Korzyści z wymiany

Korzyści z wymiany oznaczają wzrost możliwości produkcyjnych obydwu partnerów handlowych z wymiany międzynarodowej i stanowią wyjaśnienie przyczyn, dla których poszczególne kraje handlują ze sobą [R. Milewski, 2003, s. 590].

Korzyści z handlu zagranicznego można wytłumaczyć za pomocą następujących czynników:

• teorii kosztów absolutnych,
• teorii kosztów komparatywnych,
• specjalizacji wewnątrzgałęziowej.

Teoria kosztów absolutnych

Teoria ta tłumaczy korzyści płynące z handlu zagranicznego odwołując się do różnic w absolutnych kosztach produkcji towarów. Zgodnie z tą teorią dla każdego z krajów korzystny jest import tego towaru, którego absolutne koszty wytwarzania są niższe u zagranicznego partnera. Analogicznie opłacalny jest eksport tego towaru, którego absolutne koszty produkcji są wyższe u zagranicznego partnera [R. Milewski, 2003, s. 585].

Teoria kosztów komparatywnych

Zgodnie z tą teorią kraje wytwarzają i eksportują te dobra, których względne koszty produkcji są niższe niż w innych krajach [Begg, 2000, s. 410].

Postawą wyjaśnienia tej zasady może być handel obejmujący tylko dwa kraje (A i B) oraz dwa towary (X i Y). Zgodnie z zasadą kosztów komparatywnych, jeśli nawet kraj A ma absolutne koszty produkcji obu towarów niższe niż kraj B, to istnieje racjonalne uzasadnienie specjalizacji każdego kraju w produkcji tylko jednego towaru i wymiany "nadwyżek" z obopólną korzyścią. Kraj A powinien specjalizować się w wytwarzaniu tego towaru, którego koszty produkcji są względnie niższe niż w kraju B [R. Milewski, 2003, s. 585].

	Kraj A	Kraj B
Towar X	1	4
Towar Y	2	3

Jak widać, kraj A ma absolutne koszty produkcji każdego z dwóch towarów niższe niż kraj B. Jednak kraj ten ma większą przewagę komparatywną w produkcji towaru X niż Y. Jednostka Towaru X wyrażona w jednostkach Y jest tańsza w kraju A (jednostka towaru X = 0,5 jednostek towaru Y, natomiast jednostka towar Y = 2 jednostki towaru X). Jednostka Towaru Y wyrażona w jednostkach Towaru X jest tańsza w kraju B (jednostka towaru Y= 0,75 jednostki towaru X, zaś jednostka towaru X = 1,33 towaru Y).

Z zasady korzyści komparatywnych wynika, że dany kraj powinien specjalizować się w produkcji (i eksporcie) tych towarów, których koszty produkcji są względnie niskie w porównaniu z innymi krajami. Dzięki temu przy nieskrępowanej wymianie handlowej jej uczestnicy mogą odnieść korzyści w postaci przyrostu dochodu narodowego. Dana gospodarka krajowa powinna alokować swoje zasoby czynników produkcji tak, aby rozwijane były te dziedziny wytwórczości, dla których koszt utraconych korzyści z potencjalnych alternatywnych zastosowań tych czynników jest najniższy. W ten sposób każdy kraj może osiągnąć korzyści z handlu wzajemnego [R. Milewski, 2003, s. 587].

Specjalizacja wewnątrzgałęziowa

Specjalizacja wewnątrzgałęziowa ma miejsce wówczas, gdy rozwija się handel produktami wytworzonymi w tej samej gałęzi i dokonuje się przede wszystkim w obrębie grupy towarów przemysłowych. Im bardziej jednorodne są produkty tym silniej strukturę wymiany określa przewaga komparatywna wynikająca z obfitości czynników produkcji. W miarę wzrostu stopnia przetworzenia produktów przewaga komparatywna traci znaczenie, a rolę głównego czynnika kształtującego wymianę przejmuje zróżnicowanie towarów i rozszerza się wymiana wewnątrzgałęziowa [Begg, 2000, s. 419].

Korzyści z wymiany — artykuły polecane

Teoria kosztów absolutnych — Przewaga komparatywna — Teoria korzyści komparatywnych — Handel wewnątrzgałęziowy — Przewaga absolutna — Teoria neoczynnikowa — Koszty komparatywne — Polityka handlowa — Gospodarka zamknięta

Bibliografia

• Begg D., Fischer S., Dornbusch R. (2007), Ekonomia. Makroekonomia, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa
• Milewski R., Kwiatkowski E. (red.) (2016), Podstawy ekonomii, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa

Autor: Lucyna Fiutowska