Patriotyzm lokalny: Różnice pomiędzy wersjami
m (Czyszczenie tekstu) |
m (Czyszczenie tekstu) |
||
Linia 14: | Linia 14: | ||
}} | }} | ||
'''Patriotyzm lokalny''' to przywiązanie do miejsca swojego zamieszkania (miasta, miasteczka, wsi czy dzielnicy), często nazywanego '''"małą | '''Patriotyzm lokalny''' to przywiązanie do miejsca swojego zamieszkania (miasta, miasteczka, wsi czy dzielnicy), często nazywanego '''"małą ojczyzną"'''.. W dzisiejszych czasach rzadziej kojarzony jest z zakładem pracy. Przejawia się on często dumą z zabytków oraz współczesnych osiągnięć. Patriotyzm lokalny może oznaczać także zaangażowanie w ulepszanie lub poprawę funkcjonowania lokalnej społeczności oraz miejscowej infrastruktury (J. Chańko (2007), s. 4). | ||
"Pojęcia "patriotyzm lokalny" używa się zarówno w stosunku do jednostek (poszczególnych, indywidualnych ludzi), jak też i w stosunku do zbiorowości społecznych, zwłaszcza do władz lokalnych, instytucji, środowisk twórczych, reprezentujących określoną zbiorowość jako całość. Oznacza więc zarówno '''postawy indywidualne, jak i zbiorowe''' (M. Malinowski (1988), s. 277)". | "Pojęcia "patriotyzm lokalny" używa się zarówno w stosunku do jednostek (poszczególnych, indywidualnych ludzi), jak też i w stosunku do zbiorowości społecznych, zwłaszcza do władz lokalnych, instytucji, środowisk twórczych, reprezentujących określoną zbiorowość jako całość. Oznacza więc zarówno '''postawy indywidualne, jak i zbiorowe''' (M. Malinowski (1988), s. 277)". | ||
Linia 24: | Linia 24: | ||
==Konteksty postrzegania patriotyzmu lokalnego== | ==Konteksty postrzegania patriotyzmu lokalnego== | ||
Do zjawisk, które w istotny sposób mogą kształtować postrzeganie patriotyzmu lokalnego zaliczymy poniższe pojęcia. | Do zjawisk, które w istotny sposób mogą kształtować postrzeganie patriotyzmu lokalnego zaliczymy poniższe pojęcia. | ||
# '''Demokratyzacja pamięci''' "Jednostki i grupy (m.in. regionalne) nie są już skazane na dyktat totalitarystycznych koncepcji, na mocy których dokonywano wyboru tego co ważne i istotne z zasobu doświadczeń historycznych. Lokalni liderzy, politycy, regionaliści, mają wolny wybór w wydobywaniu i eksponowaniu tego, co - ich zdaniem - powinno kształtować [[tożsamość]] społeczno-kulturową na danym terenie, stając się '''elementem dziedzictwa i pamięci zbiorowej''' (D. Kasprzyk (2016), s. 267). | # '''Demokratyzacja pamięci''' "Jednostki i grupy (m.in. regionalne) nie są już skazane na dyktat totalitarystycznych koncepcji, na mocy których dokonywano wyboru tego co ważne i istotne z zasobu doświadczeń historycznych. Lokalni liderzy, politycy, regionaliści, mają wolny wybór w wydobywaniu i eksponowaniu tego, co - ich zdaniem - powinno kształtować [[tożsamość]] społeczno-kulturową na danym terenie, stając się '''elementem dziedzictwa i pamięci zbiorowej''' (D. Kasprzyk (2016), s. 267)". | ||
# '''Idea wielokulturowości''' "Patriotyzm lokalny uwzględniający idee wielokulturowości na [[plan]] pierwszy wysuwa hasło '''tolerancji''', a zatem uwzględniania rozmaitych etnosów, które w perspektywie historyczno-kulturowej kształtowały oblicza regionów lub nadal są tam obecne. Regionalizm kojarzony z tak pojmowanym patriotyzmem lokalnym jest ideą całkowicie pokojową, nastawioną na dialog. Odstępstwa od niej mają swoje własne nazwy - separatyzm, szowinizm etniczny, irredentyzm... (D. Kasprzyk (2016), s. 268) | # '''Idea wielokulturowości''' "Patriotyzm lokalny uwzględniający idee wielokulturowości na [[plan]] pierwszy wysuwa hasło '''tolerancji''', a zatem uwzględniania rozmaitych etnosów, które w perspektywie historyczno-kulturowej kształtowały oblicza regionów lub nadal są tam obecne. Regionalizm kojarzony z tak pojmowanym patriotyzmem lokalnym jest ideą całkowicie pokojową, nastawioną na dialog. Odstępstwa od niej mają swoje własne nazwy - separatyzm, szowinizm etniczny, irredentyzm... (D. Kasprzyk (2016), s. 268)" | ||
# '''Idea społeczeństwa obywatelskiego''' "W wersji idealnej naród w ujęciu obywatelskim jest otwartą wspólnotą wolnych i równych obywateli. W ramach tej wspólnoty istnieje [[równowaga]] pomiędzy interesami lokalnymi a ogólnopaństwowymi, zaś w pielęgnowaniu dziedzictwa kulturowego lokalizm nie powinien być wartością alternatywną czy zamienną wobec rzeczywistości ogólnokrajowej, ogólnonarodowej (D. Kasprzyk (2016), s. 268). | # '''Idea społeczeństwa obywatelskiego''' "W wersji idealnej naród w ujęciu obywatelskim jest otwartą wspólnotą wolnych i równych obywateli. W ramach tej wspólnoty istnieje [[równowaga]] pomiędzy interesami lokalnymi a ogólnopaństwowymi, zaś w pielęgnowaniu dziedzictwa kulturowego lokalizm nie powinien być wartością alternatywną czy zamienną wobec rzeczywistości ogólnokrajowej, ogólnonarodowej (D. Kasprzyk (2016), s. 268)". | ||
# '''[[Decentralizacja]] kultury''' "Obecnie poszukuje się symboli w bliższej regionalnej i lokalnej przestrzeni. Dotyczy to miejsc, wydarzeń, postaci (D. Kasprzyk (2016), s. 268). | # '''[[Decentralizacja]] kultury''' "Obecnie poszukuje się symboli w bliższej regionalnej i lokalnej przestrzeni. Dotyczy to miejsc, wydarzeń, postaci (D. Kasprzyk (2016), s. 268)". | ||
Cezary Trosiak w podsumowaniu do przeprowadzonych przez siebie badań na temat współczesnego patriotyzmu doszedł do kilku interesujących wniosków. Patriotyzm w wymiarze ogólnym jak i lokalnym przez jednostki badane postrzegany jest jako '''zestaw cech oraz zachowań, które powinny wykazywać [[użyteczność]]'''. Na podstawie zebranych przez niego danych stwierdził, że nie potwierdziły się oczekiwania dotyczące wyraźnego rozróżnienia w postrzeganiu patriotyzmu lokalnego, a patriotyzmu narodowego. Dla wielu badanych '''patriotyzm lokalny jest elementem patriotyzmu narodowego''' i oba nie wykluczają siebie nawzajem (C. Trosiak (2014), s. 175). | Cezary Trosiak w podsumowaniu do przeprowadzonych przez siebie badań na temat współczesnego patriotyzmu doszedł do kilku interesujących wniosków. Patriotyzm w wymiarze ogólnym jak i lokalnym przez jednostki badane postrzegany jest jako '''zestaw cech oraz zachowań, które powinny wykazywać [[użyteczność]]'''. Na podstawie zebranych przez niego danych stwierdził, że nie potwierdziły się oczekiwania dotyczące wyraźnego rozróżnienia w postrzeganiu patriotyzmu lokalnego, a patriotyzmu narodowego. Dla wielu badanych '''patriotyzm lokalny jest elementem patriotyzmu narodowego''' i oba nie wykluczają siebie nawzajem (C. Trosiak (2014), s. 175). | ||
Linia 33: | Linia 33: | ||
==Bibliografia== | ==Bibliografia== | ||
<noautolinks> | <noautolinks> | ||
* Chańko J. (2007). ''Patriotyzm czy patriotyzmy?'', "Łódź - nasza mała ojczyzna (promocja Łodzi poprzez edukację regionalną, czyli diagnoza - problem i rozwiązania) | * Chańko J. (2007). ''Patriotyzm czy patriotyzmy?'', "Łódź - nasza mała ojczyzna (promocja Łodzi poprzez edukację regionalną, czyli diagnoza - problem i rozwiązania)", s. 9-15, Łódź | ||
* Chańko J. (2010). ''Walory wychowawcze edukacji regionalnej w nauczaniu historii'', "Teoretyczne podstawy edukacji | * Chańko J. (2010). ''Walory wychowawcze edukacji regionalnej w nauczaniu historii'', "Teoretyczne podstawy edukacji regionalnej", s. 83-89, Łódź | ||
* Cieślakowski Ł. (2016). ''Patriotyzm według Józefa Marii Bocheńskiego'', "Zbliżenia | * Cieślakowski Ł. (2016). ''Patriotyzm według Józefa Marii Bocheńskiego'', "Zbliżenia Cywilizacyjne", nr 3 | ||
* Grad. J. (2010). ''Współczesny sens regionalizmu'', "Sensus | * Grad. J. (2010). ''Współczesny sens regionalizmu'', "Sensus Historiae", nr 1 | ||
* Kasprzyk D. (2016). [https://cejsh.icm.edu.pl/cejsh/element/bwmeta1.element.hdl_11089_25158/c/Damian_Kasprzyk_261_276.pdf ''Patriotyzm lokalny - konteksty tożsamościowe''], "Zeszyty | * Kasprzyk D. (2016). [https://cejsh.icm.edu.pl/cejsh/element/bwmeta1.element.hdl_11089_25158/c/Damian_Kasprzyk_261_276.pdf ''Patriotyzm lokalny - konteksty tożsamościowe''], "Zeszyty Wiejskie", tom 22 | ||
* Mailnowski M. (1988). [https://repozytorium.amu.edu.pl/bitstream/10593/16747/1/019%20MARIAN%20MALIKOWSKI.pdf ''Socjologiczna problematyka patriotyzmu lokalnego''], "Ruch prawniczy, ekonomiczny i | * Mailnowski M. (1988). [https://repozytorium.amu.edu.pl/bitstream/10593/16747/1/019%20MARIAN%20MALIKOWSKI.pdf ''Socjologiczna problematyka patriotyzmu lokalnego''], "Ruch prawniczy, ekonomiczny i socjologiczny", nr 3 | ||
* Trosiak C. (2014). [https://przeglad.amu.edu.pl/wp-content/uploads/2015/02/pp-2014-4-159.pdf ''Współczesny polski patriotyzm: między wspólnotą narodową a wspólnotą regionalną''], Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu | * Trosiak C. (2014). [https://przeglad.amu.edu.pl/wp-content/uploads/2015/02/pp-2014-4-159.pdf ''Współczesny polski patriotyzm: między wspólnotą narodową a wspólnotą regionalną''], Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu | ||
</noautolinks> | </noautolinks> |
Wersja z 17:22, 2 lis 2023
Patriotyzm lokalny |
---|
Polecane artykuły |
Patriotyzm lokalny to przywiązanie do miejsca swojego zamieszkania (miasta, miasteczka, wsi czy dzielnicy), często nazywanego "małą ojczyzną".. W dzisiejszych czasach rzadziej kojarzony jest z zakładem pracy. Przejawia się on często dumą z zabytków oraz współczesnych osiągnięć. Patriotyzm lokalny może oznaczać także zaangażowanie w ulepszanie lub poprawę funkcjonowania lokalnej społeczności oraz miejscowej infrastruktury (J. Chańko (2007), s. 4).
"Pojęcia "patriotyzm lokalny" używa się zarówno w stosunku do jednostek (poszczególnych, indywidualnych ludzi), jak też i w stosunku do zbiorowości społecznych, zwłaszcza do władz lokalnych, instytucji, środowisk twórczych, reprezentujących określoną zbiorowość jako całość. Oznacza więc zarówno postawy indywidualne, jak i zbiorowe (M. Malinowski (1988), s. 277)".
Patriotyzm lokalny a regionalizm
Regionalizm możemy zdefiniować jako stan świadomości jednostki wyróżniający się pozytywną i kreatywną postawą wobec regionu, okolicy lub najbliższego otoczenia, Kojarzony jest z aktywność naukowo-badawczą, artystyczną, społeczną, animatorską, edukacyjną itp. Patriotyzm lokalny podobnie do regionalizmu mogą być postrzegane jako oznaka miłości. W przypadku regionalizmu do regionu, a patriotyzmu do narodu i ojczyzny. Składowymi uczucia w obu przypadkach jest szacunek, troska, zainteresowanie, poświęcenie, lojalność oraz odpowiedzialność. W związku z zachodzącymi zbieżnościami między tymi dwoma pojęciami niektóre definicje trwale wiążą ze sobą te dwa pojęcia (D. Kasprzyk (2016), s. 261).
Konteksty postrzegania patriotyzmu lokalnego
Do zjawisk, które w istotny sposób mogą kształtować postrzeganie patriotyzmu lokalnego zaliczymy poniższe pojęcia.
- Demokratyzacja pamięci "Jednostki i grupy (m.in. regionalne) nie są już skazane na dyktat totalitarystycznych koncepcji, na mocy których dokonywano wyboru tego co ważne i istotne z zasobu doświadczeń historycznych. Lokalni liderzy, politycy, regionaliści, mają wolny wybór w wydobywaniu i eksponowaniu tego, co - ich zdaniem - powinno kształtować tożsamość społeczno-kulturową na danym terenie, stając się elementem dziedzictwa i pamięci zbiorowej (D. Kasprzyk (2016), s. 267)".
- Idea wielokulturowości "Patriotyzm lokalny uwzględniający idee wielokulturowości na plan pierwszy wysuwa hasło tolerancji, a zatem uwzględniania rozmaitych etnosów, które w perspektywie historyczno-kulturowej kształtowały oblicza regionów lub nadal są tam obecne. Regionalizm kojarzony z tak pojmowanym patriotyzmem lokalnym jest ideą całkowicie pokojową, nastawioną na dialog. Odstępstwa od niej mają swoje własne nazwy - separatyzm, szowinizm etniczny, irredentyzm... (D. Kasprzyk (2016), s. 268)"
- Idea społeczeństwa obywatelskiego "W wersji idealnej naród w ujęciu obywatelskim jest otwartą wspólnotą wolnych i równych obywateli. W ramach tej wspólnoty istnieje równowaga pomiędzy interesami lokalnymi a ogólnopaństwowymi, zaś w pielęgnowaniu dziedzictwa kulturowego lokalizm nie powinien być wartością alternatywną czy zamienną wobec rzeczywistości ogólnokrajowej, ogólnonarodowej (D. Kasprzyk (2016), s. 268)".
- Decentralizacja kultury "Obecnie poszukuje się symboli w bliższej regionalnej i lokalnej przestrzeni. Dotyczy to miejsc, wydarzeń, postaci (D. Kasprzyk (2016), s. 268)".
Cezary Trosiak w podsumowaniu do przeprowadzonych przez siebie badań na temat współczesnego patriotyzmu doszedł do kilku interesujących wniosków. Patriotyzm w wymiarze ogólnym jak i lokalnym przez jednostki badane postrzegany jest jako zestaw cech oraz zachowań, które powinny wykazywać użyteczność. Na podstawie zebranych przez niego danych stwierdził, że nie potwierdziły się oczekiwania dotyczące wyraźnego rozróżnienia w postrzeganiu patriotyzmu lokalnego, a patriotyzmu narodowego. Dla wielu badanych patriotyzm lokalny jest elementem patriotyzmu narodowego i oba nie wykluczają siebie nawzajem (C. Trosiak (2014), s. 175).
Bibliografia
- Chańko J. (2007). Patriotyzm czy patriotyzmy?, "Łódź - nasza mała ojczyzna (promocja Łodzi poprzez edukację regionalną, czyli diagnoza - problem i rozwiązania)", s. 9-15, Łódź
- Chańko J. (2010). Walory wychowawcze edukacji regionalnej w nauczaniu historii, "Teoretyczne podstawy edukacji regionalnej", s. 83-89, Łódź
- Cieślakowski Ł. (2016). Patriotyzm według Józefa Marii Bocheńskiego, "Zbliżenia Cywilizacyjne", nr 3
- Grad. J. (2010). Współczesny sens regionalizmu, "Sensus Historiae", nr 1
- Kasprzyk D. (2016). Patriotyzm lokalny - konteksty tożsamościowe, "Zeszyty Wiejskie", tom 22
- Mailnowski M. (1988). Socjologiczna problematyka patriotyzmu lokalnego, "Ruch prawniczy, ekonomiczny i socjologiczny", nr 3
- Trosiak C. (2014). Współczesny polski patriotyzm: między wspólnotą narodową a wspólnotą regionalną, Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Autor: Kamila Sokołowska