Kreatywne myślenie

Kreatywne myślenie – jest zjawiskiem pobudzania nowych myśli, formułowania na nowo dotychczasowej wiedzy, dzięki analizie dotychczasowych założeń i paradygmatów. Jest określane jako proces ujawniania, selekcjonowania, wymiany i łączenia idei, faktów czy umiejętności (A. Sopińska 2018, s. 13). R.B. Mellor wyróżnia trzy czynniki, które mają wpływ na pobudzenie kreatywnego myślenia (R.B. Mellor 2011, s. 52):

1. zapotrzebowanie na złożoną, urozmaiconą i oryginalną stymulację,
2. chęć dzielenia się wartościami, pomysłami i wiedzą,
3. potrzeba przezwyciężania problemów.

Cechy i czynniki sprzyjające kreatywnemu myśleniu

Osoba charakteryzująca się myśleniem kreatywnym postrzega rzeczywistość w sposób odmienny niż konwencjonalny, dostrzega nowe możliwości oraz alternatywne rozwiązania problemów. Typowe cechy dla osób myślących kreatywnie to (K. Wojtoszek 2015, s. 129):

• skłonności do rozwiązywania skomplikowanych zjawisk oraz rozumienie prawidłowości w nich występujących,
• potrzeba osiągnięć, dążenia do sukcesów,
• postrzeganie sytuacji niejasnych bądź nieznanych jako wyzwanie, odczuwanie satysfakcji z prób ich poznania, zrozumienia i odnalezienia się w nich,
• orientacja na ryzyko – poszukiwanie nowych metod, wysoka tolerancyjność na zmiany,
• potrzeba autonomii – wysoka samodyscyplina, poczucie niezależności, umiejętność samodzielnego tworzenia harmonogramów i działania według nich.

Wśród czynników sprzyjających myśleniu kreatywnemu można wyróżnić takie jak (Tamże, 130):

• obecność konkurencji,
• występowanie zmian środowiskowych
• brak precedensów,
• jasno stawiane wymagania przywódców,
• wzrost efektywności w organizacji.

Kreatywne myślenie opiera się na cechach osobowości związanych z niezależnością, samokontrolą, podejmowaniem ryzyka, wytrwałością, tolerancją na stres i względnym brakiem zainteresowania akceptacją społeczną. Kompetencje i kreatywne myślenie decydują o tym, co dana osoba może zrobić, wykonując zadanie lub rozwiązując problem (I. Krawczyk-Sokołowska 2018, s. 59)

Przykładowe techniki kreatywnego myślenia

Wśród dotychczas opracowanych metod i technik kreatywnego myślenia, które charakteryzują się wysoką skutecznością należą (J. Korkosz-Gębska 2014, s. 961-962):

• burza mózgów,
• strategia błękitnego oceanu
• synektyka,
• marketing lateralny,
• analiza morfologiczna,
• analiza scenariuszowa
• listy atrybutów,
• współtworzenie.

Bariery myślenia kreatywnego

Jak zauważa I. Krawczyk-Sokołowska (2018, s. 59), istnieje wiele barier, które ograniczają lub też uniemożliwiają kreatywne myślenie. Przeszkody kreatywnego myślenia obejmują m.in. krytykę, ignorowanie technik (np. burzy mózgów), gromadzenie problemów, obwinianie niepowodzeń, nieodpowiednie wynagrodzenie, brak szkoleń oraz zatrudnianie zewnętrznych konsultantów do wprowadzania zmian.

Kreatywne myślenie a innowacyjność

Troska o rozwój kreatywnego potencjału zasobów ludzkich w firmach jest centralnym punktem wyjścia do poszukiwania i wdrażania innowacyjnych rozwiązań. Kreatywność jest jedną z cech opisujących indywidualne cechy każdego przedsiębiorcy, a jej poziom jest kluczowym wyznacznikiem zdolności innowacyjnych. Innowacja oznacza proces łączenia nowych pomysłów i spostrzeżeń w celu stworzenia nowej wartości. Kreatywne myślenie jest źródłem innowacji, które napędza powstawanie nowych pomysłów i ożywia najlepsze pomysły (J. Karpacz 2011, s. 8-9) (I. Krawczyk-Sokołowska 2018, s. 60-61).

Bibliografia

• Karpacz J. (2011), Kreatywność przedsiębiorców jako determinant poszukiwania szans, „Przegląd Organizacji”, nr 1, s. 8–9.
• Korkosz-Gębska J. (2014), Kreatywność i innowacje w zarządzaniu nowoczesnym przedsiębiorstwem, „Innowacje w Zarządzaniu i Inżynierii Produkcji”, s. 961-962.
• Krawczyk-Sokołowska I. (2018), Kreatywność stymulatorem postaw proinnowacyjnych w przedsiębiorstwie, „Studia i Prace Kolegium Zarządzania i Finansów”, nr 162, s. 59.
• Mellor R.B. (2011), Kreatywność [w:] „Przedsiębiorczość”, Mellor R.B., Coulton G., Chick A., Bifulco A., Mellor N., Fischer A., PWE, Warszawa, s. 52.
• Sopińska A. (2018), Kreatywność a innowacyjność organizacji. Otwarte innowacje jako przejaw współkreatywności, „Studia i Prace Kolegium zarządzania i Finansów”, nr 161, s. 13.
• Wojtoszek K. (2015), Kreatywne myślenie w tworzeniu procesu innowacji. Zarządzanie emocjami, „Prace Naukowe Wyższej Szkoły Zarządzania i Przedsiębiorczości z siedzibą w Wałbrzychu”, nr 6, s. 129.

Autor: Paweł Majerczyk