Pieniądz elektroniczny

Pieniądz elektroniczny jest to wartość pieniężna, która stanowi elektroniczny ekwiwalent znaków pieniężnych. Musi on spełniać łącznie poniższe warunki:

• Jest przechowywany na informatycznych nośnikach informacji
• Jest wydawany do użytku na podstawie umowy w zamian za środki pieniężne o nominalnej wartości nie mniejszej niż ta wartość(np. umowa o instrument pieniądza elektronicznego)
• Jest akceptowany jako środek płatniczy przez przedsiębiorców innych niż wydający ją do dyspozycji (np. supermarkety, galerie handlowe)
• Jest wymieniana na żądanie przez wydawcę na środki pieniężne (wskazuje to na jego dużą płynność, ponieważ istnieje możność jego wymiany na pieniądz bezgotówkowy lub tradycyjny pieniądz gotówkowy)
• Jest wyrażony w jednostkach pieniężnych (Mikos-Sitek A., Zapadka P. 2011r Art. 4 ust. 1 Pr. Bank.)

Zgodnie z definicją Europejskiego Banku Centralnego pieniądz elektroniczny to elektroniczny zasób wartości pieniężnej występujący w urządzeniu technicznym, który może być szeroko wykorzystany do dokonywania płatności na rzecz podmiotów innych niż emitent, bez konieczności angażowania rachunków bankowych, funkcjonujący jako przedpłacony instrument na okaziciela(Frączek B. 2004r.) Pieniądz elektroniczny to produkt bazujący na technologii elektronicznych kart procesowych (elektroniczna portmonetka), jak również wykorzystujący oprogramowanie komputerowe, czyli tzw. Pieniądz sieciowy. Posiada cechy upodabniające go do gotówki, która jest powszechnie akceptowanym środkiem płatniczym (Janowicz R. 2005r.)

Instytucja pieniądza elektronicznego

Zgodnie z Ustawą o elektronicznych instrumentach płatniczych, Instytucja pieniądza elektronicznego jest przedsiębiorcą lub osobą prawną, działającą w formie spółki akcyjnej na podstawie pozwolenia KNF, której jedynym przedmiotem działalności jest prowadzenie działalności (we własnym imieniu i na własny rachunek) zajmującej się wydawaniem do dyspozycji i wykupem pieniądza elektronicznego oraz dokonywanie rozliczeń transakcji przy użyciu instrumentów pieniądza elektronicznego (Mikos-Sitek A., Zapadka P. 2011r., Cyman D. 2013r.)

Pieniądz elektroniczny a obrót bezgotówkowy

Istnieje różnica między pojęciami: obrót bezgotówkowy (pieniądz bankowy) i pieniądz elektroniczny. Pieniądz elektroniczny jest elektronicznym surogatem (odpowiednikiem) znaków pieniężnych, natomiast pieniądz bankowy jest zapisem księgowym realizowanym przez banki. Funkcją pieniądza elektronicznego jest magazynowanie (przechowywanie) wartości, która może być wykorzystana przez właściciela do dokonywania transakcji. Podczas gdy funkcją obrotu bezgotówkowego jest możność robienia transferów kapitałowych i rozporządzeń finansowych (przez zapis księgowy) bez potrzeby korzystania z fizycznej konwersji znaków pieniężnych (Mikos-Sitek A., Zapadka P. 2011r.).

Instrumenty pieniądza elektronicznego

Instrumenty pieniądza elektronicznego to informatyczne nośniki danych, na których przechowywany jest i wydawany pieniądz elektroniczny. Są one urządzeniami elektronicznymi.

Instrumenty pieniądza elektronicznego mogą mieć postać:

• Systemu komputerowego (tzw. Pieniądz sieciowy), gdzie jego elektroniczna wartość składowana jest na twardym dysku komputera,
• Przenośnej karty elektronicznej (tzw. "elektroniczna portmonetka"), gdzie elektroniczna wartość jest przechowywana w mikroprocesorze, który jest częścią takiej karty.

Każda jednostka pieniądza elektronicznego posiada swój niepowtarzalny numer. Rejestr tych numerów jest prowadzony przez podmiot go wydający (np. bank lub IPE).

Karta elektroniczna a karta płatnicza

Rozpatrywanej karty elektronicznej (instrument pieniądza elektronicznego) nie można mylić z kartą płatniczą, która umożliwia dostęp do pieniędzy przechowywanych na rachunku bankowym, dzięki której możliwa jest wypłata środków z bankomatu lub dokonywanie płatności. Na karcie płatniczej nie jest przechowywany pieniądz elektroniczny. Zatem należy pamiętać, że karta płatnicza daje możliwość dostępu do pieniądza bezgotówkowego, natomiast instrument pieniądz elektronicznego "magazynuje" pieniądz elektroniczny (Mikos-Sitek A., Zapadka P. 2011r.).

Pieniądz elektroniczny — artykuły polecane

Instrument płatniczy — Mobilny portfel — Forma płatności — Karta płatnicza — Epłatności — IBAN — Karta bankowa — Rozliczenia bezgotówkowe — LORO

Bibliografia

• Cyman D. (2013), Elektroniczne instrumenty płatnicze a bezpieczeństwo uczestników rynku finansowego, Wolters Kluwer, Warszawa
• Frączek B. (2004) Pieniądz elektroniczny - próby zdefiniowania i sklasyfikowania Bank i kredyt (4), s. 91-95
• Janowicz R. (2005) Pieniądz elektroniczny w wybranych krajach - charakterystyka, główne funkcje i zastosowania Bank i kredyt s. 85-96
• Mikos-Sitek A., Zapadka P. (2011) Prawo finansów publicznych 2. wydanie Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa
• Ustawa z dnia 19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych Dz.U. 2011 nr 199 poz. 1175
• Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe. Dz.U. nr 140 poz. 939

Autor: Sylwia Słowik