Proces logistyczny

Proces logistyczny jest to uporządkowany i uregulowany łańcuch operacji ściśle związany z przepływem materiałów. Polega na fizycznym przemieszczaniu produktów przez kolejne fazy działalności przedsiębiorstwa aby w rezultacie zrealizować cel.(Kauf S. i in. 2016 s. 27) Wszystkie procesy logistyczne zebrane ze sobą tworzą system logistyczny, czyli "zbiór takich podsystemów, jak: zaopatrzenie, produkcja, transport i magazynowanie, zbyt, wraz z relacjami pomiędzy podsystemami i między ich własnościami, ze stałą dążnością do wzrostu stopnia zorganizowania systemu" (Gołembiewska E. 2005 s. 47)

Wspomagane one są przez systemy informatyczne takie jak SAP ERP. Procesy logistyczne związane są ściśle z dostarczycielami informacji jak i materiałów. Coraz częściej procesy logistyczne poddawane są outsourcingowi logistycznemu, oddawaniu pracy firmą zewnętrznym z lepiej opracowanymi procesami logistycznymi co gwarantuje lepszą terminowość, jakość czy też cenę. Jego końcowym efektem jest usługa logistyczna czyli zorganizowane przez zewnętrzne przedsiębiorstwo transportu i magazynowania produktu wraz z całą obsługą, w terminie, ilości, jakości jaką sobie zażyczy klient.

Wszystkie procesy logistyczne powinny być zbudowane zgodnie z zasadą 7R (7 Right) która definiuje postępowanie z materiałem tak, aby zrealizować podstawowe działanie przedsiębiorstwa:

• Właściwy produkt - right product
• Właściwa ilość - right quantity
• Właściwy stan - right condition
• Właściwe miejsc - right place
• Właściwy czas - right time
• Właściwy klient - right customer
• Właściwa cena - right price

Planowanie procesów logistycznych

Planowanie to "stworzenie myślowej koncepcji ciągu akcji ukierunkowanych na osiągnięcie określonego celu" (Krawczyk S. 2011 s. 145)

Na proces planowania składa się:(Krawczyk S. 2011 s. 146)

• Dokładne określenie celów
• Rozpoznanie przyczyn warunkujących działalność
• Specyfikacja problemu
• Identyfikacja przedsięwzięć podlegających planowaniu
• Określenie zasobów niezbędnych do wykonania planu
• Termin realizacji
• Wykonawcy
• Wartość oczekiwanych wyników

Z pojęciem planowania należy kojarzyć zadania:

• ustalenie celów, przedsięwzięć i niezbędnych środków
• ukierunkowanie na spełnienie podstawowych celów
• inicjalizacja i wprowadzenie do realizacji przyjętych planów
• zapewnienie rezerw na wypadek występowania dużych odchyleń od przyjętych planów

Planowanie oznacza podjęcie odpowiedzialności za przyszłe działania i można je traktować jako przeciwieństwo działań natychmiastowych w których decyzje są podejmowane spontanicznie i bez wcześniejszego zastanowienia oraz zbadania możliwych do wystąpienia skutków. Przystępując do planowania chcemy osiągnąć pewien określony cel. W procesie planowania musimy weryfikować często wartości planowane z rzeczywistymi. A ze względu na występujące czasem odchylenia musimy zabezpieczyć odpowiednie rezerwy niezbędne do pokrycia ich.(Krawczyk S. 2011 s. 146)

Procesy i czynności logistyczne:

Procesy	Czynności
Transport	wybór rodzaju transportu i poziomu usług transportowych ustalenie sieci przewozu opracowanie harmonogramu ruchu pojazdów wybór sprzętu transportowego kontrola stawek transportowych
Kształtowanie poziomu i struktury zapasów	sformułowanie polityki zapasów surowców, materiałów i wyrobów gotowych opracowanie prognoz sprzedaży określenie struktur magazynowych określenie ilości, rozmiaru i lokalizacji magazynów
Logistyczna obsługa klienta	uzgodnienie zakresu potrzeb klientów przewidywanie reakcji klientów na system obsługi ustalenie poziomu obsługi kienta
Magazynowanie	określenie zapotrzebowania na powierzchnie magazynową projektowanie rozmieszczania zapasów przyjmowanie, komplementacja, i wydania materiałów z i do magazynu
Gospodarka opakowaniami	wybór opakowań ułatwiających załadunek i transport

Źródło: (Kauf S. i in. 2016 s. 27 )

Nowoczesne technologie w procesach logistycznych

Technologie IoT, sztuczna inteligencja i automatyzacja

Nowoczesne technologie takie jak Internet rzeczy (IoT), sztuczna inteligencja (SI) i automatyzacja odgrywają kluczową rolę w doskonaleniu procesów logistycznych. IoT umożliwia komunikację i wymianę danych między urządzeniami, co pozwala na monitorowanie i zarządzanie łańcuchem dostaw w czasie rzeczywistym. Dzięki temu możliwe jest śledzenie lokalizacji towarów, monitorowanie warunków transportu oraz optymalizacja tras.

Sztuczna inteligencja, w połączeniu z automatyzacją, umożliwia przetwarzanie ogromnych ilości danych w celu podejmowania inteligentnych decyzji. Algorytmy SI mogą analizować dane dotyczące popytu, prognozować trendy rynkowe oraz optymalizować planowanie i zarządzanie zapasami. Automatyzacja natomiast pozwala na wykonywanie powtarzalnych czynności, takich jak pakowanie towarów, sortowanie czy etykietowanie, bez udziału człowieka. Dzięki temu można zwiększyć efektywność i precyzję procesów logistycznych, jednocześnie zmniejszając koszty i ryzyko błędów.

Wykorzystanie analizy danych i big data

Współczesne procesy logistyczne generują ogromne ilości danych, które mogą być wykorzystane do doskonalenia działalności logistycznej. Analiza danych i wykorzystanie technologii big data umożliwiają identyfikację trendów, wykrywanie anomalii oraz optymalizację procesów.

Dane dotyczące sprzedaży, prognoz popytu, stanów magazynowych czy czasów dostaw mogą być analizowane w czasie rzeczywistym, co pozwala na szybką reakcję i podejmowanie odpowiednich decyzji. Ponadto, analiza danych historycznych pozwala na identyfikację wzorców, które mogą być wykorzystane do prognozowania popytu, optymalizacji tras czy planowania zapasów.

Technologie big data umożliwiają także integrację danych z różnych systemów i źródeł, co pozwala na pełniejsze zrozumienie całego łańcucha dostaw. Dzięki temu można lepiej zarządzać ryzykiem, identyfikować obszary do doskonalenia oraz usprawniać współpracę z dostawcami i klientami.

Metodologie Lean i Six Sigma w doskonaleniu procesów logistycznych

Metodologie Lean i Six Sigma są powszechnie stosowane w doskonaleniu procesów logistycznych. Lean skupia się na eliminacji marnotrawstwa, optymalizacji przepływu materiałów i informacji oraz zwiększaniu efektywności operacyjnej. Six Sigma natomiast koncentruje się na redukcji wariacji procesów, eliminacji defektów i poprawie jakości.

Zastosowanie metodologii Lean i Six Sigma w procesach logistycznych może prowadzić do wielu korzyści, takich jak skrócenie czasu realizacji zamówień, zmniejszenie kosztów operacyjnych, poprawa jakości usług czy zwiększenie satysfakcji klientów. Metody te wymagają jednak odpowiedniego przygotowania i zaangażowania zespołu oraz ciągłego monitorowania i doskonalenia procesów.

Technologie identyfikacji i śledzenia

Technologie identyfikacji i śledzenia odgrywają kluczową rolę w procesach logistycznych, umożliwiając precyzyjne lokalizowanie, identyfikowanie i śledzenie towarów na różnych etapach łańcucha dostaw.

Wpływ zmian rynkowych i społecznych na procesy logistyczne

E-commerce i zakupy online

E-commerce, czyli handel elektroniczny, stał się nieodłącznym elementem współczesnej gospodarki. Rozwój i popularność e-commerce mają znaczący wpływ na procesy logistyczne. Klienci oczekują szybkich dostaw, a sklepy online muszą sprostać tym oczekiwaniom. Logistyka musi być dostosowana do potrzeb e-commerce, zapewniając sprawną obsługę zamówień, magazynowanie towarów oraz szybkie i niezawodne dostawy.

Wprowadzenie e-commerce wymusza również zmiany w obszarze zarządzania zapasami. Tradycyjne modele gospodarki zapasami nie są już wystarczające, ponieważ klienci oczekują dostępności produktów w czasie rzeczywistym. Dlatego logistyka musi być zoptymalizowana pod kątem gromadzenia, przechowywania i dostępności towarów w magazynach.

Globalizacja gospodarki i logistyka globalna

Globalizacja gospodarki ma ogromny wpływ na procesy logistyczne. Wzrost międzynarodowych transakcji handlowych wymaga złożonych i kompleksowych rozwiązań logistycznych. Logistyka globalna musi uwzględniać różnice kulturowe, przepisy celne, transport międzynarodowy i wiele innych czynników.

Globalizacja gospodarki prowadzi również do powstawania coraz większych łańcuchów dostaw, które obejmują wiele krajów i regionów. Zarządzanie takimi łańcuchami staje się coraz bardziej skomplikowane i wymaga efektywnych rozwiązań logistycznych. Wprowadzenie nowoczesnych technologii, takich jak inteligentne systemy śledzenia towarów, może znacznie ułatwić zarządzanie globalnymi łańcuchami dostaw.

Zmieniające się preferencje klientów i trendy społeczne

Współczesni konsumenci mają zmieniające się preferencje i oczekiwania. Coraz większa liczba klientów oczekuje szybkich dostaw, personalizowanych produktów i zrównoważonego rozwoju. Logistyka musi być dostosowana do tych zmian, aby sprostać oczekiwaniom klientów.

Trendy społeczne, takie jak rosnąca świadomość ekologiczna i zrównoważony rozwój, również mają wpływ na procesy logistyczne. Firmy muszą uwzględniać te trendy, stosując ekologiczne opakowania, redukując emisję CO2 podczas transportu oraz poszukując bardziej zrównoważonych rozwiązań logistycznych.

Zmieniające się preferencje klientów i trendy społeczne wymuszają innowacje w logistyce. Firmy muszą dostosować swoje strategie i procesy logistyczne do nowych wymagań rynku, aby pozostać konkurencyjnymi i zyskać zaufanie klientów.

Proces logistyczny — artykuły polecane

System MRP — Łańcuch dostaw — Systemy DRP — System logistyczny przedsiębiorstwa — Zarządzanie sieciami dostaw — Zarządzanie zapasami — Planowanie logistyczne — Optymalizacja powiązań transportowych — Logistyka

Bibliografia

• Bukowski L. (2016), Zapewnienie ciągłości dostaw w zmiennym i niepewnym otoczeniu, Wydawnictwo Wyższa Szkoła Biznesu w Dąbrowie Górniczej, Dąbrowa Górnicza
• Gołembska E. (red.) (2010), Kompendium wiedzy o logistyce, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
• Kauf S. (red.) (2016), Vademecum logistyki, Difin, Warszawa
• Krawczyk S. (2011), Logistyka, teoria i praktyka, Difin, Warszawa
• Nowakowski T. (2011), Niezawodność systemów logistycznych, Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, Wrocław
• Płaczek E. (2012), Zrównoważony rozwój wyzwaniem dla operatorów logistycznych, Prace Naukowe Politechniki Warszawskiej, Nr.84
• Szkoda M. (2013), Realizacja procesów logistyki dystrybucji z zastosowaniem systemu SAP ERP, Logistyka - nauka, nr 5

Autor: Paulina Tkaczyk