketing miasta'''
#''' marketing miasta'''
# '''marketing komunalny''', który odnosi się do wszystkich rodzajów gmin. W Polsce mamy trzy rodzaje gmin: wiejskie (z wójtem na czele)-w ich skład wchodzą tylko wsie; miejsko-wiejskie gdzie siedziba gminy jest w mieście, a w ich skład wchodzą otaczające ją wsie, gmina miejska to jedynie miasto (władzę wykonawczą sprawuje burmistrz) a powyżej 100 ty. mieszkańców- prezydent miasta
# '''marketing komunalny''', który odnosi się do wszystkich rodzajów gmin. W Polsce mamy trzy rodzaje gmin: wiejskie (z wójtem na czele)-w ich skład wchodzą tylko wsie; miejsko-wiejskie gdzie siedziba gminy jest w mieście, a w ich skład wchodzą otaczające ją wsie, gmina miejska to jedynie [[miasto]] (władzę wykonawczą sprawuje [[burmistrz]]) a powyżej 100 ty. mieszkańców- [[prezydent]] miasta
# '''marketing lokalny''', który obejmuje część samorządu lokalnego (np. powiaty i gminy)
# '''marketing lokalny''', który obejmuje część samorządu lokalnego (np. powiaty i gminy)
# '''marketing regionalny'''- administracyjnie region porównywany jest do województwa, ale może być też analizowany w stosunku do gmin)
# '''marketing regionalny'''- administracyjnie region porównywany jest do województwa, ale może być też analizowany w stosunku do gmin)
Linia 53: Linia 53:


==Cele marketingu terytorialnego==
==Cele marketingu terytorialnego==
Głównym celem marketingu terytorialnego jest '''wpływ na opinie, postawy i metody''' zachowania się wewnętrznych i zewnętrznych grup klientów przez formowanie odpowiednich środków i narzędzi pobudzania relacji wymiennych. Najistotniejsze jest przyciągnięcie jak największej liczby klientów, aby zmaksymalizować [[zysk]]. Najważniejsze cele marketingu terytorialnego poza ujęciem ogólnym można ukazać w formie trzech celów kierunkowych w charakterze strategicznym:<ref>Szromik A. (2012). ''Marketing terytorialny.Miasto i region na rynku'', Wydawnictwo Wolters Kluwer, Warszawa s. 34 </ref>
Głównym celem marketingu terytorialnego jest '''wpływ na opinie, postawy i metody''' zachowania się wewnętrznych i zewnętrznych grup klientów przez formowanie odpowiednich środków i narzędzi pobudzania relacji wymiennych. Najistotniejsze jest przyciągnięcie jak największej liczby klientów, aby zmaksymalizować [[zysk]]. Najważniejsze [[cele]] marketingu terytorialnego poza ujęciem ogólnym można ukazać w formie trzech celów kierunkowych w charakterze strategicznym:<ref>Szromik A. (2012). ''Marketing terytorialny.Miasto i region na rynku'', Wydawnictwo Wolters Kluwer, Warszawa s. 34 </ref>


:* Modelowanie pozytywnego obrazu regionu, jednostek lokalnych i gmin
:* [[Modelowanie]] pozytywnego obrazu regionu, jednostek lokalnych i gmin
:* Ulepszenie i poszerzenie atrakcyjności pozycji konkurujących ze sobą gmin, regionów itp.
:* Ulepszenie i poszerzenie atrakcyjności pozycji konkurujących ze sobą gmin, regionów itp.
:*'''Rozwój''' i podbudowa usług świadczonych przez instytucje publiczne gdzie występuje trudność korzystania dla podmiotów gospodarczych i mieszkańców.
:*'''Rozwój''' i podbudowa usług świadczonych przez instytucje publiczne gdzie występuje trudność korzystania dla podmiotów gospodarczych i mieszkańców.


Realizowanie głównych celów jest związana z realizacją celów bardziej szczegółowych, które są celami określonych przedsięwzięć. Wśród nich można wyszczególnić cele operacyjne marketingu terytorialnego, które dotyczą '''środowiska wewnętrznego''' określonej jednostki osadniczej:<ref> Gregor B. pod redakcją Markowski T. (2006). ''Marketing terytorialny'', Komitet Przestrzennego Zagospodarowania Kraju PAN, Warszawa s. 41,42</ref>
Realizowanie głównych celów jest związana z realizacją celów bardziej szczegółowych, które są celami określonych przedsięwzięć. Wśród nich można wyszczególnić [[cele operacyjne]] marketingu terytorialnego, które dotyczą '''środowiska wewnętrznego''' określonej jednostki osadniczej:<ref> Gregor B. pod redakcją Markowski T. (2006). ''Marketing terytorialny'', Komitet Przestrzennego Zagospodarowania Kraju PAN, Warszawa s. 41,42</ref>


:* rozpoznanie pragnień i potrzeb mieszkańców w ramach '''usług komunalnych''', które są świadczone przez '''organy lokalne'''
:* rozpoznanie pragnień i potrzeb mieszkańców w ramach '''usług komunalnych''', które są świadczone przez '''organy lokalne'''

Wersja z 05:30, 20 maj 2020

Marketing terytorialny
Polecane artykuły


Marketing terytorialny pojęcie można zdefiniować w dwojaki sposób. Jeżeli przyjmiemy, że definicja marketingu jest sposobem obmyślania sukcesu w dzisiejszym świecie to wtedy marketing terytorialny możemy określić jako filozofię osiągnięcia stworzonych celów przez jednostki osadnicze przy konkurencji o ograniczone zasoby, w której kluczowym przekonaniem jest orientacja na "klientów-partnerów". Według tego podejścia dopuszcza się myślenie, że sukces jednostki terytorialnej uzależniony jest od jej opcji na konkretną grupę odniesienia poprzez podporządkowanie działań jej interesom i zaleceniom. Z innej strony marketing ujmowany jest jako proces zarządzania. Przy takim założeniu marketing terytorialny można przedstawić jako pomysł zarządzania jednostką osadniczą- zarządzanie, którego celem jest zrealizowanie pragnień i potrzeb mieszkańców przez ich poznanie i analizowanie zmian. [1]

Marketing terytorialny według A.Basdereffa i V.Girard

Marketing terytorialny według Basdereffa i Girard

  • Według A.Basdereffa marketing terytorialny zawiera wszystkie podejścia techniczne i strategiczne, które są używane przez organizacje(przedsiębiorstwa, jednostki publiczne) celem uzyskania nowych zasobów oraz uskutecznienia projektu skierowanego na zaspokojenie potrzeb publicznych zachowując zasady etyki. [2]
  • V.Girard zdefiniowała marketing terytorialny jako zespół technik i działań wykorzystanych przez organizacje i społeczność lokalną podczas procesu planowania projektu np.rozwoju ekonomicznego, społecznego czy kulturowego. Dodaje również, że badanie potrzeb jednostek lub organizacji, analiza tzw. mixu terytorialnego stanowi część wspierającą określone wyżej działania.[3]

Geneza marketingu terytorialnego

Początek marketingu terytorialnego w Polsce przypada na wczesne lata dziewięćdziesiąte ubiegłego wieku po powstaniu w 1989 r. pierwszych jednostek samorządu terytorialnego czyli gmin. Inne czynniki, które miały wpływ na umocnienie i rozbudowę marketingu można zakwalifikować do trzech grup nazwanych:[4]

  • ustrojowymi
  • marketingowymi
  • gospodarczymi

Do czynników ustrojowych zaliczamy: [5]

  • uchwalenie jednostek samorządowych na szczeblu gminnym (1990 r.) a potem powiatowym i wojewódzkim (1999 r.) oraz przypisanie im autonomii finansowej, czyli przygotowywanie i wykonywanie aktów w zakresie finansów na własną odpowiedzialność
  • wzrost wagi jednostek terytorialnych
  • zwiększenie świadomości ludności lokalnej danego terytorium w związku z przynależnością do danej wspólnoty i możliwością wpływu na rozwój terytorium poprzez wybór władzy

Czynniki marketingowe to głównie ewolucja koncepcji marketingowych a szczególnie zdefiniowanie marketingu społecznego. Drugim elementem jest coraz częstsze zastosowanie marketingu nie tylko na rynku dóbr inwestycyjnych czy konsumpcyjnych ale także w firmach zajmujących się usługami.[6]

W skład czynników gospodarczych wchodzą między innymi:

  • zmiana w zarządzaniu jednostkami terytorialnymi poprzez skupienie się na rozwoju w długim czasie zamiast rozwiązywania wyłącznie bieżących problemów
  • przekształcenie struktury gospodarki, gdzie coraz większą rolę pełni sektor usług
  • małą ilość środków, którymi dysponuje samorząd względem ilości zadań do zrealizowania a co za tym idzie brak możliwości zaspokojenia wszystkich potrzeb jednostki terytorialnej

Przedstawione zmiany stały się powodem wyodrębnienia marketingu terytorialnego. Innowatorami koncepcji marketingu terytorialnego w Polsce byli A.Szromik, R.Domański, T.Markowski, J.Komorowski i J.Marak. Pierwsze publikacje na ten temat pojawiły się 25 lat temu.[7]

Istota marketingu terytorialnego

Marketing terytorialny związany jest z działaniami, które podejmują samorządy terytorialne.Definiuje się je jako związek mieszkańców gmin, powiatów czy województw powstały na mocy prawa obligatoryjnego w celu realizacji zadań dla potrzeb społeczności lokalnej. Aby uszeregować nazwy marketingu poszczególnych obszarów można wydzielić:[8]

  1. marketing miasta
  2. marketing komunalny, który odnosi się do wszystkich rodzajów gmin. W Polsce mamy trzy rodzaje gmin: wiejskie (z wójtem na czele)-w ich skład wchodzą tylko wsie; miejsko-wiejskie gdzie siedziba gminy jest w mieście, a w ich skład wchodzą otaczające ją wsie, gmina miejska to jedynie miasto (władzę wykonawczą sprawuje burmistrz) a powyżej 100 ty. mieszkańców- prezydent miasta
  3. marketing lokalny, który obejmuje część samorządu lokalnego (np. powiaty i gminy)
  4. marketing regionalny- administracyjnie region porównywany jest do województwa, ale może być też analizowany w stosunku do gmin)
  5. marketing terytorialnyodnosi się do każdego obszary niezależnie od wielkości czy przynależności administracyjnej

Marketing terytorialny jest pojęciem najszerszym. W jego skład wchodzą wymienione wyżej poszczególne typy marketingu.

Cele marketingu terytorialnego

Głównym celem marketingu terytorialnego jest wpływ na opinie, postawy i metody zachowania się wewnętrznych i zewnętrznych grup klientów przez formowanie odpowiednich środków i narzędzi pobudzania relacji wymiennych. Najistotniejsze jest przyciągnięcie jak największej liczby klientów, aby zmaksymalizować zysk. Najważniejsze cele marketingu terytorialnego poza ujęciem ogólnym można ukazać w formie trzech celów kierunkowych w charakterze strategicznym:[9]

  • Modelowanie pozytywnego obrazu regionu, jednostek lokalnych i gmin
  • Ulepszenie i poszerzenie atrakcyjności pozycji konkurujących ze sobą gmin, regionów itp.
  • Rozwój i podbudowa usług świadczonych przez instytucje publiczne gdzie występuje trudność korzystania dla podmiotów gospodarczych i mieszkańców.

Realizowanie głównych celów jest związana z realizacją celów bardziej szczegółowych, które są celami określonych przedsięwzięć. Wśród nich można wyszczególnić cele operacyjne marketingu terytorialnego, które dotyczą środowiska wewnętrznego określonej jednostki osadniczej:[10]

  • rozpoznanie pragnień i potrzeb mieszkańców w ramach usług komunalnych, które są świadczone przez organy lokalne
  • zapewnienie lokalnym organizacjom, społeczeństwu sprzyjających warunków do korzystania z usług publicznych
  • zwiększenie wartości oferty komunalnej kierowanej do [[społeczeństwo}społeczeństwa]]
  • ulepszenie jakości usług administracji miejscowej
  • uskutecznienie komunikacji pomiędzy władzami społecznością lokalną
  • ustalenie akceptacji środowiska lokalnego na temat kierunków polityki społeczno-gospodarczej stosowanej przez organy samorządowe
  • potęgowanie zadowolenia społeczeństwa z warunków pracy, życia i rozwoju na terenie określonej jednostki terytorialnej.
  • oszacowanie poziomu przywiązania przedsiębiorców i ludności do określonej jednostki osadniczej

Przypisy

  1. Gregor B. pod redakcją Markowski T. (2006). Marketing terytorialny, Komitet Przestrzennego Zagospodarowania Kraju PAN, Warszawa s. 36
  2. Szromik A. (2012). Marketing terytorialny.Miasto i region na rynku, Wydawnictwo Wolters Kluwer, Warszawa s. 30,31
  3. Szromik A. (2012). Marketing terytorialny.Miasto i region na rynku, Wydawnictwo Wolters Kluwer, Warszawa s. 30,31
  4. Sekuła A. (2005). ['Marketing.Ujęcie systemowe, Wydawnictwo Politechniki Gdańskiej): 216-237, s. 216-217
  5. Sekuła A. (2005). ['Marketing.Ujęcie systemowe, Wydawnictwo Politechniki Gdańskiej): 216-237, s. 218
  6. Sekuła A. (2005). ['Marketing.Ujęcie systemowe, Wydawnictwo Politechniki Gdańskiej): 216-237, s. 217
  7. Sekuła A. (2005). ['Marketing.Ujęcie systemowe, Wydawnictwo Politechniki Gdańskiej): 216-237, s. 217
  8. Sekuła A. (2005). ['Marketing.Ujęcie systemowe, Wydawnictwo Politechniki Gdańskiej): 216-237, s. 219,220
  9. Szromik A. (2012). Marketing terytorialny.Miasto i region na rynku, Wydawnictwo Wolters Kluwer, Warszawa s. 34
  10. Gregor B. pod redakcją Markowski T. (2006). Marketing terytorialny, Komitet Przestrzennego Zagospodarowania Kraju PAN, Warszawa s. 41,42

Bibliografia

  • Sekuła A. (2005). Marketing.Ujęcie systemowe, Wydawnictwo Politechniki Gdańskiej: 216-237
  • Gregor B. pod redakcją Markowski T. (2006). Marketing terytorialny, Komitet Przestrzennego Zagospodarowania Kraju PAN, Warszawa
  • Brelik A. (2010). Marketing terytorialny a kreowanie regionów Zeszyty Naukowe Polityki Europejskie, Finanse i Marketing nr.3(52)
  • Szromik A. (2012). Marketing terytorialny.Miasto i region na rynku, Wydawnictwo Wolters Kluwer Sp z o.o., Warszawa
  • Pogorzelski J. (2012). Praktyczny marketing miast i regionów Wydawnictwo Wolters Kluwer Sp. z o.o., Warszawa
  • Duczkowska-Piasecka M. (2013). Marketing terytorialny.Jak podejść do rozwoju z korzyścią dla wszystkich, Wydawnictwo Difin, Warszawa
  • Szromik A. (2015). Marketing terytorialny.Nowe obszary i narzędzia, Wydawnictwo edu-Libri, Kraków

Autor: Estera Skiba