Bernie Madoff

Bernie Madoff to amerykański finansista, fundusz inwestycyjny założony przez Madoffa okazał się przykładem schematu Ponziego, zwanego potocznie piramidą finansową. Stracił on 50 mld USD, a samego Berniego skazano w roku 2009 na 150 lat więzienia za oszustwa i miliardowe nadużycia, które popełnił podczas prowadzenia swojej działalności. Wśród oszukanych znaleźli się magnaci finansowi, znani reżyserzy oraz gwiazdy światowego kina (Volker, 2011)

Wczesne życie i edukacja

Madoff urodził się 29 kwietnia 1938 roku. W Queens w Nowym Jorku. Wychowywany był przez swoich żydowskich rodziców Ralpha Madoffa oraz Sylwie Muntrer. W roku 1956 Bernard Madoff ukończył szkołę średnią Far Rockaway (Carney, 2008) Przez rok czasu studiował na University of Alabama, gdzie dołączył do bractwa o nazwie Sigma Alpha Mu, a następnie przeniósł się i został absolwentem Hofstra University w 1960 roku, tym samym otrzymując tytuł licencjata w dziedzinie nauk politycznych (Salkin, 2009)

Kariera

Madoff przez długie lata cieszył się na Wall Street szacunkiem i poważaniem jako makler godny zaufania. Swoją firmę Bernard L. Madoff Investment Securities LLC założył, wraz z żoną, w 1960 r. Nie było to jedyne przedsięwzięcie jakim zajmował się Madoff, prowadził on równocześnie korporację Bernard L. Madoff Investment Securities Corp., która zajmowała się handlem akcjami dla banków i domów inwestycyjnych. Ponieważ firma Madoffa gwarantowała roczne zwroty z inwestycji na poziomie ponad 10%, pozyskiwała ona z roku na rok coraz więcej klientów. W tej sytuacji Madoff postanowił wykorzystać technologię komputerową do handlu akcjami. Przetestowany i rozwinięty przez jego firmę program komputerowy w znacznym stopniu pomógł w stworzeniu w 1971 r. NASDAQ (ang. National Association of Securities Dealers AutomateQuotations). Sam Madoff pełnił przez pewien czas funkcję prezesa zarządu na tej w pełni skomputeryzowanej giełdzie nowojorskiej (Bartosiewicz, 2015)

Afera Madoffa

Na miano największego oszusta finansowego ostatnich lat z całą pewnością zasługuje natomiast bez wątpienia urodzony w kwietniu 1938 roku. Bernard Madoff. Wykreował on sobie chyba najbardziej oszukańczą piramidę finansową. Swoim klientom obiecywał wysokie zyski i pierwsi z nich istotnie dużo zarabiali, ale kosztem zainwestowanych kapitałów przez kolejnych klientów, a w końcu cała piramida upadła (Banajski, 2010). Okazało się bowiem, że prowadzona przez niego działalność opierała się na zasadzie piramidy finansowej Ponziego, w której wcześniejszych inwestorów spłaca się pieniędzmi uzyskanymi od tych, którzy wpłacili je później. Oznacza to, że taka piramida załamuje się przy braku dopływu nowej gotówki. Szacuje się, że Madoff oszukał swoich klientów, najbliższych przyjaciół, a nawet instytucje charytatywne na łączną kwotę ok. 65 mld dolarów. Prywatne konta Madoffa opiewały na 17 mln dolarów w gotówce i 45 mln dolarów w papierach wartościowych. Niemal wszystko, oprócz 2,5 mln dolarów, które pozostawiono żonie aferzysty, przejął w czerwcu 2009 r. rząd Stanów Zjednoczonych. Kazus Madoffa podkopał do reszty zaufanie do agresywnych funduszy. Z etycznego punktu widzenia haniebny charakter oszustw Madoffa podkreśla dodatkowo fakt, że oszukiwał zaprzyjaźnionych biznesmenów i członków swojego klubu golfowego. Afera Madoffa przyćmiła wiele innych podobnych, choć na mniejszą skalę, oszustw finansowych (Bosacki, 2009; Deptuła, 2009).

"Amerykanie osądzili Bernarda Madoffa w ciągu pół roku i skazali go na 150 lat więzienia.Bernie Madoff "przekręcił" swoich klientów na 65 mld dolarów, co jest sumą niewyobrażalną w odniesieniu do możliwości jednego człowieka, nawet tak wpływowego, ale ten, już po osądzeniu, w publicznych wywiadach nie odżegnywał się od winy, natomiast zwracał uwagę, że to, co on zrobił, to w skali przewinień jest niczym wobec tego, co dzieje się na giełdzie. To, co dawniej nazywało się lichwą obecnie nazywa się elegancko inżynierią finansową i nie jest się łatwo temu przeciwstawiać". (Knopek i in. 2014)

Autor: Łukasz Rygał

Bernie Madoff — artykuły polecane

George Soros — Lehman Brothers — Berkshire Hathaway — Anioł biznesu — Wall Street — Piramida finansowa — Upadek Barings Bank — Firma ratingowa — Upadek Continental Illinois

Bibliografia

• Banajski R. (2010), Jakich zmian postaw moralnych konsumentów i menedżerów firm można oczekiwać po kryzysie finansowym?, Prakseologia, Instytut Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk
• Bartosiewicz A. (2015), Najwięksi zwycięzcy i przegrani w historii giełdy XX-XXI w., Przegląd nauk historycznych R. XIV, NR 1
• Bosacki M. (2009), Kolejna piramida finansowa w USA, Gazeta Wyborcza z dn. 22 czerwca
• Carney J. (2008), The Education of Bernie Madoff: The High School Years, Business insider
• Deptuła T. (2009), Parada małych Madoffów, Gazeta Wyborcza z dn. 31 stycznia - 1 lutego 2009 r
• Knopek J., Sikora-Gaca M., Gabryszak R. (red.) (2014), Polska w Europie 1989-2014 25 lat po przemianach. Przykładowe obszary przekształceń gospodarczych, Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Koszalińskiej, Koszalin
• Salkin A. (2009), Bernie Madoff, Frat Brother, New York Times
• Volker P. (2011), Transparency and Disclosure: The Bernie Madoff Case, New Yorker