Kooperacyjna teoria przedsiębiorstwa
| Kooperacyjna teoria przedsiębiorstwa |
|---|
| Polecane artykuły |
Teoria kooperacyjna rozwija się w kilku kierunkach: 1. Teorii przedsiębiorstwa jako uczestnika gier strategicznych (wykorzystywanie teorii gier i włączanie jej do analizy neoklasycznej),
- Teorii przedsiębiorstwa jako części układów sieciowo-kooperacyjnych (włączanie do teorii instytucjonalnych, np. kosztów transakcji O. Williamsona), 3. teorie e-businessu.
Założenia teorii kooperacyjnej:
1.Elementami budowy przedsiębiorstwa są stopnie kooperacyjności. Granice instytucjonalne i organizacyjne między przedsiębiorstwem, rynkiem i gospodarstwami domowymi kształtują maksymalizację korzyści z wyboru rodzaju gry. Przedsiębiorstwo jest to organizacja i instytucja, których miejsce w gospodarce wyznaczają możliwości wejścia w kooperację (sieci przedsiebiorstw) lub nie w swoistej grze z innymi przedsiębiorstwami. Teoria ta próbuje wkomponować analizę roli przedsiębiorstwa w gospodarce w formalną strukturę matematycznej teorii gier. W tej teorii waga przedsiębiorstwa rośnie, staje się ono instytucją, której koordynacja jest odczuwalna w gospodarce, gdy ma wielu konkurentów i może z nimi prowadzić gry strategiczne. W miarę wzrostu liczby konkurentów prowadzenie gier kooperatywnych staje się utrudnione, przedsiębiorstwo wchodzi w gry niekooperatywne, ciężar koordynacji przejmuje rynek. Celem przedsiębiorstwa staje się maksymalizacja zysku wspólnie z konkurentami (kooperantami).
2.Przedsiębiorstwo w konkurencji oraz organizacji gospodarki. Pozycja przedsiębiorstwa wynika z uczestnictwa w kooperacjach (sieciach), gospodarka rynkowa staje się bardziej gospodarką rynkową i sieciową. Konkurencja i kooperacja często się łączą i pojawia się zjawisko koopetycji.
3.Korzyści przedsiębiorstw a korzyści ogólnogospodarcze. W niektórych sytuacjach kooperacja, wspólne interesy mogą doprowadzić do większych korzyści niż konkurencja i interesy egoistyczne. Tworzące się jednak w kooperacji interesy grupowe mogą być sprzeczne z interesami całej gospodarki.
4.Rola właściciela, przedsiębiorcy, menedżera i klienta w przedsiębiorstwie. Poszukiwanie równowagi w modelach matematycznych teorii gier kooperatywnych, niekooperatywnych, wieloetapowych, powtarzalnych itd. okazuje się równie przydatne w analizie roli przedsiębiorstwa w gospodarce, jak w analizie relacji właściciel-przedsiębiorca-menedżer-klient w przedsiębiorstwie.
5.Zakładanie, funkcjonowanie i rozwój przedsiębiorstwa. Założenie przedsiębiorstwa okazuje się atrakcyjne, gdy może ono prowadzić grę kooperacyjną, czyli być "pełnokrwistym" przedsiębiorstwem.
6.Zarządzanie przedsiębiorstwem. Potencjał tej teorii w zarządzaniu przedsiębiorstwem wciąż jest słabo wykorzystywany. Zazwyczaj struktury organizacyjne przedsiębiorstw charakteryzują się z punktu widzenia tej teorii patologiami. Tam gdzie powinna być kooperacja jest destruktywna konkurencja, natomiast tam, gdzie stymulująca jest konkurencja, dochodzi do obstrukcji kooperacji.
7.Główni przedstawiciele teorii: Rumelt, Kreps, Ghemawat, Ansoff, Tesler, Andrews, Coffee, Moore.
8.Przykłady przedsiębiorstw najlepiej wyjaśniane przez teorię: Visa, MasterCard, Airbus, Lotos, ITI, Multikino, Forte.
Bibliografia
- A. Noga, Teorie przedsiębiorstw, PWE, Warszawa 2009, s. 168-170.
Autor: Karolina Lach
