Kontrola skarbowa
| Kontrola skarbowa |
|---|
| Polecane artykuły |
Kontrola skarbowa- jest to jeden z rodzajów kontroli państwowej, regulują ją:
- Ustawa z dnia 28 września 1991r. o kontroli skarbowej
- Ustawa z dnia 16 listopada 2016 r. o Krajowej Administracji Skarbowej
W "Ustawie z dnia 28 września 1991r. o kontroli skarbowej”, jest prowadzona przez organy KAS (Krajowa Administracja Skarbowa), podlegającej Ministrowi Finansów. Podstawowym problemem przed którym stoi KAS, jest zjawisko unikania opodatkowania przez osoby fizyczne swoich dochodów. Osoby fizyczne uchylające się od płacenia podatków nie wyjawiają prawdy jakie dochody nie zostały opodatkowane. W związku z tym skala nie ujawniania dochodów jest bardzo duża i praktycznie nie możliwa do oszacowania. Kontrola skarbowa jest związana z minimalizacją problemu uchylania się od płacenia podatków, polega na sprawdzaniu dokumentów finansowych które są związane z ustaleniem czy dany podatnik wywiązuje się z obowiązku uiszczania podatków. Kontrola Skarbowa może używać środki w postaci przymusu do ujawnienia przez podatnika stosownych dokumentów. Ukrywanie dochodów generuje tzw. nieujawnione dochody które wpływają negatywnie na budżet, i gospodarkę Państwa (Leoński W).
Organy kontroli skarbowej
Można wyróżnić następujące organy kontroli skarbowej:
- Ministerstwo Finansów jako naczelny organ kontroli skarbowej
- Generalny Inspektor Kontroli Skarbowej jako organ wyższego stopnia nad dyrektorami urzędów kontroli skarbowej,
- Dyrektorzy Urzędów Kontroli Skarbowej
Cele kontroli skarbowej
Celami kontroli skarbowej są:
- Bada zgodność z prawem gospodarowanie mieniem innych państwowych osób prawnych,
- Przeciwdziała i zwalcza naruszenie prawa obowiązującego w zakresie obrotu towarowego z zagranicą i obrotu towarami przywożonymi z zagranicy oraz zapobiega i ujawnia przestępstwa osób zatrudnionych lub pełniących służbę w jednostkach organizacyjnych podległych ministrowi właściwemu do sprawa finansów publicznych.
Formy kontroli skarbowej
Kontrola składa się z następujących form:
- Postępowanie kontrolne - następuje wyłącznie z urzędu w formie postanowienia. Kontrola skarbowa prowadzona jest zgodnie z przygotowanym planem kontroli lub poza planem kontroli na podstawie uzyskanych informacji lub materiałów albo przeprowadzonych analiz. Może być ona także wszczęta po okazaniu legitymacji służbowej i znaków identyfikacyjnych.
- Wywiad skarbowy - polega na uzyskiwaniu, gromadzeniu, przetwarzaniu i wykorzystywaniu informacji o osobach oraz o dochodach, obrotach, rzeczach i prawach majątkowych podmiotów polegających kontroli skarbowej. wywiad skarbowy współdziała z organami, służbami i instytucjami państwowymi uprawnionymi do wykonywania czynności operacyjno-rozpoznawczymi.
Etapy kontroli skarbowej
Etapami kontroli skarbowej są:
- Dostarczenie osobie kontrolowanej informacji o czynnościach związanych z prowadzeniem kontroli
- Czynności związane z kontrolą, oraz zbieraniu dowodów.
- Dostarczenie protokołu z analizowanych ksiąg oraz przeprowadzonej kontroli.
- Zgłoszenie uwag dotyczących otrzymanego protokołu z przeprowadzonej kontroli
- Otrzymanie odpowiedzi od odpowiedniego organu przez kontrolowanego dotyczące zastrzeżeń co do przeprowadzonej kontroli
Zakres przedmiotowy kontroli skarbowej
Przedmiotami kontroli skarbowej są:
- Kontrola rzetelności deklarowanych podstaw opodatkowania oraz prawidłowość obliczania i wpłacania podatków stanowiących dochód budżetu państwa,
- ujawnienie i kontrola niezgłoszonej do opodatkowania działalności gospodarczej oraz dochodów nieznajdujących pokrycia w ujawnionych źródłach,
- kontrola źródeł pochodzenia majątku,
- kontrola celowości i zgodności z prawem gospodarowania środkami publicznymi oraz środkami pochodzącymi z UE i międzynarodowych instytucji, podlegającymi zwrotowi,
- kontrola wywiązywania się z warunków finansowania pomocy z powyższych środków,
- prowadzenie analiz i prognoz w odniesieniu do negatywnych zjawisk występujących w obszarze właściwości kontroli skarbowej oraz przedstawienie w tym zakresie informacji organom administracji rządowej.
Nieprawidłowości wykazane podczas kontroli
Jeśli podczas kontroli zostaną ujawnione nieprawidłowości związane z wykroczeniem albo przestępstwem skarbowym osoba fizyczna może otrzymać mandat. Wysokość mandatu sięga od kwoty kilkuset, po karę grzywny sięgającej nawet do 20 mln zł, lub karę do 10 lat pozbawienia wolności. Decyzja uzależniona jest od skali wagi przewinienia jak i nieprawidłowości. Jeśli po decyzji sądu który prowadzi postępowanie skarbowo-karne osoba pociągnięta do odpowiedzialności będzie prowadziła aktywną obronę i nie będzie uchylała się od odpowiedzialności np. dobrowolnie przyzna się, kara może zostać zamieniona na korzystniejszą dla karanego. Utrudnianie organom w postępowaniu kontroli skarbowej podlega karze grzywny nawet do 720 dziennych stawek i zgodnie z art. 65 Kodeksu Karnego Skarbowego stanowi zabroniony czyn.
Bibliografia
- Etel L. (2005) (red) "Prawo Podatkowe" Wydawnictwo Difin, Warszawa 2005, s. 290
- Leoński W, (2010) - "Kontrola skarbowa i podatkowa jako reakcja władz publicznych na zjawisko uchylania się od opodatkowania dochodów" Zeszyty Naukowe Wydziału Nauk Ekonomicznych Politechniki Koszalińskiej
- Ustawa z dnia 28 września 1991r. o kontroli skarbowej (Dz.U. 1991 Nr 100 poz. 442)
- Ustawa z dnia 16 listopada 2016 r. o Krajowej Administracji Skarbowej Dz.U. 2016 poz. 1947
- Szczodrowski G. (2007) "Polski System Podatkowy" Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007, s. 94-96
Autor: Maria Sitarz, Dominika Handzel
