Nienormowany czas pracy
| Nienormowany czas pracy |
|---|
| Polecane artykuły |
Nienormowany czas pracy (inaczej: zadaniowy czas pracy) – jest to czas pracy zatrudnionego, który wyrażony jest ilością zadań. Należy jednak zaznaczyć, że w narzuconym wymiarze zadań występują elementy rozkładu czasu pracy. Zadania muszą być wyznaczone w taki sposób, aby pracownik mógł je wykonać w czasie 8 godzin na dobę i 40 na cały tydzień, zakładając pięciodniowy tydzień pracy (Kamińska A., 2012, s. 814- 815). Pracodawca, po wcześniejszych konsultacjach z pracownikiem, ustala potrzebny czas na wykonanie powierzonych pracownikowi zleceń, przy czym trzeba należy mieć na uwadze normy ustawowe (Kaczmarczyk A., 2015, s. 6-7). Zatrudniony, posiadający nienormowany czas pracy może sam rozdysponować powierzony mu wymiar zadań w czasie. Zadaniowy czas pracy jest więc wyjątkowym, elastycznym typem czasu pracy (Rycak M.B., 2009, s. 132).
TL;DR
Nienormowany czas pracy to elastyczna forma zatrudnienia, w której pracownik sam rozdysponowuje czas na wykonywanie zadań. Warunki zatrudnienia w nienormowanym czasie pracy zależą od rodzaju pracy, organizacji i miejsca pracy. Pracodawca nie narzuca sztywnych godzin pracy, ale ustala z pracownikiem dni i porę dnia pracy. Ewidencjonowanie nienormowanego czasu pracy nie polega na liczbie godzin, ale na obecności pracownika. Zalety nienormowanego czasu pracy to uniknięcie nadgodzin i samodzielne zarządzanie czasem pracy przez pracownika.
Warunki zatrudnienia w nienormowanym czasie pracy
Należy mieć na uwadze, że nie każda wykonywana praca może posiadać nienormowany czas pracy. Zadaniowy czas pracy jest możliwy w sytuacjach uzasadnionych (Kamińska A., 2012, s. 814- 815; Rycak M.B., 2009, s. 136):
- Rodzajem wykonywanej pracy,
- Organizacją (w przypadku, gdy pracownicy nie posiadają sztywnych norm czasowych przebywania w miejscu pracy),
- Miejscem pracy,
- Wykonanie zleconych zadań zależy przeważnie od osobistego zaangażowania zatrudnionego (np. praca twórcza).
Miejsce pracy powinno zostać określone zarówno przez pracodawcę, jak i pracobiorcę. Może być one stałe albo zmienne, zależy to od rodzaju zleconej zatrudnionemu pracy (Machol-Zajda J. i in. 2010, s. 60-61). Pracodawca nie może narzucić pracobiorcy sztywnych godzin pracy, może natomiast ustalić z nim w jakich dniach będzie pracował, bądź w jakiej porze dnia.
Według uchwały Sądu Najwyższego z dnia 21 sierpnia 1967 roku (III PZP 31/67, OSNC 1967, nr 12, poz. 218) nienormowany czas pracy dotyczy pracowników pracujących na stanowiskach (Rycak M.B., 2008, s. 145):
- kierowniczych,
- samodzielnych.
Stanowiska samodzielne, to stanowiska obsadzone np. przez reprezentantów handlowych, czy też programistów komputerowych.
W. Masewicz uważa, że praca wykonywana w nienormowanym czasie pracy może być realizowana w innych porach, niż funkcjonuje zakład pracy, natomiast popyt na pracę jest zmienny i zależy od szeregu czynników oraz okoliczności (Sobczyk A., 2009, s. 184). Należy pamiętać, że system nienormowanego czasu pracy nie znajduje zastosowania, gdy zatrudniony wykonuje swoją pracę w zakładzie, a efekt jego działań podlega ciągłej kontroli przez przełożonych (Machol-Zajda J. i in. 2010, s. 60-61).
Ewidencjonowanie nienormowanego czasu pracy
Dokonując ewidencji czasu pracy pracownika, zatrudnionego w nienormowanym czasie pracy nie trzeba uwzględniać liczby godzin, lecz dokonać zapisu, czy pracownik był obecny, bądź czy był na zwolnieniu (Kaczmarczyk A., 2015, s. 6-7). Ponadto należy odnotowywać, czy nieobecność pracownika była spowodowana chorobą (posiada zaświadczenie lekarskie), czy też opieką nad chorym (Rycak M.B., 2009, s. 141).
Zadaniowy czas pracy nie może być stosowany dla młodocianych pracowników. Czas pracy młodego pracownika, uczącego się dopiero zawodu, musi podlegać ścisłej kontroli oraz być ewidencjonowany.
W sytuacji, gdy pracownik pracuje na podstawie normalnej umowy o prace na część etatu, np. ½. To w momencie, kiedy jest czas pracy zostaje, po wcześniejszym uzgodnieniu, zmieniony na nienormowany to wymiar zleconych mu zadań musi być tak dobrany, aby pracownik mógł je wykonać proporcjonalnie do rozmiaru etatu (Rycak M.B., 2009, s. 138).
Zlecenie pracownikowi zadań, należy dokonać minimum z kilkudniowym wyprzedzeniem. Niedopuszczalne jest przekazywanie pracownikowi zlecenia z dnia na dzień. W przypadku, kiedy zadania są niezmienne, można je zawrzeć w podpisanej umowie. W sytuacji, gdy przydzielone pracownikowi zadania wybiegają poza wcześniej ustalone normy, zatrudniony może domagać się dostosowania płacy do wykonywanej przez niego pracy (Jagielska K., 2015, s. 24).
Zatrudniony pracujący w nienormowanym czasie pracy ma prawo do wszystkich uprawnień pracowniczych, jednak to przełożony decyduje, kiedy pracownik może je wykorzystać (Rycak M.B., 2009, s. 140).
Zalety nienormowanego czasu pracy
Zalety wprowadzenia nienormowanego czasu pracy (Kamińska A., 2012, s. 814- 815; Kaczmarczyk A., 2015, s. 6-7):
- Przełożeni nie muszą kontrolować, czy ich przełożeni w odpowiedni sposób wykorzystują czas pracy,
- Pracodawca nie musi wypłacać nadgodzin, natomiast jego obowiązkiem jest dostosowanie pracy tak, aby pracownik pracował w ustalonych normach. Stosowanie systemu zadaniowego czasu pracy, w celach uniknięcia wypłacania nadgodzin jest wykroczeniem podlegającym grzywnie.
- Pracownik samodzielnie zarządza swoim czasem pracy.
Bibliografia
- Kaczmarczyk A., Jagielska K., 2015. Czas pracy w pytaniach i odpowiedziach, Serwis PP Prawno-Pracowniczy, nr 16
- Kamińska A., 2012. Prawo pracy: 1506 pytań i odpowiedzi, Wolters Kluwer, Warszawa
- Machol‐Zajda L. (red.), 2010. 2007-2013.gov.pl/analizyraportypodsumowania/baza_projektow_badawczych_efs/documents/raport_dotychczasowe_i_perspektywiczne_wykorzystanie_elastycznych_form_zatrudnienia.pdf Dotychczasowe i perspektywiczne wykorzystanie elastycznych form zatrudnienia w podlaskich przedsiębiorstwach, Warszawa
- Rycak M., 2008. Wymiar i rozkład czasu pracy, a Wolters Kluwer business, Warszawa
- Rycak M., 2009. Planowanie i rozliczanie czasu pracy, a Wolters Kluwer business, Warszawa
- Sobczyk A., 2009. Telepraca w prawie polskim, Wolters Kluwer, Warszawa
Autor: Anna Zemanek
