Cykl Kondratiewa
| Cykl Kondratiewa |
|---|
| Polecane artykuły |
Określenie Cykl Kondratiewa stosuje się mówiąc w ekonomii o długich cyklach rozwoju gospodarczego lub inaczej cyklach koniunkturalnych.
Badania Kondratiewa
Nikołaj Kondratiew był rosyjskim ekonomistą, publikującym w latach 20. XX wieku. Prowadził on badania dotyczące pewnych wskaźników w krajach takich jak USA, Wielka Brytania, Niemcy i Francja rozważając dane z okresu od 1790 do 1920. Zaobserwował pewne "regularne tendencje” (inaczej długie fale), trwające około 50-60 lat (E.Szymaniuk, A.Zyguła 2009, s. 11).
Analizując wybrane wskaźniki (ceny towarów, stopy procentowe, obroty z handlu zagranicznego, produkcję węgla i inne), wyznaczył trzy cykle, które podzielił dodatkowo na fazy wzrostu i spadku (A. Korotayev, S. Tsirel 2010, str. 2).
Przyczyny istnienia regularności
E. Szymaniuk i A. Zyguła w swojej pracy przedstawiają kilka czynników, które Kondratiew uważał za przyczyny spostrzeżonej cykliczności (E.Szymaniuk, A.Zyguła 2009, s. 11):
- Zmiany technologii produkcji
- Wojny i rewolucje
- Udział nowych państw w gospodarce światowej
- Odkrywanie kopalń złota
Autorzy zwracają uwagę to, że niektóre podane przyczyny mogą nie być już aktualne we współczesnym świecie. Obecnie prawie wszystkie kraje są częścią gospodarki światowej, a wartość walut nie jest już oparta na złocie. Nadmieniają jednak, że zmiany w technologii nadal wywierają duży wpływ i podają za przykład absolutnie rewolucyjny wynalazek jakim stało się rozpowszechnienie technologii informatycznych. Podają również, że wojny i rewolucje również nie utraciły znaczenia, ponieważ część wynalazków powstałych na ich potrzeby zostaje potem adaptowana na potrzeby cywilów, jak na przykład łączność bezprzewodowa (Szymaniuk E., Zyguła A., 2009, s. 12).
Fakt, że długie cykle Kondratiewa wiążą się z wdrażaniem ważnych wynalazków stwierdził również J.A Schumpeter. Przykładem innowacji prowadzącej do zmian strukturalnych w gospodarce może być budowa kolei w Stanach Zjednoczonych w latach 1842-1897 (S.Marciniak 2007, str. 456)
Cykle
Choć każdy cykl Kondratiewa trwał około 50 lat, przewiduje się możliwość, że mogą one stawać się coraz krótsze, w związku z coraz szybszym postępem gospodarczym i społecznym (K.Górka, M.Łuszczyk 2014, str. 86). K.Górka oraz M.Łuszczyk w swojej pracy proponują również podział każdego cyklu na kilka krótszych faz, z których każda trwa około 12 lat: fazę wzrostu, fazę nasycenia, fazę recesji oraz fazę depresji.
Kondratiew zaakcentował również, że etap wzrostowy zapoczątkowany jest jakimś "skokiem technologicznym”, którym może być np. wynalazek (D.Kużbiel 2018, str. 14).
Ramy czasowe kolejnych cykli Kondratiewa nie są dokładnie wyznaczone, dlatego mogą się one różnić w poszczególnych opracowaniach. S. Marciniak w swojej pracy podał jeden z przykładów wyszczególnienia kolejnych cykli, ich dat oraz zmian cywilizacyjnych mających wtedy miejsce (S.Marciniak, 2010, s. 13):
- I cykl Kondratiewa – 1780–1850 - wynalezienie maszyny parowej oraz rozwój przemysłu tekstylnego
- II cykl Kondratiewa 1850–1890 - rozwój kolei żelaznych oraz produkcja stali
- III cykl Kondratiewa 1890–1940 – rozwój elektrotechniki i przemysłu chemicznego
- IV cykl Kondratiewa 1940–1990 - rozwój przemysłu samochodowego oraz petrochemicznego
- V cykl Kondratiewa 1990 – 2005–2010 – 2040–2050 – rozpowszechnienie technologii informacyjnych
S. Marciniak zwraca również uwagę, że w piątym cyklu "czynnikiem napędzającym koniunkturę” są usługi (S. Marciniak, 2010, str. 14).
Bibliografia
- Begg D., Fischer S., Dornbusch R. (2000) Makroekonomia, PWN W-wa, str. 363
- Górka K., Łuszyczyk M. (2014). Współczesne tendencje rozwoju gospodarczego regionu w kontekście teorii cykli koniunkturalnych, "Studia KPZK", numer 155, str. 84
- Korotayev A., Tsirel S. (2010). A Spectral Analysis of World GDP Dynamics: Kondratieff Waves, Kuznets Swings, Juglar and Kitchin Cycles in Global Economic Development, and the 2008-2009 Economic Crisis, "Structure and Dynamics", Volume 4., Issue 1
- Kużbiel D. (2018), Analiza krytyczna wybranych teorii cyklu koniunkturalnego, "Współczesne problemy ekonomiczne w badaniach młodych naukowców", Tom I, str. 10
- Marciniak S. (2007). Makro- i mikroekonomia podstawowe problemy, PWN W-wa, str. 456
- Marciniak S. (2010). Innowacyjność i konkurencyjność gospodarki, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa
- Piech K. (2001-2002). Rodzaje cykli gospodarczych, "Polityka Gospodarcza", nr 5-6, s. 262
- Szymaniuk E., Zyguła A. (2009). Cykliczne wahania aktywności gospodarczej, Akademia Frycza Modrzejewskiego, Kraków, str. 11
Autor: Ewa Jasieczko, Weronika Plewniak
