Business model canvas
| Business model canvas |
|---|
| Polecane artykuły |
Business Model Canvas jest szablonem modelu biznesowego opracowany przez Alexandra Osterwaldera na podstawie jego wcześniejszych prac nad Business Model Ontology. Składa się z dziewięciu głównych elementów: segmenty klientów, propozycja wartości, kanały sprzedaży i obsługi, relacje z klientami, kluczowe procesy, zasoby, więzie partnerskie, struktura przychodów i kosztów. Te elementy reprezentują różne aspekty funkcjonowania przedsiębiorstwa w zakresie tworzenia konkretnego produktu lub usługi[1].
Elementy Modelu Biznesowego Canvas
Jednym z najważniejszych elementów modelu to jest segmentacja klientów. Podczas opisywania tej części definiuje się grupy klientów, dla których przedsiębiorstwo, jego produkt lub usługa będą tworzyć wartość dodaną. Celem lepszego zrozumienia i efektywniejszego zaspokajania potrzeb klienta ich dzieli się na grupy według potrzeb, zachowań rynkowych, preferencji co do kanału dystrybucji, siły nabywczej oraz innych cech. W zależności od tego, jak szeroki spektrum klientów przedsiębiorstwo ma na celu obsługiwać, w modelu biznesowym mogą zostać zdefiniowane jeden lub więcej segmentów klientów.
Propozycja wartości
Kolejnym elementem modelu jest wartość dodana przedsiębiorstwa. Są to usługi lub produkty dostarczane wyróżnionym segmentom klientów. Ta część modelu opisuje powód, dla którego klienci wybiorą ofertę tego, a nie innego przedsiębiorstwa. Z punktu widzenia klienta, ten element modelu opisuje sposoby zaspokajania ich potrzeb.
Kanały dystrybucji
Ta część modelu służy do opisu sposobu dostarczenia wartości dodanej poszczególnym segmentom klientów. Warto jednak zaznaczyć, że nie chodzi tu tylko o przetransportowanie produkcji do nabywców. Kanały dystrybucji spełniają kilka podstawowych funkcji:
- Dostarczanie klientowi wiedzy na temat produktów i usług przedsiębiorstwa
- Pomoc klientom w ewaluacji wartości dodanej firmy
- Umożliwienie kupna produktów lub usług firmy
- Dostarczanie wsparcia posprzedażowego
Relacje z klientem
Ten element opisuje typ interakcji, jaki przedsiębiorstwo nawiązuje z poszczególnymi segmentami klientów. Innymi słowa, w jaki sposób odbywa się wymiana informacji pomiędzy sprzedawcą a nabywcą. Informacje te mogą dotyczyć oczekiwań klientów co do sposobów zaspokajania ich potrzeb oraz propozycje rozwiązywania tego problemu przez przedsiębiorcę. Może to być bezpośrednia styczność z klientem, równie jak i całkowicie zautomatyzowany kontakt, zależnie od tego, jaki sposób komunikacji preferuje ten czy inny segment.
Struktura przychodów
Jest to element modelu biznesowego Canvas, opisujący sposób uzyskiwania przez przedsiębiorstwo przychodów z każdego segmentu klientów. Pod czas projektowania tej części modelu przedsiębiorca powinien się zastanowić nad tym, za jaką propozycję wartości będzie skłony zapłacić każdy z docelowych segmentów. Następnym krokiem jest ustalenie formy pobierania należności od poszczególnych segmentów. W zależności od charakteru produktu lub usługi oraz preferencji klientów może to być sprzedaż detaliczna, hurtowa, wynajem, barter etc.
Kluczowe zasoby
W tej części wymienia się zasoby niezbędne do tworzenia wartości dodanej, a także dystrybucji tej wartości do klientów. Zasoby dzielą się na:
- materialne (maszyny, samochody, punkty sprzedaży, serwery etc.)
- intelektualne (marki, patenty, prawa autorskie, bazy danych, etc.)
Zasobem coraz ważniejszym dla każdego przedsiębiorstwa są też ludzie, zwłaszcza w branżach, opartych głównie na kapitale intelektualnym.
Kluczowe czynności
Najprościej jest opisać ten element jako zestaw czynności koniecznych do wykonania przez przedsiębiorstwo, w celu nawiązania relacji z klientami, dostarczenia do nich wartości dodanej oraz wygenerowania strumienia przychodów.
Do kluczowych czynności zalicza się:
- produkcja — projektowanie, tworzenie oraz dystrybucja produktu w ilościach, zaspakajających zapotrzebowanie poszczególnych segmentów
- rozwiązywanie problemów składa się głównie ze wsparcia posprzedażowego oraz wprowadzania zmian w nowych wersjach produktu w oparciu na dotychczasowe doświadczenia
- prowadzenie platformy odnosi się do przedsiębiorstw, których kluczowym zasobem jest platforma internetowa
Kluczowi partnerzy
Ten element Business Model Canvas opisuje sieć dostawców i kontrahentów, mających bezpośredni wpływ na sprawne funkcjonowanie przedsiębiorstwa. Warto jednak zaznaczyć, iż charakter tych relacji może być bardzo zróżnicowany, zależny przede wszystkim od motywacji do partnerstwa. Może to być strategiczny związek pomiędzy konkurentami lub sojusz z firmą z innej branży. Często w tego typu relacjach chodzi o optymalizację kosztów i ekonomię skali.
Struktura kosztów
Następną częścią projektu jest opisanie strumienia kosztów generowanych podczas tworzenia i dystrybucji wartości dodanej, nawiązywania relacji z poszczególnymi segmentami klientów i generowania przychodów. Obliczenie tych kosztów jest prostsze po zdefiniowaniu kluczowych zasobów, czynności oraz partnerów. Business Model Canvas jest zorientowany na przedsięwzięcia napędzane redukcją kosztów, tworząc propozycję wartości dodanej, zdolnej do zaspokajania potrzeb klientów w jak najtańszy sposób[2].
Dlaczego Business Model Canvas?
Wśród głównych zalet tego sposobu tworzenia modeli biznesowych wymienić warto[3]:
- Łatwość w opisie oraz prezentacji graficznej modelu
- Elastyczność oraz uniwersalność modelu, pozwalająca na wykorzystanie jego założeń w różnych branżach
- Model jest ściśle zorientowany na wartość, a więc pozwala na dostarczenie klientowi takiego produktu, który będzie zaspokajał jego potrzeby, generując zoptymalizowane koszty dla przedsiębiorstwa
- Pozawala nie tylko na zaprojektowanie nowych modeli biznesowych, a również na zaprezentowanie już istniejących rozwiązań w celu znalezienia oraz zlikwidowania zakłóceń w strumieniu wartości przedsiębiorstwa
Przypisy
Bibliografia
- Nęcki Ł. (2013), Budowa nowoczesnego przedsiębiorstwa z wykorzystaniem modelu biznesowego canvas, Zeszyty Naukowe Politechniki Częstochowskiej, nr 11, s. 26-37
- Osterwalder A., Pigneur Y. (2010), Business Model Generation: A Handbook for Visionaries, Game Changers, and Challengers, New Jersey
- Pierścieniak M. (2016), The Business Model Canvas – narzędzie zarządzania dla start-upów, Przedsiębiorstwo i Region, nr 1, s. 56-64
Autor: Mykyta Yezhevskyi
