Bankrut
Bankrut - osoba fizyczna lub podmiot gospodarczy, który jest w stanie niewypłacalności. Taka jednostka jest w upadłości, czyli potocznie nazywamy to stanem bankructwa. Ze względu na fazę w jakiej się znajdują, podmioty te często dążą do sądowego orzeczenia upadłości. Co ciekawe, często trzeba dysponować jakimiś środkami, żeby sąd zaakceptował wniosek o upadłość.
Upadłość konsumencka
"Do polskiego systemu prawnego została wprowadzona w wyniku nowelizacji ustawy - Prawo upadłościowe i naprawcze ustawą z 5.12.2008 r." (A. Machowska 2020, s. 17).
Upadłośc konsumencka jest to sądową procedura, mająca na celu pomoc zadłużonemu oraz wierzycielom. Daje ona drugą szansę osobom, które nie były by w stanie spłacić zaciągniętego długu, ponieważ ich sytuacja finansowa i życiowa nie pozwala na to. Wnioskowana jest od dłużnika, poprzez wypełnienie odpowiedniego wniosku (A. Machowska 2020, s. 23).
Sąd po rozpatrzeniu sprawy daje werdykt. Stara się znaleźć złoty środek pomiędzy pomocą zoobowiązanemu, a zadowoleniem (chociaż częściowym) pożyczkodawców. Jest to wielki problem, ponieważ trudno może być osobie, która np. straciła biznes - spłacić wielkie kredyty. Z tego powodu - dla wymiaru sprawiedliwości - istotne są 2 kwestie (A. Machowska 2020, s. 34-37):
- Czy w momencie zaciągania kredytu, ówczesny kredytobiorca (obecnie dłużnik) dysponował możliwościami, aby faktycznie ten kredyt spłacić?
- Czy do stanu bankructwa doprowadził go nieszczęśliwy bieg wydarzeń, czy umyślne i nierozsądne decyzje?
Odpowiedzi na oba te pytania są kluczowe, w momencie podejmowania decyzji przez sędziego postępowania. Wynika to z faktu, iż jeśli owy dłużnik celowo się zadłużył - a następnie planował ogłoszenie upadłości konsumenckiej - sędzia nie rozpatrzy pozytywnie tego wniosku. Wtedy nic się nie zmienia, a wierzyciele będą dochodzić swoich praw w sądach. Syndyk zabierze wszystkie Twoje aktywa - pozostawiając Cię z długami. Jeśli jednak - w wyniku nieszczęśliwego wypadku, utraty pracy, bankructwa przedsiębiorstwa lub nawet ze względu na uzależnienie od hazardu roztrwonisz majątek - sąd w większkości przypadków zaakceptuje wniosek i dopasuje odpowiedni plan spłaty części z kredytów lub całkowicie je umoży (A. Machowska 2020, s. 55-69).
Mimo to, w obu sytuacjach tracisz swoje aktywa (o ile je zadłużony posiada), czyli np. dom, mieszkanie, samochody i pieniądze. Sąd przeznacza je na spłatę długu dla kredybiorców. Jednakże, w drugim przypadku zaczynasz od zera. Wszystkie Twoje zoobowiązania znikają - wraz z uprawomocnieniem się wyroku. Twoja zdolność kredytowa praktycznienie nie istnieje, ale możesz ubiegać o finansowanie czynszu za mieszkanie na okres do 24 miesięcy - od ogłoszenia decyzji o upadłości konsumenckiej.
Długi które nie podlegają umorzeniu
Nie można jednak umorzyć takich długów jak:
- Alimenty za dzieci
- Zobowiązania wynikające z rent, z tytułu odszkodowania za wywołane choroby, niezdolności do pracy, kalectwa i śmierci
- Zobowiązania do zapłaty, nadane przez sąd jako kara za postępowanie sądowe
Upadłość przedsiębiorstwa
"Bankructwa przedsiębiorstw, choć występują od zarania gospodarki rynkowej i są nieodłącznym jej elementem - jako narzędzie oczyszczania rynku z jednostek, które nie mogą sprostać jego wymogom i regułom gospodarki rynkowej, bądź ich nie respektują" (E. Mączyńska 2014. s. 1).
Sama możliwość upadłości przedsiębiorstwa jest stworzona po to, aby przerwać sytuację kryzysową danej jednostki. Podmiot zostaje usunięty z rynku, a majątkiem danej firmy zajmuje się syndyk.
Wyróżniamy dwa rodzaje upadłości przedsiębiorstw (J. Świerk 2013, s. 444):
- Upadłość likwidacyjna - majątek spółki jest wyprzedawany, aby spłacić kredytodawców - a przedsiębiorstwo jest zamykane.
- Upadłość układowa - kiedyś nazywana postępowanie układowym. Nie dochodzi w nim do zamknięcia, a do układu tego przedsiębiorstwa z wierzycielami. Firmy, które się tego podejmują z góry zakładają, że będą koontynuować działalność, więc nie dochodzi tu tak naprawdę do żadnej upadłości.
Mimo to, tak pierwsza forma jest dużo chętniej "wybierana". W latach 2009-2012 prawie 85% upadających biznesów było zamykane. Jest to bardzo proste do zrozumienia, ponieważ takie jednostki gospodarcze:
- nie dogadały się ze swoimi wierzycielami i nie mają pieniędzy
- nie chcą mieć łatki bankruta
Przyczyny upadłości przedsiębiorstw
Z różnych powodów przedsiębiorstwa borykają się z problemami. Najbardziej ogólnie można je podzielić na:
- wewnętrzne - dotyczą tego, na co przedsiębiorstwo miało wpływ np. złe zarządzanie ludźmi i kapitałem, niedostosowane tempo rozwoju, zbyt duże ambicje zarządzających, źle lub niekompletnie prowadzona polityka finansowa, zbyt duże inwestycje
- zewnętrzne - takie, na które nie mogli zareagować. Do tych należą:
- polityczne (ustalenie przez radę polityki pieniężnej stopy procentowej, która wpływa na kredyty - a tym samym na jednostki gospodarcze)
- sytuacja makroekonomiczna w kraju (spowodowana np. pandemią)
- rynek (konkurencja, dostawcy, klienci)
Warto przy tym zaznaczyć, że dużo łatwiej jest zareagować na to co się dzieje w środku spółki. Jeśli doszło do rażącego zaniedbania przepisów - wniosek o upadłość może zostać rozpatrzony negatywnie (J. Świerk 2013, s. 446-451).
| Bankrut — artykuły polecane |
| Unikanie opodatkowania — Malwersacja — Rejestr dłużników — Postępowanie naprawcze — Reprywatyzacja — Bankructwo — Lista dłużników — Żyrant — Racjonalizacja |
Bibliografia
- Antonowicz P. (2015), Bankructwa i upadłości przedsiębiorstw, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk
- Mączyńska E. (2014), Bankructwa przedsiębiorstw, Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa
- Świerk J. (2013), Upadłość polskich przedsiębiorstw w latach 2009-2012, Wydział Zarządzania - Uniwersytet Gdański, Gdańsk
Autor: Karol Bać
.
