Margines bezpieczeństwa: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Zarządzania
m (Infobox update)
 
(LinkTitles.)
Linia 15: Linia 15:




'''Margines bezpieczeństwa''' to nadwyżka bieżącej lub planowanej wielkości sprzedaży ponad wyznaczony próg rentowności. Jest znany również pod takimi nazwami jak: '''strefa bezpieczeństwa, marża bezpieczeństwa'''. Pokazuje o ile może się zmniejszyć sprzedaż, zanim przedsiębiorstwo się pojawi w punkcie krytycznym (przychody zrównują się z kosztami). Tak więc udziela informacji o tym, jakim marginesem bezpieczeństwa dysponujemy (G. K. Świderska i in. 2017, s. 336). Jeżeli próg rentowności będzie wynosił 100 sztuk, to znaczy, że każde następne zbycie, powyżej tej liczby będzie stanowiło margines bezpieczeństwa, a zatem niewątpliwie osiągnięcie zysku. Na pytanie o ile - procent lub sztuk jest możliwe zredukowanie planowanej sprzedaży, żeby pojawić się w progu rentowności daje odpowiedź margines bezpieczeństwa (S. Sojak 2015, s. 293).  
'''Margines bezpieczeństwa''' to [[nadwyżka]] bieżącej lub planowanej wielkości sprzedaży ponad wyznaczony [[próg]] rentowności. Jest znany również pod takimi nazwami jak: '''strefa bezpieczeństwa, [[marża]] bezpieczeństwa'''. Pokazuje o ile może się zmniejszyć [[sprzedaż]], zanim [[przedsiębiorstwo]] się pojawi w punkcie krytycznym ([[przychody]] zrównują się z kosztami). Tak więc udziela informacji o tym, jakim marginesem bezpieczeństwa dysponujemy (G. K. Świderska i in. 2017, s. 336). Jeżeli próg rentowności będzie wynosił 100 sztuk, to znaczy, że każde następne zbycie, powyżej tej liczby będzie stanowiło margines bezpieczeństwa, a zatem niewątpliwie osiągnięcie zysku. Na pytanie o ile - procent lub sztuk jest możliwe zredukowanie planowanej sprzedaży, żeby pojawić się w progu rentowności daje odpowiedź margines bezpieczeństwa (S. Sojak 2015, s. 293).  
==Metody==
==Metody==
Margines bezpieczeństwa można wyrazić za pomocą czterech metod. Są to (G. K. Świderska i in. 2017, s. 336-337):  
Margines bezpieczeństwa można wyrazić za pomocą czterech metod. Są to (G. K. Świderska i in. 2017, s. 336-337):  
Linia 36: Linia 36:
(G. K. Świderska i in. 2017, s. 336-337).  
(G. K. Świderska i in. 2017, s. 336-337).  
==Wskaźnik bezpieczeństwa==
==Wskaźnik bezpieczeństwa==
Margines bezpieczeństwa daje możliwość ocenienia firmie, w jakiej odległości jest od progu rentowności. Jeżeli margines bezpieczeństwa jest niski, to przedsiębiorstwo powinno jeszcze bardziej, dokładniej nadzorować i obserwować swoją sprzedaż oraz koszty, ponieważ można znaleźć się bardzo łatwo poniżej progu rentowności (S.Sojak, s. 294). A więc przedsiębiorstwo, które działa w gospodarce rynkowej jest cały czas narażone na zmniejszenie sprzedaży, ze względu na zmiany warunków jakie pojawiają się na rynku. W takim wypadku konieczne jest ustalenie '''wskaźnika bezpieczeństwa'''.  Opisuje on odchylenie pomiędzy rzeczywistą a krytyczną sprzedażą. Odchylenie to jest wyrażone w wielkości względnej, to znaczy w procentach, w relacji do rzeczywistej sprzedaży.
Margines bezpieczeństwa daje możliwość ocenienia firmie, w jakiej odległości jest od progu rentowności. Jeżeli margines bezpieczeństwa jest niski, to przedsiębiorstwo powinno jeszcze bardziej, dokładniej nadzorować i obserwować swoją sprzedaż oraz [[koszty]], ponieważ można znaleźć się bardzo łatwo poniżej progu rentowności (S.Sojak, s. 294). A więc przedsiębiorstwo, które działa w gospodarce rynkowej jest cały czas narażone na zmniejszenie sprzedaży, ze względu na zmiany warunków jakie pojawiają się na rynku. W takim wypadku konieczne jest ustalenie '''wskaźnika bezpieczeństwa'''.  Opisuje on odchylenie pomiędzy rzeczywistą a krytyczną sprzedażą. Odchylenie to jest wyrażone w wielkości względnej, to znaczy w procentach, w relacji do rzeczywistej sprzedaży.


<math>Współczynnik\, bezpieczeństwa\,= \frac{sprzedaż\, rzeczywista\,-\, sprzedaż\, krytyczna}{sprzedaż\, rzeczywista\,}</math>
<math>Współczynnik\, bezpieczeństwa\,= \frac{sprzedaż\, rzeczywista\,-\, sprzedaż\, krytyczna}{sprzedaż\, rzeczywista\,}</math>
Linia 43: Linia 43:


gdzie:
gdzie:
* <math>W_b</math> - wskaźnik bezpieczeństwa
* <math>W_b</math> - [[wskaźnik]] bezpieczeństwa
* <math>x_m</math> - maksymalna możliwa wielkość sprzedaży (określona na podstawie prognozy popytu lub zdolności produkcyjnej)
* <math>x_m</math> - maksymalna możliwa wielkość sprzedaży (określona na podstawie prognozy popytu lub [[zdolności]] produkcyjnej)
* <math>BEP</math> - próg krytyczny
* <math>BEP</math> - próg krytyczny
(M. Dobija 1994, s. 132)
(M. Dobija 1994, s. 132)
Linia 53: Linia 53:
*<math>W_b</math><0 - punkt krytyczny nie został jeszcze osiągnięty, działalność nie przynosi zysku, tylko straty
*<math>W_b</math><0 - punkt krytyczny nie został jeszcze osiągnięty, działalność nie przynosi zysku, tylko straty


Współczynnik bezpieczeństwa powinien być dodatni (0 <) oraz dążyć do cyfry 1, ponieważ wtedy jest możliwie daleko od punktu krytycznego. Operacja, dla której współczynnik ten jest wyższy, to znaczy, że ryzyko poniesienia straty jest mniejsze, może zostać zaakceptowana.
Współczynnik bezpieczeństwa powinien być dodatni (0 <) oraz dążyć do cyfry 1, ponieważ wtedy jest możliwie daleko od punktu krytycznego. Operacja, dla której współczynnik ten jest wyższy, to znaczy, że [[ryzyko]] poniesienia straty jest mniejsze, może zostać zaakceptowana.


Jeżeli konieczne jest zaspokojenie kompletnego popytu w celu uzyskania progu rentowności, wtedy <math>W_b</math>=0. To znaczy, że aktualnie przedsiębiorstwo nie uzyskuje żadnego zysku. W tej sytuacji każde zmniejszenie popytu na produkty gotowe spowoduje więc stratę.
Jeżeli konieczne jest zaspokojenie kompletnego popytu w celu uzyskania progu rentowności, wtedy <math>W_b</math>=0. To znaczy, że aktualnie przedsiębiorstwo nie uzyskuje żadnego zysku. W tej sytuacji każde zmniejszenie popytu na [[produkty gotowe]] spowoduje więc stratę.
Natomiast im wskaźnik bezpieczeństwa jest wyższy, tym znaczniejsze zmniejszenie popytu jest w stanie przetrwać przedsiębiorstwo, jednocześnie nie ponosząc strat.
Natomiast im wskaźnik bezpieczeństwa jest wyższy, tym znaczniejsze zmniejszenie popytu jest w stanie przetrwać przedsiębiorstwo, jednocześnie nie ponosząc strat.
==Analiza wrażliwości==
==Analiza wrażliwości==
Linia 63: Linia 63:
* określenia wrażliwości progu rentowności na przekształcenie danego czynnika
* określenia wrażliwości progu rentowności na przekształcenie danego czynnika


Pierwszy zakres analizy wrażliwości to określenie wartości granicznych czynników, które określają próg rentowności, a także wyznaczenie dozwolonych zmian tychże czynników, a więc wyznaczenie marginesu bezpieczeństwa (K. Czubakowska, W. Gabrusiewicz, E. Nowak 2006, s. 234).
Pierwszy [[zakres]] analizy wrażliwości to określenie wartości granicznych czynników, które określają próg rentowności, a także wyznaczenie dozwolonych zmian tychże czynników, a więc wyznaczenie marginesu bezpieczeństwa (K. Czubakowska, W. Gabrusiewicz, E. Nowak 2006, s. 234).
===Graniczny poziom ceny sprzedaży===
===Graniczny poziom ceny sprzedaży===
<math>Cmin=\frac{Kz\,+\, Ks\,}{Px}</math>
<math>Cmin=\frac{Kz\,+\, Ks\,}{Px}</math>


gdzie:
gdzie:
* Cmin - cena minimalna
* Cmin - [[cena]] minimalna
* Kz - koszty zmienne
* Kz - [[koszty zmienne]]
* Ks - koszty stałe
* Ks - [[koszty stałe]]
* Px - potencjalne możliwości sprzedaży
* Px - potencjalne możliwości sprzedaży
===Graniczny poziom jednostkowych kosztów zmiennych===
===Graniczny poziom jednostkowych kosztów zmiennych===
Linia 76: Linia 76:


gdzie:
gdzie:
* Kz max - koszt zmienny maksymalny
* Kz max - [[koszt]] zmienny maksymalny
* C - cena/szt
* C - cena/szt
* Ks - koszty stałe
* Ks - koszty stałe
Linia 109: Linia 109:
* Buk H., Chrobak G. (2014), [file:///C:/Users/Toshiba/AppData/Local/Temp/2_H.Buk_G.Chrobak_Wektorowa_analiza....pdf Wektorowa analiza wrażliwości zysku produkcji wieloasortymentowej] Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach, Katowice
* Buk H., Chrobak G. (2014), [file:///C:/Users/Toshiba/AppData/Local/Temp/2_H.Buk_G.Chrobak_Wektorowa_analiza....pdf Wektorowa analiza wrażliwości zysku produkcji wieloasortymentowej] Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach, Katowice
* Czubakowska K., Gabrusewicz W., Nowak E. (2006). Podstawy rachunkowości zarządczej, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa
* Czubakowska K., Gabrusewicz W., Nowak E. (2006). Podstawy rachunkowości zarządczej, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa
* Dobija M. (1994). Rachunkowość zarządcza, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
* Dobija M. (1994). [[Rachunkowość]] zarządcza, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
* Herman M., Koroblowski P. (2003), [file:///C:/Users/Toshiba/AppData/Local/Temp/Herman.pdf Analiza i ocena nowych projektów inwestycyjnych] MET, Warszawa
* Herman M., Koroblowski P. (2003), [file:///C:/Users/Toshiba/AppData/Local/Temp/Herman.pdf Analiza i ocena nowych projektów inwestycyjnych] MET, Warszawa
* Kujawski J. (2012), [http://jmf.wzr.pl/pim/2012_4_3_18.pdf Analiza progu rentowności portfela produktów przy wspólnych kosztach stałych ] Uniwersytet Gdański, Gdańsk
* Kujawski J. (2012), [http://jmf.wzr.pl/pim/2012_4_3_18.pdf Analiza progu rentowności portfela produktów przy wspólnych kosztach stałych ] Uniwersytet Gdański, Gdańsk
* Soja S. (2015). Rachunkowość zarządcza i rachunek kosztów, Wydawnictwo "Dom Organizatora”, Toruń
* Soja S. (2015). [[Rachunkowość zarządcza]] i [[rachunek]] kosztów, Wydawnictwo "Dom Organizatora”, Toruń
*Świderska G. (red.) (2017). Controlling kosztów i rachunkowość zarządcza, Difin, Warszawa
*Świderska G. (red.) (2017). [[Controlling]] kosztów i rachunkowość zarządcza, Difin, Warszawa


{{a|Małgorzata Filuś}}
{{a|Małgorzata Filuś}}


[[Kategoria: Zarządzanie finansami]]
[[Kategoria: Zarządzanie finansami]]

Wersja z 05:17, 20 maj 2020

Margines bezpieczeństwa
Polecane artykuły


Margines bezpieczeństwa to nadwyżka bieżącej lub planowanej wielkości sprzedaży ponad wyznaczony próg rentowności. Jest znany również pod takimi nazwami jak: strefa bezpieczeństwa, marża bezpieczeństwa. Pokazuje o ile może się zmniejszyć sprzedaż, zanim przedsiębiorstwo się pojawi w punkcie krytycznym (przychody zrównują się z kosztami). Tak więc udziela informacji o tym, jakim marginesem bezpieczeństwa dysponujemy (G. K. Świderska i in. 2017, s. 336). Jeżeli próg rentowności będzie wynosił 100 sztuk, to znaczy, że każde następne zbycie, powyżej tej liczby będzie stanowiło margines bezpieczeństwa, a zatem niewątpliwie osiągnięcie zysku. Na pytanie o ile - procent lub sztuk jest możliwe zredukowanie planowanej sprzedaży, żeby pojawić się w progu rentowności daje odpowiedź margines bezpieczeństwa (S. Sojak 2015, s. 293).

Metody

Margines bezpieczeństwa można wyrazić za pomocą czterech metod. Są to (G. K. Świderska i in. 2017, s. 336-337):

  • metody ilościowe
  • metody wartościowe
  • metody procentowe
  • metody graficzne

Margines bezpieczeństwa - ilościowy (MB szt)

Parser nie mógł rozpoznać (SVG (MathML może zostać włączone przez wtyczkę w przeglądarce): Nieprawidłowa odpowiedź („Math extension cannot connect to Restbase.”) z serwera „https://wikimedia.org/api/rest_v1/”:): {\displaystyle Margines\, bezpieczeństwa\, ilościowy\,= planowana\, wielkość\, sprzedaży\, - wielkość\, sprzedaży\, w\, punkcie\, krytycznym\,}

Margines bezpieczeństwa - wartościowy (MB zł)

Parser nie mógł rozpoznać (błąd składni): {\displaystyle Margines\, bezpieczeństwa\, wartościowy\,= planowane\, przychody\, ze\, sprzedaży\, - przychody\, w\, punkcie\, krytycznym\,}

Margines bezpieczeństwa - procentowy (MB %)

Parser nie mógł rozpoznać (błąd składni): {\displaystyle Margines\, bezpieczeństwa\, procentowy\,= \frac{margines\, bezpieczeństwa\, wartościowo\,}{planowane\, przychody\, ze\, sprzedaży\,} \cdot 100\%}

Margines bezpieczeństwa - graficzny

Plik:Margines bezpieczeństwa rys. 1.jpg
Rys. 1 Margines bezpieczeństwa - graficzny

(G. K. Świderska i in. 2017, s. 336-337).

Wskaźnik bezpieczeństwa

Margines bezpieczeństwa daje możliwość ocenienia firmie, w jakiej odległości jest od progu rentowności. Jeżeli margines bezpieczeństwa jest niski, to przedsiębiorstwo powinno jeszcze bardziej, dokładniej nadzorować i obserwować swoją sprzedaż oraz koszty, ponieważ można znaleźć się bardzo łatwo poniżej progu rentowności (S.Sojak, s. 294). A więc przedsiębiorstwo, które działa w gospodarce rynkowej jest cały czas narażone na zmniejszenie sprzedaży, ze względu na zmiany warunków jakie pojawiają się na rynku. W takim wypadku konieczne jest ustalenie wskaźnika bezpieczeństwa. Opisuje on odchylenie pomiędzy rzeczywistą a krytyczną sprzedażą. Odchylenie to jest wyrażone w wielkości względnej, to znaczy w procentach, w relacji do rzeczywistej sprzedaży.

Parser nie mógł rozpoznać (błąd składni): {\displaystyle Współczynnik\, bezpieczeństwa\,= \frac{sprzedaż\, rzeczywista\,-\, sprzedaż\, krytyczna}{sprzedaż\, rzeczywista\,}}

gdzie:

  • - wskaźnik bezpieczeństwa
  • - maksymalna możliwa wielkość sprzedaży (określona na podstawie prognozy popytu lub zdolności produkcyjnej)
  • - próg krytyczny

(M. Dobija 1994, s. 132)

Typowe wartości wskaźnika bezpieczeństwa

(M. Dobija 1994, s. 133):

  • ≈1 - sytuacja jest bezpieczna oraz daleko jej do punktu krytycznego
  • ≈0 - sytuacja nie jest bezpieczna oraz bardzo blisko jej do punktu krytycznego
  • <0 - punkt krytyczny nie został jeszcze osiągnięty, działalność nie przynosi zysku, tylko straty

Współczynnik bezpieczeństwa powinien być dodatni (0 <) oraz dążyć do cyfry 1, ponieważ wtedy jest możliwie daleko od punktu krytycznego. Operacja, dla której współczynnik ten jest wyższy, to znaczy, że ryzyko poniesienia straty jest mniejsze, może zostać zaakceptowana.

Jeżeli konieczne jest zaspokojenie kompletnego popytu w celu uzyskania progu rentowności, wtedy =0. To znaczy, że aktualnie przedsiębiorstwo nie uzyskuje żadnego zysku. W tej sytuacji każde zmniejszenie popytu na produkty gotowe spowoduje więc stratę. Natomiast im wskaźnik bezpieczeństwa jest wyższy, tym znaczniejsze zmniejszenie popytu jest w stanie przetrwać przedsiębiorstwo, jednocześnie nie ponosząc strat.

Analiza wrażliwości

Obszar analizy wrażliwości może obejmować (K. Czubakowska, W. Gabrusiewicz, E. Nowak 2006, s. 234):

  • ustalenia granicznego stopnia poszczególnych składników analizy, zapewniających uzyskanie progu rentowności na poziomie równym zero
  • ustalenia marginesu bezpieczeństwa
  • określenia wrażliwości progu rentowności na przekształcenie danego czynnika

Pierwszy zakres analizy wrażliwości to określenie wartości granicznych czynników, które określają próg rentowności, a także wyznaczenie dozwolonych zmian tychże czynników, a więc wyznaczenie marginesu bezpieczeństwa (K. Czubakowska, W. Gabrusiewicz, E. Nowak 2006, s. 234).

Graniczny poziom ceny sprzedaży

gdzie:

Graniczny poziom jednostkowych kosztów zmiennych

Parser nie mógł rozpoznać (błąd składni): {\displaystyle Kz\, max =\frac{C\,–\, Ks}{Px}}

gdzie:

  • Kz max - koszt zmienny maksymalny
  • C - cena/szt
  • Ks - koszty stałe
  • Px - potencjalne możliwości sprzedaży

Margines bezpieczeństwa z uwagi na jednostkową cenę

Margines bezpieczeństwa z uwagi na jednostkowy koszt zmienny

Przykład

"Koszty stałe funkcjonowania stacji benzynowej wynoszą 90 000zł miesięcznie. Cena 1l sprzedawanego paliwa wynosi 5zł, a koszty zmienne wynoszą 4,75zł. Oblicz:

a)ile trzeba sprzedawać dziennie litrów paliwa aby osiągnąć próg rentowności

b)wskaźnik bezpieczeństwa

c)margines bezpieczeństwa z uwagi na jednostkową cenę sprzedaży i jednostkowe koszty zmienne.” (M. Kowalik 2017, wykład)

ROZWIĄZANIE

"a)

b)

c)Parser nie mógł rozpoznać (błąd składni): {\displaystyle Cmin=4,75\,+\,\frac{3000}{30000}=4,85\, zł}

Parser nie mógł rozpoznać (błąd składni): {\displaystyle Kz\max=5 -\frac{3000}{30000}=4,9\, zł}

". (M. Kowalik 2017, wykład)

Bibliografia

Autor: Małgorzata Filuś