Cło importowe

Z Encyklopedia Zarządzania
Wersja do druku nie jest już wspierana i może powodować błędy w wyświetlaniu. Zaktualizuj swoje zakładki i zamiast funkcji strony do druku użyj domyślnej funkcji drukowania w swojej przeglądarce.

Cło importowe - Cło jest to opłata nakładana przez państwo na towar w momencie przekraczania przez niego granicy celnej. Historycznie jest to najstarszy instrument polityki handlowej. W przeszłości cła stanowiły ważne źródło dochodu państwa, a także ochraniały własną produkcję. Cła importowe mają najszerszy zakres i niewątpliwie największe znaczenie. Mogą być wykorzystywane do różnych celów (fiskalnych, ochrony produkcji krajowej, bilansu płatniczego itp.). Najprościej mówiąc cło to oznacza, że importer musi płacić określoną sumę na rzecz państwa jako część ceny światowej danego dobra. Można powiedzieć, że jest to odsetek wartości towaru (cena zakupu powiększona o koszty) w zależności od jego rodzaju i stopnia wpływu na gospodarkę. Wartość stawki celnej jest ustalana niejednokrotnie do jednostek fizycznych np. za sztukę, kilogram, tonę czy litr.

Cechy cła

Cło jest świadczeniem pieniężnym na rzecz państwa. Jest ono [1]:

  1. bezzwrotne - zapłacone cło nie podlega zwrotowi
  2. przymusowe - regulowane przez przepisy prawa celnego
  3. nieodpłatne - w zamian nie nic się nie otrzymuje

Cło a podatek

Cło jest pobierane przez obszar celny danego kraju. Główną różnicą między podatkiem jest to, że cło dotyczy tylko importowanych towarów przez co nie ma charakteru powszechnego. Obowiązkiem zapłaty cła objęte są tylko podmioty gospodarcze. Co więcej cło jest często elementem polityki fiskalnej kraju, chroni rodzimy rynek oraz ma za zadanie zapobiegać importowi niektórych towarów. Cło jest dochodem budżetu państwa. Wpływy z podatków są znacznie wyższe niż wpływy z ceł [2].

Funkcje cła importowego

"Motywem stosowania ceł importowych jest przede wszystkim[3]:

  • Ochrona rodzimej produkcji
  • Ochrona określonego sektora gospodarki narodowej
  • Ochrona krajowego systemu cen
  • Poprawa bilansu handlowego"

Następstwa ceł importowych

"Cło ogranicza konkurencję na rynku importera, ponieważ wzrastają ceny dóbr zagranicznych dla konsumentów i producentów. Cło wprowadza element protekcji do polityki handlowej, a jedynym beneficjentem takiej sytuacji jest krajowy producent, który może zwiększać wielkość produkcji i wolumenu sprzedaży oraz podnieść ceny krajowe, odrywając je od cen światowych. Nałożenie cła powoduje przesunięcie popytu konsumenta z dóbr importowanych na dobra krajowe, a ta utrzymująca się tendencja skłania producenta do podniesienia ceny na dobro, często aż do poziomu, który jest wyznaczony przez obłożony cłem import. Ograniczenie konkurencji powoduje, że nie ceny międzynarodowe, a krajowe koszty i stawki celne, decydują o cenie produktu na rynku" [4].

Przykład

Stawka celna wynosi 0,2 wartości importowanego dobra A. tak więc cena krajowa dobra importowanego wynosi A+0,2 (z uwzględnieniem środków transportu itp.) W praktyce mówiąc o cłach mamy na myśli ten rodzaj ceł.

Metody obliczania stawki celnej

Istnieją trzy główne metody: ad valorem, specyficzna i mieszana.

Metoda ad valorem polega na obliczaniu stawki celnej jako procentu wartości towaru. Jest to najpopularniejsza metoda, ponieważ jest stosunkowo prosta do zastosowania i nie wymaga szczegółowej analizy poszczególnych towarów.

Metoda specyficzna polega na obliczaniu stawki celnej na podstawie fizycznej ilości towaru. Jest to szczególnie przydatne w przypadku towarów o stałej masie lub objętości, takich jak surowce mineralne.

Metoda mieszana jest kombinacją metod ad valorem i specyficznej. Stawka celna jest obliczana jako procent wartości towaru oraz dodatkowa opłata za fizyczną ilość towaru.

Każda z tych metod ma swoje zalety i wady. Metoda ad valorem jest łatwa do zastosowania, ale może prowadzić do nieuczciwej konkurencji, gdy wartość towaru jest niedoszacowana. Metoda specyficzna jest bardziej precyzyjna, ale może być trudna do zastosowania w przypadku towarów o zmiennej masie lub objętości. Metoda mieszana łączy zalety obu metod, ale może być bardziej skomplikowana w obliczeniach.

Wysokość stawki celnej zależy od różnych czynników. Wpływ na nią mogą mieć m.in. polityka handlowa danego kraju, konkurencyjność rynku, koszty produkcji, a także kategorie celne.

Kategorie celne to podział towarów na różne grupy w celu ustalenia stawek celnych. Mogą one uwzględniać takie czynniki jak rodzaj towaru, kraj pochodzenia, stopień przetworzenia, czy też cele importu. Kategorie celne mają istotny wpływ na obliczanie stawek celnych, ponieważ różne grupy towarów mogą być traktowane inaczej.

Polityka handlowa państwa może również wpływać na wybór konkretnej metody obliczania stawki celnej. Państwo może dążyć do ochrony rodzimej produkcji i zwiększenia konkurencyjności poprzez stosowanie wysokich stawek celnych lub preferować liberalizację handlu i stosować niższe stawki celne.

Skutki stosowania ceł importowych

Stosowanie ceł importowych ma pozytywny wpływ na ochronę rodzimej produkcji. Wysokie stawki celne utrudniają import konkurencyjnych towarów, co sprzyja rozwojowi krajowej produkcji i tworzeniu miejsc pracy. Dzięki temu przedsiębiorstwa lokalne mają większe szanse na rozwój i konkurencję na rynku.

Cła importowe mogą również wpływać na tworzenie miejsc pracy. Chroniąc rodzimą produkcję, tworzą się nowe miejsca pracy w sektorach, które są konkurencyjne na rynku międzynarodowym. To z kolei przyczynia się do wzrostu zatrudnienia i poprawy sytuacji społeczno-ekonomicznej kraju.

Stosowanie ceł importowych może również wpływać na bilans handlowy danego kraju. Poprzez ograniczenie importu konkurencyjnych towarów, cła importowe zmniejszają deficyt handlowy, a nawet mogą przyczynić się do jego zmniejszenia. To z kolei wpływa na stabilizację gospodarki i zwiększenie niezależności kraju od importu.

Cła importowe mogą również wspierać sektor gospodarki narodowej. Poprzez ochronę rodzimej produkcji, kraje mogą rozwijać strategiczne sektory gospodarki, takie jak przemysł ciężki czy rolnictwo. Dzięki temu państwo może zwiększać swoją konkurencyjność na arenie międzynarodowej i budować silną gospodarkę.

Wprowadzenie ceł importowych wiąże się jednak z pewnymi skutkami ubocznymi, takimi jak wzrost cen dla konsumentów. Wysokie stawki celne mogą prowadzić do podwyższenia cen importowanych towarów, co może obciążyć konsumentów. W rezultacie wzrost cen może wpływać na siłę nabywczą społeczeństwa i ograniczać dostęp do niektórych produktów.

Alternatywne rozwiązania dla ceł importowych

Jedną z alternatywnych metod są subsydia. Państwo może udzielać dotacji lub ulg podatkowych przedsiębiorstwom krajowym, aby wyrównać konkurencyjność na rynku międzynarodowym. Subsydia mogą pomóc w wspieraniu rodzimej produkcji i tworzeniu miejsc pracy, ale mogą również prowadzić do nieuczciwej konkurencji.

Inną alternatywą dla ceł importowych są preferencyjne stawki podatkowe. Państwo może ustalać niższe stawki podatkowe dla określonych grup towarów, aby zachęcić do importu i promować handel międzynarodowy. Preferencyjne stawki podatkowe mogą być szczególnie korzystne dla krajów rozwijających się, które chcą zwiększyć swoją konkurencyjność na rynku globalnym.

Umowy handlowe są kolejną alternatywą dla ceł importowych. Państwa mogą negocjować umowy handlowe, które eliminują lub zmniejszają stawki celne na określone grupy towarów. Dzięki temu handel międzynarodowy staje się łatwiejszy i bardziej opłacalny dla wszystkich stron umowy.

Istnieje również wiele innych instrumentów polityki handlowej, które mogą być stosowane jako alternatywa dla ceł importowych. Mogą to być między innymi kontyngenty, które ograniczają ilość importowanych towarów, czy też taryfy celne, które są ustalane na stałym poziomie dla wszystkich krajów.

W zależności od celów i priorytetów danego kraju, różne alternatywne rozwiązania mogą być stosowane zamiast ceł importowych. Każda z tych metod ma swoje zalety i wady, dlatego ważne jest dokładne analizowanie i dopasowanie polityki handlowej do potrzeb i możliwości danego państwa.


Cło importoweartykuły polecane
CłoInflacja ukrytaRealny kurs walutowyMegainflacjaImport inflacjiDobro substytucyjneDeficyt handlowyPopyt globalnyDumpingAneks do umowy o pracę

Przypisy

  1. Wolański R. (2009)
  2. Wolański R. (2009)
  3. Budzowski K. (2003)
  4. Kuna A. (2002)

Bibliografia

  • Begg D., Fischer S., Dornbusch R. (2007), Ekonomia. Makroekonomia, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa
  • Budzowski K. (2003), Ekonomika handlu zagranicznego, Krakowskie Towarzystwo Edukacyjne, Kraków
  • Budzowski K. (2008), Ekonomiczne problemy handlu międzynarodowego, Krakowskie Towarzystwo Edukacyjne, Kraków
  • Chmielewska-Gill W. (2013), Wspólna Polityka Rolna po roku 2013
  • Kuna A. (2002), Polityka handlowa a polityka konkurencji, Acta Universitatis Lodziensis
  • Nowakowski M. (red.) (2005), [Biznes międzynarodowy. Od internacjonalizacji do globalizacji, Szkoła Główna Handlowa w Warszawie
  • Wolański R. (2016), System podatkowy w Polsce, Wolters Kluwer, Warszawa


Autor: Artur Gawor, Natalia Papiernik