Drzewo celów
| Drzewo celów |
|---|
| Polecane artykuły |
Drzewo celów - jeden z etapów budowy matrycy logicznej obok drzewa problemów. Odniesienie celów do problemów z drzewa problemów powoduje powstanie drzewa celów i jest jego pozytywnym odbiciem. Obrazuje sytuację pożądaną, która powstanie po wyeliminowaniu problemów.
Analiza celów
Jest kontynuacją analizy problemów. Zidentyfikowanie kluczowego problemu powinno pomóc w przekonstruowaniu kłopotliwej sytuacji (drzewo problemów) na potencjalnie, korzystną sytuację w przyszłości (drzewo celów). Powinno się w ten sposób wyszukać rozwiązań na to, co zrobić aby doprowadzić do przetworzenia negatywnych zjawisk w pozytywne. Przeobrażenie problemów w cele dokonuje się przez przekomponowanie negatywnych przejawów w postulaty pozytywnego działania. Sekwencję przyczynowo-skutkową drzewa problemów należy zamienić w sekwencję środek-cel. Poprawne określenie celu i współistniejących mu korelacji to nieunikniony, bazowy fragment poprawnego przygotowania projektu.(Walczak R. 2014)
Charakterystyka celów
Wyznaczony cel powinien:
- być konkretny - dopasowany do problemu, czytelny i wyczerpujący
- ustalać autentyczny rezultat końcowy projektu
- spełniać wymagania grupy lub organizacji, określony, aprobowany
- być realny do osiągnięcia w zaplanowanym czasie
- występować w ustalonym zakresie (Koźmiński A. K., Piotrowski W. 2009)
Budowa drzewa celów
Filarem drzewa celów jest cel główny, często stanowiący też cel projektu. Jest on odpowiedzią na problem kluczowy. Cele umieszczone poziom wyżej od celu głównego, to bezpośrednie następstwa osiągnięcia celu. Natomiast cele umieszczone poziom niżej to pośrednie środki, które do niego prowadzą. Cele na pozostałych poziomach to dalsze następstwa/środki.
Metoda AHP jako przykład wykorzystania drzewa hierarchicznego
Analytic Hierarchy Process (AHP) jest wielokryterialną metodą analizy hierarchicznej problemów. Umożliwia ona atomizację złożonego problemu decyzyjnego oraz opracowanie klasyfikacji ostatecznej dla skończonego zestawu wariantów. Metodę opracował Thomas L. Saaty w 1970 roku. Zostaje ona wykorzystywana w wielu dziedzinach m.in.: socjologia, zarządzanie, transport, politologia.
Na algorytm metody AHP składają się cztery fazy:
- Tworzenie hierarchicznej struktury procesu decyzyjnego.
- Definicja preferencji decydenta oraz obliczanie ocen ważności dla wszystkich elementów hierarchii.
- Badanie spójności macierzy preferencji.
- Tworzenie rankingu końcowego.
Hierarchiczność struktury cyklu decyzyjnego obejmuje kilka stopni: cele, kryteria, podkryteriaoraz warianty. Stopień podkryteriów nie jest konieczny.W metodzie AHP aspiracje jednostki określa się za pomocą oceny względnej ważności kryteriów i wariantów. Oceny powstają w wyniku porównania par, które wystepuja na tym samym poziomie ważności. Wartości liczbowe obrazują nam wartość oceny. Thomas L. Saaty zasugerował skalę od 1 do 9, w niektórych przypadkach do 7.(Prusak A. 2014)
Bibliografia
- Kabiesz J., Turek M., Drzewiecki J., Makówka J. (2008). Ocena innowacyjności eksploatacji węgla kamiennego metodą AHP
- Koźmiński A. K., Piotrowski W. (2009).Zarządzanie. Teoria i praktyka, PWN, Warszawa
- Krajewska J., Boratyńska-Sala A. Innowacyjne zastosowanie metodyki TRIZ w coachingu
- Prusak A. (2014). AHP - analityczny proces hierarchiczny. Budowa i analiza modeli decyzyjnych krok po kroku, C.H. Beck
- Trocki M. (2013).Nowoczesne zarządzanie projektami, Warszawa
- Walczak R. (2014),Podstawy zarządzania projektami metody i przykłady, Difin, Warszawa
- Wysocki R. (2013).Efektywne zarządzanie projektami, Helion
