Dyfuzja innowacji
| Dyfuzja innowacji |
|---|
| Polecane artykuły |
Dyfuzja innowacji (ang. Diffusion of innovation)- proces zachodzący z chwilą wypuszczenia produktu na rynek. Pojęcie wprowadził Everret Rogers w 1962 roku w książce pod tym samym tytułem. Dyfuzja jest rozpowszechnieniem informacji o produkcie lub technologii na rynku, po jego zastosowaniu.
Dyfuzja innowacyjna jest procesem rozprzestrzeniania się, upowszechniania innowacji w firmie i gospodarce, występującym wówczas, gdy po pierwszym udanym zastosowaniu nowego rozwiązania technicznego lub organizacyjnego następuje jej przyswojenie przez inne przedsiębiorstwa.(M.Brzeziński 2001, s. 104) Wraz z wprowadzeniem produktu na rynek, rozpoczyna się Jego cykl życiowy, ale także dyfuzja. W wyniku zastosowania, rozpoczyna się proces uczenia w którym udział biorą:
- Producent - podmiot wprowadzający innowację, który bierze udział w procesie doskonalenia poprzez informacje zwrotne
- Potencjalni nabywcy - podmioty zapoznające się z produktem, w celu decyzji o Jego zakupie
- Przyszli naśladowcy - podmioty mające na celu zapoznanie się i opanowanie procesu wytwarzania produktu we własnym zakresie.
Krzywa dyfuzji
Dyfuzja innowacji będąca częścią cyklu życiowego, jest elementem mierzalnym na podstawie krzywej dyfuzji (procent naśladowców).
Dyfuzja innowacji trwa dopóty, dopóki wszyscy potencjalni naśladowcy (przedsiębiorstwa) nie rozpoczną u siebie wytwarzania danego produktu czy stosowania danej technologii produkcji. (A. Jasiński 1998, s. 22)
Spełnienie się innowacji nastąpi wtedy, gdy wszyscy potencjalni naśladowcy opanują technologie w kontekście wytwarzania produktu.
Dyfuzja innowacji wg E.M. Rogersa
E.M Rogers zdefiniował dyfuzję innowacji:
Dyfuzja jest procesem dzięki któremu dochodzi do zakomunikowania innowacji, przez określone w czasie kanały, pośród członków systemu społecznego. Jest to specjalny rodzaj komunikacji, w którym wiadomość dotyczy nowych idei. Komunikacja jest procesem w którym uczestnicy kreują i dzielą się informacją ze sobą w celu osiągnięcia obopólnego zrozumienia. (E.M Rogers 1983, s. 91)
E.M. Rogers wyróżnił atrybuty, które wchodzą w skład innowacji:
- Względną przewagę - stopień przewagi innowacji nad poprzednimi rozwiązywaniami. Dzięki temu atrybutowi, innowacja mierzona poprzez metody ekonomiczne, prestiż, popularność bądź satysfakcje ma szansę na szybką akceptację ze strony środowiska.
- Kompatybilność - stopień przystosowania innowacji do dotychczasowych rozwiązań czy technologii. Jeśli innowacja jest oparta na wcześniejszych rozwiązaniach i doświadczeniach, ma szansę na szybsze przyjęcie przez środowisko.
- Złożoność - stopień trudności i zrozumienia innowacji po jej wprowadzeniu. Im prostsza w użyciu, tym szybciej potencjalni nabywcy oraz przyszli naśladowcy będą w stanie Ją opanować.
- Możliwość przetestowania - stopień udostępnienia nowej innowacji. Jeśli nowi klienci uzyskają wcześniejszy dostęp do innowacji od producenta, są w stanie szybciej zdecydować o potrzebie jej wdrożenia.
- Obserwowalność - stopień dostrzegania rezultatów wprowadzenia innowacji, po jej zastosowaniu. Dzięki obserwacji, klienci zauważają przydatność innowacji.
Proces dyfuzji
W swojej książce " diffusion of innovation, E.M Rogers określił dyfuzje innowacji poprzez 5 etapów podejmowania decyzji:
- Wiedza(knowledge) - początkowy etap styczności z innowacją. W tym procesie, klient nie ma wiedzy o innowacji i nie poszukuję informacji o niej.
- Perswazja (persuasion)- jednostka wyraża zainteresowanie innowacja. Poszukuję o niej informacji, by poszerzyć swoją wiedzę na jej temat.
- Decyzje (decision) - Najważniejszy etap w procesie dyfuzji. Podmiot dzięki zdobytej wiedzy, zyskuje własne zdanie o produkcie. W tym kroku dochodzi do przyjęcia, bądź odrzucenia innowacji.
- Wdrożenie (implementation) - Po akceptacji, podmiot zaczyna proces wdrożenia innowacji. Podczas wdrożenia, podmiot ocenia przydatność innowacji.
- Potwierdzenie (confirmation) - Po stwierdzeniu przydatności innowacji, podmiot kontynuuje korzystanie z innowacji.
Następstwa przyjęcia innowacji
Przyjęcie innowacji może przynieść pozytywne jak i negatywne skutki. Ze względu na swój charakter, innowacja jest rozwiązaniem chwilowym. W erze technologii, nowe rozwiązania lub innowacje, są zastępowane przez ich następców. wg E.M Rogersa następstwa przyjęcia innowacji, określone jest w 3 aspektach:
- Pożądane i niepożądane (Desirable vs Undesirable) - Pożądane są funkcjonalnymi efektami innowacji jednostki lub systemu społecznego. Niepożądane są dysfunkcjonalnymi skutkami innowacji w indywidualnym przypadku lub systemie społecznym
- Bezpośrednie i pośrednie (Direct vs undirect) - bezpośrednie są zmianami w jednostce bądź systemie społecznym w odpowiedzi na innowacje. Pośrednie są zmianami w jednostce bądź systemie społeczny w przypadku kontaktu z innowacją.
- Przewidywane i nieoczekiwane (anticipated vs unanticipated) - przewidywane są to zmiany uznane przez jednostkę lub system społeczny poprzez wpływ innowacji. Nieoczekiwane są to zmiany nieprzewidziane przez jednostkę lub system społeczny
Bibliografia
- Banachowicz B. (2014), Obserwatorium Innowacji jako narzędzie dyfuzji innowacji sektora publicznego
- Brzeziński M. (2001) Zarządzanie innowacjami technicznymi i organizacyjnymi Difin.
- Głuszak M, Zięba M (2014), Dyfuzja innowacji ekologicznych w budownictwie na przykładzie rynku nieruchomości komercyjnych w krajach OECD Dyfuzja innowacji ekologicznych
- Jasiński A. (1998) Innowacje techniczne a działalność marketingowa, WSPiZ
- Mizielińska-Chmielewska M (2015) Analiza uwarunkowań dyfuzji innowacji na przykładzie telewizji interaktywnej w Polsce.
- Rogers E.M (1983) Diffusion of innovation, Macmillan
