Syndyk

Syndyk - osoba zarządzająca majątkiem przedsiębiorcy postawionego w stan upadłości oraz dokonująca podziału funduszy między wierzycieli zgodnie z zasadami prawa upadłościowego i naprawczego.

Jest on powoływany w przypadku ogłoszenia upadłości, która ściśle wiąże się z likwidacją upadłego majątku. Syndyk powoływany jest w przypadku postanowienia o ogłoszeniu upadłości, czasami także, w przypadku odwołania poprzedniego syndyka, w czasie trwania postępowania upadłościowego. Syndyk jest zarządcą majątku firmy lub osoby prywatnej, która znajduje się w stanie upadłości. Informuje także o postawieniu przedsiębiorstwa w stan upadłości wierzycieli, komornika, banki oraz inne bezpośrednio zainteresowane podmioty (I. Rajczak, 2015).

Syndyk w ujęciu historycznym występował w polskim ustawodawstwie jako podmiot, którego zadaniem był zarząd majątkiem upadłego dłużnika. Ze względu na występowanie dwóch rodzajów postępowań, konieczne stało się także wprowadzenie pojęcia nadzorcy i zarządcy tymczasowego. Podęcie syndyka pozostało jednak bez zmian w przypadku podmiotów zajmujących się zarządem majątku, w przypadku, kiedy ogłoszenie upadłości obejmowało likwidację majątku dłużnika. (I. Gil 2007, s. 150).

W swej działalności syndyk jest podmiotem niezależnym od wierzycieli i upadłego. Podlega nadzorowi sprawowanemu przez sędziego-komisarza. Jest zobowiązany do składania sędziemu-komisarzowi okresowych oraz ostatecznych sprawozdań ze swej działalności. W przypadku nienależytego wykonywania swoich obowiązków sędzia-komisarz może upomnieć syndyka lub nałożyć na niego grzywnę. Syndyk może zostać także odwołany decyzją sądu (W. Podel 2013, s. 189-190).

TL;DR

Syndyk jest osobą zarządzającą majątkiem przedsiębiorcy w stanie upadłości i dokonującą podziału funduszy między wierzycieli. Syndyk jest powoływany w przypadku ogłoszenia upadłości i jest niezależny od wierzycieli i upadłego. Może nim zostać osoba fizyczna posiadająca odpowiednią licencję. Podstawowym zadaniem syndyka jest ustalenie stanu masy upadłościowej i zabezpieczenie majątku. Syndykowi przysługuje wynagrodzenie, które nie może przekroczyć 5% funduszy masy upadłościowej.

Licencja syndyka

Syndykiem może zostać osoba fizyczna posiadająca odpowiednią licencję, a także spółka handlowa lub członkowie zarządu spółki posiadający licencję syndyka. W przypadku spółek handlowych wspólnicy ponoszą odpowiedzialność za zobowiązania spółki solidarnie całym swoim majątkiem (A. Tokarski, 2011; J. Brol 2003).

Licencję doradcy restrukturyzacyjnego, w tym także syndyka, może otrzymać osoba, która:

• "ma obywatelstwo państwa członkowskiego Unii Europejskiej, Konfederacji Szwajcarskiej lub państwa członkowskiego Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym,
• zna język polski w zakresie niezbędnym do wykonywania czynności syndyka, nadzorcy lub zarządcy,
• ma pełną zdolność do czynności prawnych,
• ukończyła wyższe studia i uzyskała tytuł magistra lub równorzędny w państwie, o którym mowa w pkt 1,
• posiada nieposzlakowaną opinię,
• w okresie 15 lat przed złożeniem wniosku o licencję doradcy restrukturyzacyjnego przez co najmniej 3 lata zarządzała majątkiem upadłego, przedsiębiorstwem lub jego wyodrębnioną częścią w Rzeczypospolitej Polskiej lub państwie, o którym mowa w pkt 1,
• nie była karana za przestępstwo lub przestępstwo skarbowe,
• nie jest podejrzana albo oskarżona o przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego lub przestępstwo skarbowe,
• nie jest wpisana do rejestru dłużników niewypłacalnych Krajowego Rejestru Sądowego,
• złożyła z pozytywnym wynikiem egzamin przed Komisją Egzaminacyjną, powołaną przez Ministra Sprawiedliwości" (Dz.U. 2016 poz. 883).

Ustalenie stanu masy upadłościowej przez syndyka

Podstawowym zadaniem syndyka jest rzetelnie ustalenie majątku przedsiębiorstwa wchodzącego w skład masy upadłościowej, dzięki czemu żądania wierzycieli zostaną zaspokojone w jak najlepszy sposób. Czynności polegające na ustalaniu składu masy upadłościowej przez syndyka pełnią dwie funkcje: zabezpieczającą przed zniszczeniem lub kradzieżą oraz skuteczności przeprowadzenia postępowania upadłościowego. Syndyk zobowiązany jest do ustalenia stanu masy upadłościowej oraz wykonania jej dokładnej inwentaryzacji. Powinien on także powiadomić wierzycieli oraz wszystkie zainteresowane strony o przejęciu majątku upadłego przez syndyka oraz zabezpieczyć majątek przed działaniem osób trzecich (I. Gil 2007, s. 39; F. Zedler 1999, s. 214)

Etapy ustalania stanu masy upadłościowej:

• "zabezpieczenie majątku upadłego,
• spis inwentarza,
• oszacowanie majątku,
• sporządzenie sprawozdania finansowego,
• sprawozdanie syndyka z dokonywanych czynności,
• weryfikacja przez syndyka wierzytelności zgłaszanych do masy,
• sporządzenie listy wierzytelności,
• sporządzenie planu podziału funduszy masy" (I. Gil, 2007).

Wynagrodzenie syndyka

Syndykowi masy upadłościowej za swoją pracę przysługuje prawo do wynagrodzenia oraz zwrotu poniesionych wydatków. Zgodnie z ustawą wysokość wynagrodzenia nie może przekroczyć 5 proc. funduszy masy upadłościowej. Jeśli jest ona nie wystarczająca, przyjmuje się wtedy celem obliczenia wynagrodzenia 40-krotnosć przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw bez wypłat nagród z zysku w IV kwartale roku ubiegłego, ogłoszonego przez Prezesa Głównego urzędu Statystycznego (Dz.U. 2003 nr 60, poz. 535 ze zm.; P.Filipiak, M.Kondej 2014).

"Wynagrodzenie otrzymywane przez osoby powołane do pełnienia funkcji w postępowaniu upadłościowym podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym" (P.Filipiak, M.Kondej 2014).

Syndyk — artykuły polecane

Postępowanie upadłościowe — Postępowanie sanacyjne — Syndyk masy upadłościowej — Doradztwo podatkowe — Oświadczenia majątkowe — Główny księgowy — Likwidator — Biegły rewident — Upadłość

Bibliografia

• Brol J. (2003), Nowe prawo upadłościowe i naprawcze, Rachunkowość. nr 9
• Filipiak P. (2014), Opodatkowanie wynagrodzenia syndyka, nadzorcy sądowego i zarządcy, Przegląd Prawniczy, Ekonomiczny i Społeczny, nr 4
• Gil I. (2007), Sytuacja prawna syndyka, C.H. Beck, Warszawa
• Podel W. (2013), Geneza instytucji syndyka masy upadłości na tle rozwoju regulacji prawa upadłościowego, Rocznik Towarzystwa Naukowego Płockiego, nr 5
• Rajczak I. (2015), Restrukturyzacja firmy okiem prawnika
• Tokarski A. (2011), Prawo upadłościowe a obowiązki wynikające z ustawy o rachunkowości w przypadku przerwania zasady kontynuacji działalności, Finanse, rynki finansowe, ubezpieczenia, nr 47
• Ustawa z dnia 15 czerwca 2007 r. o licencji doradcy restrukturyzacyjnego Dz.U. 2007 nr 123 poz. 850
• Ustawa z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe Dz.U. 2003 nr 60 poz. 535
• Zedler F. (1999), Prawo upadłościowe i układowe, TNOiK Dom Organizatora, Toruń

Autor: Dawid Rapacz