Konsygnatariusz
Konsygnatariusz - osoba pośrednicząca przy sprzedaży towarów na zasadzie konsygnacji. Działa on we własnym imieniu, ale na cudzy rachunek (eksportera). Prowadzi skład konsygnacyjny. Jego celem jest znalezienie nabywcy na towar przechowywany w magazynie (składzie). Towar, który jest składowany musi pozostać w stanie niepogorszonym. Może rozporządzać tym towarem, ale tylko w taki sposób jaki jest określony w umowie.
TL;DR
Konsygnatariusz działa jako pośrednik przy sprzedaży towarów na zasadzie konsygnacji. Przechowuje i rozporządza towarem w magazynie, poszukując nabywcy. Konsygnacja jest popularna w obrocie międzynarodowym. Na rynku międzynarodowym istnieją różne grupy pośredników, takie jak dystrybutorzy, hurtownicy, detaliści, konsygnatariusze, agenci handlowi i maklerzy. Konsygnatariusz ma obowiązki takie jak składowanie i opłacenie towarów oraz pełnienie pieczy nad nimi. Posiada również prawa do własności i rozporządzania towarem. Umowa składu konsygnacyjnego zapewnia możliwość nabycia własności towarów w przyszłości.
Konsygnacja
Konsygnacja polega na przemieszczaniu określonego towaru przez zagranicznego przedsiębiorcę do magazynu (składu) w innym kraju i rozporządzaniem tym oto towarem aż do momentu gdy ten towar zostanie wydany innemu przedsiębiorcy. Koniecznością jest przekazanie odbiorcy praw do takiego towaru.
Magazyny konsygnacyjne pojawiają się najczęściej w obrocie międzynarodowym głównie z tego powodu, iż priorytet stanowi punktualność dostaw. Swobodny dostęp do towarów magazynowanych odgrywa również kluczową rolę. (M.Antonowicz, K.Przybyłowicz 2015, s. 30)
Rynek
Formami działania na rynku międzynarodowym bez udziału kapitału jest między innymi import czy eksport. Ich wspólną cechą jest fakt iż "dotyczą wolnego rynku i są realizowane bezpośrednio między producentami i odbiorcami lub poprzez wyspecjalizowane firmy handlu zagranicznego, które odgrywają rolę pośredników".
Umiejscawiając osobę konsygnatariusza musimy zająć się eksportem pośrednim. Eksport pośredni polega na "sprzedaży towarów za granicę poprzez niezależnych pośredników z kraju eksportera".Taki rodzaj współpracy może przybierać dwie formy:
- Producent wybiera firmę eksportową, nakazując jej sprzedaż towarów na rynku zagranicznym - oddaje on prawo do wyłącznej sprzedaży
- Firma eksportowa wykorzystuje bieżącą ofertę producenta (B.Buczkowski 2016, s. 36)
Pośrednicy handlowi
Pośrednicy handlowi różnią się między sobą przede wszystkim ze względu na rodzaj ponoszonego ryzyka. Według tego kryterium rozróżnia się pośredników działających:
- " na cudzy rachunek i w cudzym imieniu:
- na własny rachunek i we własnym imieniu:
- dystrybutor,
- kupiec (dealer),
- na cudzy rachunek i we własnym imieniu:
- komisant,
- konsygnatariusz"
(B.Buczkowski 2016, s. 37)
Uczestnicy kanałów dystrybucji
Istnieją takie przedsiębiorstwa, które nie posiadają własnych kanałów dystrybucyjnych. Rozwiązaniem a zarazem podstawą ich funkcjonowania na rynku jest współpraca z pośrednikami. Według W.Grzegorczyka na rynkach zagranicznych można podzielić na dwie różne grupy uczestników kanału dystrybucji.
Pierwszą grupę uczestników stanowią:
- Dystrybutorzy
- Hurtownicy
- Detaliści
- Dealerzy
Do drugiej grupy można zakwalifikować:
- Konsygnatariuszy
- Agentów handlowych
- Maklerów
(T.Trojanowski 2011, s. 2866)
Krótka charakterystyka poszczególnych grup
Grupa pierwsza:
- Dystrybutorzy: najbardziej znany w Polsce rodzaj pośrednika działający w obszarze eksportu. "Działa na własny rachunek oraz we własnym imieniu". Ten rodzaj uczestnika najczęściej posiada sieć sprzedaży.
- Hurtownicy: działają we własnym imieniu oraz na własny rachunek. Każdy rodzaj realizowanej transakcji przez hurtownika jest potwierdzany konkretną umową. Posiadają własną sieć handlową.
- Detaliści: ich zadaniem jest sprzedaż określonego produktu ostatecznym odbiorcom w sposób bezpośredni. Działają oni na własny rachunek
Grupa druga
- Konsygnatariusz: działa we własnym imieniu, lecz na rachunek eksportera (w odróżnieniu do grupy pierwszej - tam na własny rachunek). Współpracuje z eksporterem na zasadzie umowy komisowej oraz umowy składu. "Konsygnatariusz prowadzi skład konsygnacyjny, z którego zaopatruje detalistów i hurtowników". Jego zadaniem jest pozyskanie nabywców na produkt znajdujący się na jego składzie. Dzięki działaniom podejmowanym przez konsygnatariusza pewna jest bezzwłoczna dostawa artykułu do kolejnych ogniw kanału dystrybucji.
- Makler: działa na cudzy rachunek oraz w cudzym imieniu. Zawiera on transakcje handlowe jednorazowe. Przykładowe miejsce działania to giełda.
- Agent handlowy: nawiązuje kontakty handlowe lub pośredniczy podczas zawarcia transakcji między producentem a klientem. Działa w cudzym imieniu, na cudzy rachunek.
(T.Trojanowski 2011, s. 2867)
Konsygnatariusz
Konsygnatariusz jest osobą, która zobowiązuje się do:
- "Składowania towaru lub
- Składowania oraz sprzedaży danego towaru lub
- Wykonywania dyspozycji konsygnatariusza"
(M.Antonowicz K.Przybyłowicz 2015, s. 31)
Obowiązki konsygnatariusza
- Pobierając towary konsygnowane konsygnatariusz zobowiązuje się za nie zapłacić- jeżeli konsygnatariusz pobierze takowe towary z magazynu konsygnacyjnego a prawa własności zostaną przeniesione na konsygnatariusza
- Do momentu pobrania towaru konsygnatariusz przechowuje towary konsygnowane
- Jeżeli towary konsygnowane nie zostaną pobrane, konsygnatariusz musi je zwrócić konsygnantowi.
- Na podstawie umowy składu konsygnacyjnego- obowiązek pełnienia pieczy nad towarami przez konsygnatariusza
- Konsygnatariusz ma obowiązek sprawdzić towary konsygnowane przy odbiorze. Dzięki temu zwalnia się z odpowiedzialności za chociażby jakiekolwiek uszkodzenia. Zbadanie rzeczy jest także obowiązkiem kupującego!
- Konsygnatariusz ma obowiązek pełnienia pieczy sensu stricto nad towarem, czyli koniecznie towar ma pozostać w stanie niepogorszonym
(A.Hanaczewska 2014, s. 77,78,83,87)
Prawa konsygnatariusza
- Prawo własności do towaru - w momencie pobrania
- Pobranie towarów konsygnowanych
- W momencie odebrania towaru konsygnowanego - bezpośrednie władztwo.
- W ramach umowy składu konsygnacyjnego może dojść do nabycia własności towarów konsygnowanych przez konsygnatariusza.
- Konsygnatariuszowi przysługuje uprawnienie do rozporządzania towarami konsygnowanymi znajdującymi się w magazynie konsygnacyjnym tylko i wyłącznie w określony w umowie sposób
- Prawo do rozporządzania towarami konsygnowanymi, ale tylko i wyłącznie w ograniczonym zakresie - możliwe nabycie przez konsygnatariusza własności towarów konsygnowanych.
- Od momentu pobrania towarów konsygnowanych przez konsygnatariusza może on władać nimi jak właściciel.
(A.Hanaczewska 2014, s. 77,78,80,91,97)
Ciekawostki
- Umowa składu konsygnacyjnego ma za zadanie jedynie zapewnić uprawnionemu konsygnatariuszowi możliwość nabycia w przyszłości własności towarów konsygnowanych.
- Konsygnatariusz, przechowując towary konsygnowane w magazynie konsygnacyjnym, nie włada nimi dla siebie, ale jedynie dzierży te towary.
- Konsygnatariusz przechowując towary konsygnowane może dodatkowo prowadzić działalność innego rodzaju (produkcyjną czy chociażby świadczenie usług)
(A.Hanaczewska 2014, s. 88,91,96)
| Konsygnatariusz — artykuły polecane |
| Dystrybutor — Eksport pośredni — Formy organizacji sprzedaży — Transakcja kompensacyjna — Handel — Spedytor — Kanał dystrybucji — Producent — Dystrybucja franchisingowa |
Bibliografia
- Antonowicz M., Przybyłowicz K. (2015), Magazyn konsygnacyjny jako rozwiązanie logistyczne - aspekty podatkowe, Logistyka, nr 5
- Buczkowski B. (2016), Organizacyjno-prawne aspekty prowadzenia międzynarodowej działalności biznesowej, Biznes we współczesnej gospodarce, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź
- Hanaczewska A. (2014), Sprzedaż towarów konsygnowanych z magazynu konsygnacyjnego, Transformacje Prawa Prywatnego, nr 2
- Trojanowski T. (2011), Zagraniczna dystrybucja jako element marketingu-mix na rynkach międzynarodowych, Logistyka, nr.3
Autor: Aleksandra Podlińska
