Kwit sternika

Kwit sternika (ang. mate's receipt) to dokument stosowany w transporcie morskim. Jest sporządzany po przyjęciu towaru na statek i stanowi dowód jego załadunku. Dane, które zawiera dokument są przenoszone do konosamentu, który jest morskim listem przewozowym. Od momentu wystawienia kwitu, odpowiedzialność za transportowane dobra ponosi przewoźnik. W przypadku gdy przewóz towarów odbywa się na warunkach FOB (regulowanych przez Incoterms), kwit sternika na równi z konosamentem stanowi dokument dostawy. Nazwa dokumentu związana jest z historią żeglugi brytyjskiej, gdy dokumenty przewozowe zawsze podpisywał sternik, będący zastępcą kapitana.

Istota kwitu sternika

Kwit sternika ma charakter dokumentu tymczasowego i stanowi podstawę do sporządzenia morskiego listu przewozowego. Zazwyczaj pełni rolę czasowego pokwitowania za transportowane produkty, który wymienia się potem na konosament. Osoba, która posiada kwit sternika jest uprawniona do otrzymania tego listu przewozowego. Kwit zawiera dane dotyczące przewożonych towarów oraz miejsca ich przeznaczenia, które są następnie wykorzystywane w konosamencie. Jest sporządzany przez oficera nadzorującego załadunek towaru i potwierdza załadowanie towaru na pokład statku. Istotne jest, że nie jest dokumentem prawa własności.

Kwit sternika w dokumentacji

Kwit sternika zalicza się do sekcji dokumentów potwierdzających oddanie lub przyjęcie ładunku do transportu. Podobnymi dokumentami są kwit dokowy oraz kwit przesyłkowy. W procesie przewozu towaru, najistotniejszym dokumentem jest konosament. Jest on sporządzany na podstawie kwitów: sternika, dokowego lub przesyłkowego. Konosament potwierdza przyjęcie ładunku do przewozu morskiego oraz zobowiązuje przewoźnika do wydania towaru w porcie przeznaczenia. Konosament jest papierem wartościowym w przeciwieństwie do kwitu sternika.

Elementy dokumentu

Poprawnie sporządzony kwit sternika powinien zawierać następujące dane:

• port załadunku,
• data wystawienia (załadunku),
• nazwa statku,
• rodzaj towaru
• ilość i waga przewożonego towaru,
• stan towaru,

Kwit jest wypełniany przez załadowcę, a następnie wręczany przewoźnikowi. Przewoźnik wyznacza oficera ładunkowego (najczęściej pierwszego oficera, czyli zastępce kapitana), który kontroluje dane dotyczące towaru z jego faktycznym stanem. Oryginał dokumentu otrzymuje załadowca. Najistotniejszym elementem kwitu sternika jest stan transportowanych dóbr. Jeśli w dokumencie występują uwagi w tej rubryce to kwit sternika jest nazywany wtedy brudnym. Uwagi te mogą dotyczyć np. ewentualnych braków, bądź zniszczeń towarów lub opakowań.

Kwit sternika a kwit dokowy

Kwit sternika bywa najczęściej mylony z kwitem dokowym. Występują przypadki portów morskich, w których przyjmowanie towaru odbywa się w magazynach lub placach składowych, a nie przy burcie statku. W takich sytuacjach wystawiany jest inny rodzaj dokumentu - kwit dokowy. Kwit dokowy potwierdza przyjęcie towaru przez załadowcę, aby następnie załadować go na statek.

Podstawa prawna dokumentu w Polsce

W polskim prawie, informacje dotyczące kwitu sternika znajdują się w Kodeksie Morskim. Ustawa ta reguluje stosunki prawne dotyczące żeglugi morskiej. Kodeks morski określa kwit sternika jako odpowiednie pokwitowanie ładunkowe na przyjęte na statek partie towaru. Reguluje również informacje jakie powinien zawierać dokument, czyli rodzaj, miarę, ilość bądź wagę towaru. Dodatkowo powinien zawierać elementy opisujące znaki, opakowanie oraz ewentualne zastrzeżenia.

Informacje zawarte w kwicie sternika

Kwit sternika jest dokumentem niezwykle istotnym w procesie transportu towarów. Zawiera on szereg podstawowych informacji, które są niezbędne dla właściwej identyfikacji przewożonego ładunku oraz statku, na którym odbywa się transport.

Jedną z podstawowych informacji zawartych w kwicie sternika jest port załadunku. Jest to miejsce, w którym towar jest załadowywany na statek. W kwicie sternika powinno być dokładnie określone, w którym porcie nastąpiło załadunek. Jest to istotne zarówno dla celów ewidencyjnych, jak i dla śledzenia trasy transportu.

Kolejną ważną informacją jest data wystawienia kwitu sternika. Wartość ta jest kluczowa dla określenia kolejności załadunku i rozładunku towarów, a także dla ustalenia terminu dostawy. Data wystawienia kwitu sternika powinna być potwierdzona przez sternika statku i być zgodna z datą faktycznego załadunku towaru.

Następną informacją, która powinna znaleźć się w kwicie sternika, jest nazwa statku. Jest to podstawowe dane identyfikacyjne, które umożliwiają jednoznaczną identyfikację statku, na którym odbywa się transport. Nazwa statku jest istotna zarówno dla celów administracyjnych, jak i dla śledzenia trasy transportu.

Uwagi dotyczące stanu towaru

Kwit sternika pełni również rolę dokumentu potwierdzającego stan towaru w momencie załadunku na statek. W przypadku, gdy istnieją jakiekolwiek uwagi dotyczące stanu przewożonych dóbr, powinny one zostać odnotowane w kwicie sternika. Mogą być to na przykład uwagi dotyczące uszkodzeń towaru, brakujących elementów, niewłaściwego opakowania itp.

Uwagi dotyczące stanu towaru są niezwykle istotne, ponieważ stanowią podstawę do rozstrzygania sporów w przyszłości. Jeśli w momencie załadunku towar jest uszkodzony lub niekompletny, a nie zostało to odnotowane w kwicie sternika, może to prowadzić do trudności w dochodzeniu roszczeń od przewoźnika. Dlatego ważne jest, aby sternik dokładnie sprawdził stan towaru przed załadunkiem i odnotował wszelkie uwagi dotyczące jego stanu.

Inne informacje szczegółowe

Oprócz podstawowych informacji, kwit sternika może zawierać również szereg innych informacji szczegółowych. Przykładem takich informacji może być rodzaj przewożonego towaru. W kwicie sternika powinno być dokładnie określone, jakiego rodzaju jest towar, czy jest to na przykład ładunek sypki, ciekły, paliwowy itp. Informacja ta ma istotne znaczenie dla odpowiedniego przygotowania statku do transportu oraz dla zapewnienia odpowiednich warunków przechowywania i bezpieczeństwa.

Kwit sternika może również zawierać informacje dotyczące ilości i wagi przewożonego towaru. Takie informacje są niezwykle istotne dla celów planowania ładunku, obliczenia kosztów transportu oraz oceny wydajności statku. Ponadto, informacje dotyczące wagi są niezbędne dla właściwego rozłożenia ładunku na statku, aby zapewnić równomierne rozłożenie obciążenia.

Inne informacje, które mogą znaleźć się w kwicie sternika, to na przykład znaki towarowe lub numery partii. Takie informacje są ważne dla identyfikacji konkretnych partii towarów oraz dla zapewnienia prawidłowego rozliczenia i ewidencji.

Kodeks Morski

Kodeks Morski jest kluczowym dokumentem prawno-regulacyjnym, który stanowi podstawę dla regulacji dotyczących kwitu sternika w transporcie morskim. Kodeks zawiera szereg przepisów regulujących różne aspekty funkcjonowania statków i działań związanych z transportem morskim.

W kontekście kwitu sternika, Kodeks Morski określa jego znaczenie jako dokumentu potwierdzającego oddanie lub przyjęcie towaru na statek. Przepisy te regulują obowiązki sternika w zakresie wystawiania i przechowywania kwitu sternika oraz określają wymagane informacje, które powinny być zawarte w dokumencie.

Kodeks Morski precyzuje również, że kwit sternika powinien być podpisany przez sternika oraz osobę odpowiedzialną za odbiór lub dostarczenie towaru. Dokument ten jest ważny zarówno dla armatorów, jak i dla przewoźników, ponieważ stanowi dowód na to, że towar został przekazany lub odebrany zgodnie z ustalonymi warunkami i zobowiązaniami.

Znaczenie kwitu sternika w transporcie morskim

Kwit sternika ma ogromne znaczenie w transporcie morskim, ponieważ pełni rolę dokumentu potwierdzającego oddanie lub przyjęcie towaru na statek. Jest to kluczowy element procesu transportowego, który ma wpływ na bezpieczeństwo i efektywność przewozu.

Przede wszystkim, kwit sternika zapewnia jasność i przejrzystość w procesie przekazywania towaru. Dzięki dokładnym informacjom zawartym w dokumencie, zarówno armator, jak i przewoźnik mają pewność co do stanu i ilości towaru, który został przekazany lub odebrany. Pozwala to uniknąć nieporozumień i sporów dotyczących odpowiedzialności za ewentualne uszkodzenia lub utratę towaru.

Brak kwitu sternika może mieć poważne konsekwencje dla procesu transportowego. Przede wszystkim, może to prowadzić do opóźnień w dostawach, ponieważ towar nie zostanie przyjęty na statek bez odpowiedniego potwierdzenia. Dodatkowo, brak dokumentu może wpływać negatywnie na ubezpieczenie towaru, ponieważ ubezpieczyciel może wymagać kwitu sternika jako dowodu na oddanie lub przyjęcie towaru.

Kwit sternika jest również istotny z punktu widzenia kontroli celnej i bezpieczeństwa. W przypadku przewozu towarów międzynarodowych, kwit sternika może być wymagany przez organy celne jako dokument potwierdzający legalność przewozu. Ponadto, w przypadku towarów niebezpiecznych, kwit sternika może zawierać informacje dotyczące specjalnych warunków przewozu, które muszą być przestrzegane w celu zapewnienia bezpieczeństwa zarówno dla statku, jak i dla innych towarów na pokładzie.

Znaczenie kwitu sternika dla przewoźników

Kwit sternika jest niezwykle istotnym dokumentem dla przewoźników, ponieważ ma bezpośrednie znaczenie dla ich odpowiedzialności za transportowane towary. Jest to potwierdzenie, które świadczy o fakcie przekazania towaru przez przewoźnika i jego odbiór przez sternika statku lub innego środka transportu.

Główną rolą kwitu sternika jest udokumentowanie, że przewoźnik dostarczył towar w odpowiednim stanie i ilości do sternika. Jest to ważne, ponieważ przewoźnik jest odpowiedzialny za bezpieczny transport i ochronę towaru przed uszkodzeniem. Kwit sternika pozwala przewoźnikowi na śledzenie, kto i kiedy odbierał towar oraz na ewentualne ustalenie, kto jest odpowiedzialny za ewentualne szkody w transporcie.

Brak lub nieprawidłowy kwit sternika ma poważne konsekwencje dla przewoźnika. Po pierwsze, może to prowadzić do trudności w udokumentowaniu faktu dostarczenia towaru, co może skutkować sporem pomiędzy przewoźnikiem a sternikiem lub odbiorcą towaru. Z drugiej strony, jeśli kwit sternika zawiera błędy lub nieprawidłowe informacje, może to wpłynąć na odpowiedzialność przewoźnika za ewentualne szkody w transporcie. Błędne informacje mogą prowadzić do sporów i trudności w ustaleniu, kto jest odpowiedzialny za uszkodzenia towaru.

Znaczenie kwitu sternika dla ubezpieczycieli towarów

Kwit sternika ma również duże znaczenie dla ubezpieczycieli towarów. Dla nich jest to istotny dokument, który potwierdza stan i ilość przewożonych dóbr. Ubezpieczyciele towarów często wymagają kwitu sternika jako dowodu na faktyczne dostarczenie towaru i potwierdzenie jego stanu.

Dobrze przygotowany i prawidłowo wypełniony kwit sternika daje ubezpieczycielom pewność, że dany towar został dostarczony w odpowiednim stanie i ilości. Jest to ważne dla ubezpieczycieli, ponieważ na podstawie kwitu sternika mogą ocenić ryzyko związane z ubezpieczaniem towaru. Jeśli kwit sternika zawiera nieprawidłowe informacje lub brakuje odpowiednich danych, ubezpieczyciele mogą odmówić wypłaty odszkodowania lub podnieść wysokość składki ubezpieczeniowej.

Kwit sternika jest zatem nieodzownym narzędziem dla ubezpieczycieli towarów, które pozwala im na dokładne monitorowanie transportowanych dóbr i ocenę ryzyka związanego z ubezpieczeniem.

Znaczenie kwitu sternika dla celów celnych

Kwit sternika ma również znaczenie dla celów celnych i zgodności z przepisami celno-skarbowymi. Jest to dokument, który potwierdza legalność przewozu towarów i pozwala na kontrolę zgodności transportowanych dóbr z przepisami celno-skarbowymi.

Celne organy kontrolne często wymagają kwitu sternika jako podstawowego dokumentu potwierdzającego przewóz towarów. Dzięki kwitowi sternika, organy celne mogą zweryfikować, czy towar został legalnie przewieziony, czy posiada odpowiednie dokumenty i czy jest zgodny z obowiązującymi przepisami celno-skarbowymi.

Brak kwitu sternika lub jego nieprawidłowości może prowadzić do opóźnień w odprawie celnej, a nawet do nałożenia kar lub sankcji na przewoźnika. Dlatego też kwit sternika jest niezbędnym dokumentem dla celów celnych, który umożliwia kontrolę i zgodność z przepisami celno-skarbowymi.

Kwit sternika — artykuły polecane

List przewozowy — Dokumentacja przewozowa — Konosament — Konwencja o międzynarodowym przewozie drogowym — Polisa ubezpieczeniowa — Sprzedawca — Zawartość kontraktu — FOB — Faktura VAT

Bibliografia

• Marciniak-Neider D., Neider J. (red.) (2011), Poradnik spedytora, Polska Izba Spedycji i Logistyki, Gdynia
• Mitchelhill A. (1990), Bill of Lading: Law and Practice, Springer, Boston
• Pejovic C. (2020), Transport Documents in Carriage Of Goods by Sea: International Law and Practice, Informa Law from Routledge
• Salomon A. (2014), Podstawowa dokumentacja spedycyjno-transportowa w pracy spedytora międzynarodowego, Współczesna Gospodarka, Gdynia
• Ustawa z dnia 18 września 2001 r. Kodeks morski. Dz.U. 2001 nr 138 poz. 1545

Autor: Konrad Kokoszka