Inkrustacja
| Inkrustacja |
|---|
| Polecane artykuły |
Inkrustacja (ang., fr. Incrustation, p.-łac. Incrustatio) [Sobol E. i in. 1984, s. 475] jest to technika zdobnicza polegająca na wykładaniu powierzchni przedmiotu innymi materiałami (np. kością słoniową, masą perłową, metalami i in.), układanymi we wzory; technika stosowana bardzo często do zdobienia wyrobów ceramicznych, szklanych, metalowych, z drewna i in. Celem podniesienia ich walorów estetycznych; technika znana w starożytności, rozpowszechniła się w renesansie osiągając rozkwit w XVII-XVIII w. we Francji, gdzie szczególnie rozpowszechniła się odmiana i. zwana markieterią (wyroby ebenisty A.Ch. Boulle’a) [Duda I. i in. 1994, s. 62].
Techniki Inkrustacji
Techniki te służą do wykonania dwu- lub wielobarwnego ornamentu na powierzchni przedmiotu dzięki wykorzystaniu różnic kolorystycznych poszczególnych metali [Czerni S. i in. 1984, s. 307]. Inkrustacja polega na wklepywaniu lub wtapianiu drutu w odpowiednie rowki wycięte w blasze zgodnie z rysunkiem ornamentu, a następnie wygładzaniu powierzchni. Przy specjalnym ukształtowaniu rowków, zaklepany w nich drut jest trwale zamocowany.
Damaskinaż polega na inkrustowaniu wygrawerowanego lub wytrawionego kwasem ornamentu złotem lub srebrem. Zdobienie wygładza się i poleruje, aż ornament staje się jednolity z powierzchnią przedmiotu (często w taki sposób zdobiona bywała broń) [Petrozolin-Skowrońska B. i in. 1997, s. 58].
Popularniejsza technika – zwana inkrustacją – polega na wklepywaniu lub wtapianiu drutu w odpowiednie rowki wycięte w blasze zgodnie z rysunkiem ornamentu, a następnie wygładzaniu powierzchni przedmiotu. Inskrustacji można dokonywać różnymi metodami. Najtrudniejsza, a zarazem najtrwalsza metoda polega na wycinaniu rowków w taki sposób, że są one szersze dołem, a węższe przy powierzchni blachy. Zaklepany tam drut jest bardzo trwale umocowany.
Metoda najprostsza, a zarazem najtandetniejsza polega na nacinaniu powierzchni przedmiotu równoległymi drobnymi rowkami (jak na powierzchni pilnika), na której kładzie się odpowiednio uformowany drut i wklepuje go. Obydwie metody tworzenia barwnych ornamentów na powierzchni przedmiotów zdobionych, stosunkowo rzadkie w złotnictwie, najczęściej były stosowane w zdobnictwie naczyń miedzianych i brązowych oraz – zwłaszcza na Bliskim Wschodzie i w Hiszpanii – szczególnie często w zdobnictwie broni [Gradowski M., 1984, s. 71].
Bibliografia
- Czerni S. i in., Leksykon Naukowo-Techniczny, Wydawnictwo Naukowo-Techniczne, Warszawa 1984
- Duda I. i in., Słownik Pojęć Towaroznawczych, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Krakowie, Kraków 1994
- Gradowski M., Dawne Złotnictwo Technika i Terminologia, Państwowe Wydawnictwo Naukowo, Warszawa 1984
- Petrozolin-Skowrońska B. i in., Nowa Encyklopedia Powszechna PWN, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1997
- Sobol E. i in., Słownik Wyrazów Obcych, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1996
- Biernat, H., Kulik, S., Noga, B., & Kosma, Z. (2010). Problemy inkrustacji przy zatłaczaniu wykorzystanych wód termalnych. Modelowanie inżynierskie, 8, 7-12.
Autor: Paweł Szegiera
