Aglomeracja

Aglomeracja
Polecane artykuły
Aglomeracja policentryczna Gęstość zaludnienia Aglomeracja monocentryczna Konurbacja Suburbanizacja Kwatera prywatna Urbanizacja Turystyka rowerowa Sport zimowy

Aglomeracja miejska– jest przede wszystkim jednostką morfologiczną i tworzy ją zwarty zespół wzajemnie powiązanych (choć odrębnych z administracyjnego punktu widzenia) jednostek osadniczych (duże miasto wraz z otaczającym obszarem), powstały w wyniku procesów koncentracji." (T. Markowski, T. Marszał 2006, s. 16)

Podział aglomeracji

Aglomeracje możemy podzielić na (K. Kuciński 2007, s. 223-224):

• aglomeracja monocentryczna - pokaźne skupisko ludności, złożone z jednego, głównego miasta, kilku mniejszych miast (tzw. miasta satelitarne) oraz zurbanizowanych prowincji. Miasta z terenu podmiejskiego powiązane są z ośrodkiem dominującym. Pomiędzy nimi, a ośrodkiem centralnym występuje przepływ osób, dóbr i informacji. Wraz z oddalaniem się od miasta głównego zmniejsza się intensywność tych przepływów. Oto kilka przykładów: aglomeracja warszawska, łódzka, londyńska i paryska.
• aglomeracja bicentryczna - kompleks komórek osadniczych, które łączą się ze sobą ciągami infrastruktury. W przeciwieństwie do aglomeracji monocentrycznej, w tym typie aglomeracji istnieją dwa zurbanizowane ośrodki główne, gdzie jeden z nich ma przewagę gospodarczą nad drugim. Przykładami aglomeracji bicentrycznej są: aglomeracja gdańska (ośrodki główne: Gdańsk, Gdynia), aglomeracja bydgosko-toruńska.
• aglomeracja policentryczna - kompleks miejski składający się z kilku miast, dorównujących sobie wielkością oraz o podobnej randze. Łączy ich przepływ osób, informacji i dóbr. Istnieje natomiast zespół miast, który odgrywa rolę funkcji centralnej w stosunku do pozostałych. Charakterystyczną własnością aglomeracji policentrycznej jest bezpośrednie graniczenie ze sobą jednostek, które hamują nawzajem swoją rozbudowę terytorialną. Wynika to z niedostatku przestrzeni między nimi. Aglomeracja policentryczna nazywana jest również konurbacją. Oto kilka przykładów: aglomeracja katowicka, Zagłębie Ruhry w Niemczech (np. Oberhausen, Dortmund, Gelsenkirchen), Zagłębie Donieckie na Ukrainie.

Megalopolis i jego przykłady

Megalopolis jest to bardziej złożona forma aglomeracji. Tworzy się w wyniku scalenia położonych obok siebie aglomeracji. Głównym spoiwem wiążącym te ośrodki miejskie są linie infrastrukturalne, a także częściowo granice naturalne. Megalopolis powstaje w wyniku połączenia aglomeracji, które mają ze sobą powiązania funkcjonalne i infrastrukturalne. Na obszarze megalopolis przeważa panorama miejska. Oto kilka przykładów (K. Kuciński 2007, s. 224-225):

• na wschodnim wybrzeżu USA - rozpoczyna się w Bostonie, a kończy w Waszyngtonie; inaczej nazywane BosWash
• na zachodzie Stanów Zjednoczonych (Los Angeles, San Francisco, Sacramento)
• nad Wielkimi Jeziorami w Ameryce Północnej - składa się m.in. z Milwaukee, Chicago, Cleveland, Toronto; inaczej nazywane ChiPitt
• megalopolis w Kalifornii- obejmuje m.in. San Francisco i Los Angeles
• megalopolis w Japonii: Tokio-Jokohama-Nagoja, Osaka-Kobe
• megalopolis krajów Beneluksu - jest stworzone m.in. z Amsterdam, Rotterdam, Bruksela

Zalety i wady aglomeracji

Wybrane przykłady mocnych i słabych stron aglomeracji (A. Harasimowicz 2015, s. 27):

Zalety

Wady

większe możliwości zatrudnienia, w tym również na stanowiskach specjalistycznych rynek o dużym popycie duża liczba jednostek gospodarczych różnorodność firm, również specjalistycznych łatwość kontaktów między podmiotami gospodarczymi ułatwienie przepływów informacji większa dostępność wiedzy tańsze opłaty transakcyjne ogólnodostępna infrastruktura społeczna i techniczna ogólnodostępne dobra publiczne większe możliwości rozwoju więcej możliwości na spędzanie czasu niezagospodarowanego większa tolerancja

większe koszty nieruchomości wysokie koszty życia zwiększenie czasu związanego z przemieszczaniem się wandalizm degradacja środowiska zgiełk hierarchizacja społeczna, niedostatek przypływ dużej ilości imigrantów naginanie standardów moralnych zmniejszenie zażyłości w kontaktach międzyludzkich brak związania z danym miejscem

Bibliografia

• Harasimowicz A. (2015)., Efekty aglomeracji – czynnik czy bariera rozwoju miast? Analiza wybranych aspektów w świetle literatury przedmiotu, "Studia miejskie", tom 20, s.23
• Krzysztofik R. (2014), Geneza aglomeracji miast na obszarze Polski, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice
• Krzysztofik R., Dymitrow M. (2015), Miasta zdegradowane i restytuowane w Polsce. Geneza, rozwój, problemy, University of Gothenburg, Gothenburg
• Kuciński K. (2007), Geografia : kompendium w zarysie i zadaniach, Difin, Warszawa
• Markowski T., Marszał T. (2006)., Metropolie, obszary metroplitalne, metropolizacja: problemy i pojęcia podstawowe., Polska Akademia Nauk. Komitet Przestrzennego Zagospodarowania Kraju, Warszawa

Autor: Oliwia Wołyniec