Informatyczne wspomaganie systemu zarządzania jakością

Z Encyklopedia Zarządzania
Wersja z dnia 09:02, 19 maj 2020 autorstwa Sw (dyskusja | edycje) (Infobox update)
(różn.) ← poprzednia wersja | przejdź do aktualnej wersji (różn.) | następna wersja → (różn.)
Wersja do druku nie jest już wspierana i może powodować błędy w wyświetlaniu. Zaktualizuj swoje zakładki i zamiast funkcji strony do druku użyj domyślnej funkcji drukowania w swojej przeglądarce.
Informatyczne wspomaganie systemu zarządzania jakością
Polecane artykuły


Tab. 1 przedstawia zakres działania systemu klasy MRP2 oraz możliwe jego wykorzystania dla potrzeb systemie zarządzania jakością.

Tab. 1. Moduły MRP2 oraz ich zastosowanie dla potrzeb SZJ

Moduł systemu MRP2 Możliwe wykorzystanie dla potrzeb SZJ
planowanie biznesowe
  • określanie celów doskonalenia systemu zarządzania jakością
planowanie produkcji i sprzedaży, zarządzanie popytem
struktury wyrobów
  • charakterystyki wyrobów,
transakcje materiałowe
  • synchronizacja dostaw,
  • minimalizacja pól odkładczych
harmonogramowanie produkcji, sterowanie produkcją
  • ustalenie tempa pracy,
  • dostarczanie informacji o problemach w realizacji wyrobów,
  • rejestracja braków i przestojów
planowanie zdolności produkcyjnych
  • dostarczanie informacji o wolnych mocach produkcyjnych oraz zbędnych maszynach,
  • dane do planowania zmian w procesach produkcyjnych oraz organizacji firmy
zarządzanie stanowiskiem roboczym
  • określenie miejsca stanowiska w organizacji i procesach,
planowanie potrzeb materiałowych, zaopatrzenie
planowanie dystrybucji
  • informacje o zdolności do spełnienia wymagań klientów w zakresie dostaw
pomoc warsztatowa
planowanie finansowe

Źródło: opracowanie własne na podstawie (J. Kisielnicki, H. Sroka 2005, s. 233], [J. Bandyopadhyay 2003, s. 188 i nast.]

W stosunku do MRP2 systemy klasy ERP są poszerzone o zintegrowane z większością modułów aspekty finansowe oraz relacje z klientami, dostawcami, zarządzanie serwisem, zarządzanie łańcuchem dostaw, itp. Najnowsze wersje systemów posiadają możliwości wykorzystania internetu oraz intranetu czy zarządzania przez projekty (H. Yan, X. Zhang, M. Jiang 2004, s. 540). Znacznie zatem rozszerzone są w nich możliwości rejestrowania i analizy kosztów jakości, przetwarzania informacji pozyskanych od klientów, a także synchronizowania dostaw z bieżącymi potrzebami wydziałów produkcyjnych.

Współczesne systemy informacyjne przygotowywane z myślą o zarządzaniu całym przedsiębiorstwem bardzo dobrze radzą sobie z rejestracją braków i błędów, jednak, mimo starań programistów, wciąż nie oferują pełnego zakresu funkcji zapobiegania występowaniu niezgodności. Większość systemów oferuje, jak to pokazano w tab. 1, głównie dostarczanie informacji o miejscach występowania nieprawidłowości. Tymczasem oczekiwaniem przedsiębiorstw stosujących rozwinięte systemy zarządzania jakością jest usprawnienie prewencji. Obecnie jest to możliwe tylko przy zastosowaniu nowoczesnych, cyfrowo sterowanych maszyn, które mają możliwość zdalnego monitorowania.

Inną niedoskonałością jest, mimo stałego rozwijania funkcji komunikacyjnych, trudność w wykorzystaniu systemu do rejestrowania, przekazywania, opiniowania i zatwierdzania propozycji udoskonaleń. System informatyczny powoduje usztywnienie istniejących rozwiązań, ponieważ każda zmiana wymaga przeprogramowania baz danych i interfejsów, a także może spowodować utratę porównywalności nowych danych z poprzednimi. Zapewnienie względnej elastyczności systemu poprzez zatrudnienie dodatkowych informatyków stale wprowadzających zmiany nie rozwiązuje problemu, ponieważ spowodowałoby to powstanie ryzyka utraty stabilności systemu. Tymczasowym rozwiązaniem mogą być moduły umożliwiające symulowanie zdarzeń, występujące w niektórych systemach. Niektóre z wymienionych elementów komunikacji mogą zostać zrealizowane z wykorzystaniem narzędzi typu groupware służących do wspomagania pracy zespołów (Mandke V. V., Nayar M. K. 2004, s. 650).

W systemie zarządzania jakością w sprawach związanych z zarządzaniem zasobami nacisk kładziony jest nie tylko na dostępność zasobów, lecz w równym stopniu na zapewnienie optymalnego wykorzystania posiadanych zasobów. Podejście Total Productive Maintenance zakłada średnio i długoterminowe planowanie potrzeb w zakresie zasobów, w tym ich zbywanie, wynajmowanie lub inne wykorzystanie. W tym zakresie niektóre systemy oferują możliwości konfiguracji modułu utrzymania narzędzi z uwzględnieniem rozwiniętego planowania.

Systemy zintegrowane są drogie w instalacji i utrzymaniu, dlatego używają ich prawie wyłącznie duże organizacje. W przypadku małych i średnich firm przeważają systemy dziedzinowe, hurtownie danych oraz narzędzia internetowe.

Wymagania wobec systemu dziedzinowego, ograniczonego do podstawowych funkcji zarządzania jakością według normy ISO 9001:2000 obejmować powinny (Z. J. Klonowski 2000, s. 105):

Małe i średnie organizacje (MŚP)nie mają zwykle potrzeby stosowania większego zakresu funkcji. Te oferowane dodatkowo przez systemy ERP mogą z powodzeniem być realizowane z pomocą tradycyjnych narzędzi zarządzania wspomaganych arkuszami kalkulacyjnymi i prostymi bazami danych. Na polskim rynku oferowane są pakiety oprogramowania dziedzinowego, które spełniają przynajmniej część z wymienionych funkcji, np. Q-Pak, Achiever Plus Quality, DDM 9000. Aplikacja Q-Pak skupia się na wewnątrzorganizacyjnych aspektach zarządzania jakością. Nieco pełniejszy zakres oferuje Achiever Plus Quality, który jednak posiada braki w zakresie bezpieczeństwa i archiwizacji danych. DDM 9000 skupia się na wspomaganiu komunikacji. Nie znaleziono aplikacji oferującej wszystkie opisane funkcje (Z. J. Klonowski 2000, s. 105). Niektóre przedsiębiorstwa decydują się na opracowywanie własnych aplikacji opartych o rozwiązania Open Source, które realizują tylko funkcje wybrane ze względu na łatwość wdrożenia lub poziom istotności.

Sprawność systemu zarządzania jakością w dużym stopniu zależy od szybkiego dostępu pracowników do potrzebnych im, wiarygodnych, kompletnych i odpowiednio sformatowanych informacji. Jakkolwiek może to być zrealizowane przez sprawny system bazujący na dokumentacji papierowej, to znacznie wygodniejszym i bardziej naturalnym w skomputeryzowanych firmach jest wykorzystanie narzędzi elektronicznych. Nowoczesny system zarządzania jakością powinien bazować na elektronicznym przesyle informacji, jednak z zachowaniem komunikacji bezpośredniej tam, gdzie konieczna jest dyskusja (np. opracowywanie założeń projektowych, koła jakości, ustalanie polityk i celów).

Bibliografia

  • Bandyopadhyay J., Total Quality Management Information System for Auto Parts Manufacturer in United States, International Journal of Management, Jun 2003, International Journal of Management, Poole Dorset 2003
  • Kisielnicki J., Sroka H., Systemy informacyjne biznesu. Informatyka dla zarządzania, Placet, Warszawa 2005
  • Klonowski Z. J., Systemy informatyczne w doskonaleniu jakości, w: Doskonalenie systemów jakości pod red. J. Zymonika i Z. Zymonik, Agencja Wydawnicza Wrocławskiej Rady FSNT NOT, Wrocław 2000
  • Mandke V. V., Nayar M. K., Beyond quality: The information integrity imperative, Total Quality Management & Business Excellence, Jul/Aug 2004, Routledge, Londyn 2004
  • Wawak S., Analiza i doskonalenie systemów zarządzania jakością w urzędach gminnych, pr. doktorska, AE w Krakowie 2007
  • Yan H., Zhang X., Jiang M., Hierarchical production planning with demand constraints, Computers & Industrial Engineering, Jun 2004, Pergamon Press, Kidlington 2004

Autor: Sławomir Wawak