Informatyczne systemy zarządzania produkcją

Z Encyklopedia Zarządzania

Informatyczne systemy zarządzania produkcją są to systemy wspomagające podejmowanie decyzji, funkcjonowania przedsiębiorstwa oraz optymalizacji działań. Jest to zbiór wielu komponentów i funkcji które pozwalają analizować dane przedsiębiorstwa i wysuwać wnioski.

TL;DR

Informatyczne systemy zarządzania produkcją to zbiór komponentów i funkcji, które pomagają analizować dane przedsiębiorstwa i podejmować decyzje. Rozwój tych systemów zaczynał się od standardów MRP, a następnie rozwijał się w kierunku systemów MRP II i ERP. Obecnie tendencją jest wzbogacanie systemów MRP o dodatkowe funkcje, a systemy ERP integrują wszystkie informacje przedsiębiorstwa. Systemy te pozwalają usprawnić procesy produkcyjne i reagować na zmieniające się warunki rynkowe. Rozwój systemów ERP doprowadził do powstania systemów ERP II, które umożliwiają udział w e-commerce i są bardziej otwarte i elastyczne.

Geneza

Rozwój systemów informacyjnych wspomagających stosowanie metod sterowania produkcją, zaowocował już w latach 60-tych stworzeniem standardów MRP, w ramach których zastosowanie systemów informatycznych sprzężone było ze zmianami w organizacji i zarządzaniu, a zwłaszcza organizacji produkcji i systemu logistycznego. W drugiej połowie lat 70-tych i początku 80-tych opracowano standard Systemy Closed Loop MRP, w którym wdrożenie systemu w jeszcze wyższym stopniu uzależnione było od zastosowania odpowiednich rozwiązań organizacji produkcji. Wprowadzony w latach osiemdziesiątych standard MRP II stanowi rozwiązanie, które od pewnego czasu jest wprowadzane również w polskich przedsiębiorstwach.

Wykorzystanie systemów zintegrowanych zarządzania produkcją jest w dzisiejszych czasach konieczne. Dają one nam pełen wachlarz wsparcia decyzyjnego i pomagają nam wybrać optymalną decyzję. Dzięki zastosowaniu systemów zarządzania produkcją jesteśmy w stanie uporządkować i usystematyzować nasze dane, czy naszych klientów, tak aby znacznie przyśpieszyć proces produkcyjny. Umożliwiają one użytkowanie z większości działów przedsiębiorstwa, od obsługi klienta, przez marketing i serwis aż do finansów oraz działów HR. [1]

Zadania

W ramach opracowanego przez APICS (American Production and Inventory Control Society) standardu MRPII wymienia się następujące zasadnicze założenia:[2]

  • planowanie sprzedaży i produkcji w różnych horyzontach czasowych włącznie z planowaniem kroczącym, tzn. opracowanie harmonogramu produkcji detali koniecznych dla wykonania planu produkcji w danym czasie, przy zachowaniu minimum zapasów, a nawet produkcji z elementami zarządzania Just in time oraz przyjmowania zamówień, nadzorowanie ich realizacji i spedycji, w tym szczególnie wspomaganie logistyki oraz EDI (Electronic Document Interchange - Elektronicznej Wymiany Danych),
  • prowadzenie kontroli zasileń materiałowo-technicznych, w tym przyjmowanie dostaw wraz z elementami kontroli jakości,
  • zarządzanie zapasami i produkcją w toku, w celu minimalizacji kosztów (zarządzanie kosztami),
  • zarządzanie finansami przez efektywne dostarczania - w trybie on-line - informacji o jednostkowych kosztach produkcji (koszty w układzie rodzajowym).

Rodzaje

Kolejne generacje systemów informatycznych, które dostępne są obecnie na rynku, oznaczone są następującymi nazwami:

Tendencje rozwojowe

Obecnie obserwuje się tendencję wzbogacania systemów informatycznych typu MRP o dodatkowe funkcje rozwijające ich możliwości analityczne i rozszerzające zastosowanie metody MRP na inne obszary działalności przedsiębiorstwa, takie jak: zarządzanie finansami, dystrybucją, sprzedażą itp. Współcześni producenci oprogramowania dążąc do maksymalnego zaspokojenia zgłaszanych przez menedżerów potrzeb, wspierani przez sprzęt komputerowy o coraz większych możliwościach obliczeniowych, inicjują powstawanie systemów integrujących w sobie funkcje kilku wcześniej występujących samodzielnie systemów. Integracja taka prowadzi w konsekwencji do naturalnego zamazywania granic między wyróżnionymi systemami.

Z czasem do systemu MRP II dodano dodatkowe moduły, takie jak kadry i płace oraz finanse i księgowość. Wtedy system MRP II przekształcił się w system ERP. System który współpracował nie tylko wewnątrz przedsiębiorstwa w danych działach, lecz również wychodził poza nie. Czerpał informacje od przedsiębiorstw zewnętrznych które ze sobą współpracowały tj. planowane dostawy, planowana produkcja. System ten nie tylko gromadził dane, ale i je przetwarzał.[3] W dzisiejszych czasach możemy zwiększyć system ERP o dodatkowe moduły które pozwalają nam kontrolować wybrane strefy, takie jak controlling czy zarządzanie projektami. System ERP integruje wszystkie informacje przedsiębiorstwa, grupuje je i następnie przetwarza tak aby jak najbardziej usprawnić prace firmy. Wykorzystywany najczęściej w przedsiębiorstwach produkcyjnych, pozwala szybko reagować na wahania popytu[4]

Rozwój systemów ERP w system ERP II przedstawia poniższa tabela:

Kryterium System ERP System ERP II
Rola optymalizacja przedsiębiorstwa optymalizacja przedsiębiorstwa i umożliwienie udziały w e-commerce
Główny obszar zastosowań produkcja wszystkie branże/ sektory
Zakres funkcjonalny produkcja, sprzedaż, dystrybucja, finanse ERP plus aplikacja komplementarne (CRM, SCM, HR, BI)
Procesy wewnętrzne wewnętrzne, połączone z zewnętrznymi
Architektura zamknięta, monolityczna otwarta, składająca się z komponentów
Dane tworzone i wykorzystywane wewnątrz przedsiębiorstwa tworzone, udostępniane oraz pozyskiwane zarówno od przedsiębiorstwa jak i z zewnątrz
Udział konsultantów w trakcie wdrożenia ciągłe zarządzanie rynkiem elektronicznym
Odporność na lokalizację średnia mała

źródło:Ciesielski M.(2009), Instrumenty zarządzania łańcuchami dostaw, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa


Informatyczne systemy zarządzania produkcjąartykuły polecane
System informatycznyE-logistykaHurtownia danychSystemy Closed Loop MRPZarządzanie logistyczneKorporacyjna deska rozdzielczaKomputerowo zintegrowane wytwarzanieSystem APSSystem SCM

Przypisy

  1. Szatkowski K.(2014), Nowoczesne zarządzanie produkcją, ujęcie procesowe, Wydawnictwo PWN, Warszawa s. 395
  2. Krupa K.(1997), Wdrażanie systemów informatycznych klasy MRP II, a zmiany struktur organizacyjnych, Wydawnictwo BIS, Poznań s. 174
  3. Szatkowski K.(2014), Nowoczesne zarządzanie produkcją, ujęcie procesowe, Wydawnictwo PWN, Warszawa s. 395
  4. Szatkowski K.(2014), Nowoczesne zarządzanie produkcją, ujęcie procesowe, Wydawnictwo PWN, Warszawa s. 396

Bibliografia

  • Adamczewski P. (2012), System ERP. BI w rozwoju organizacji inteligentnych, Studia Ekonomiczne, Nr 113
  • Jurek J. (2016), Wdrożenia informatycznych systemów zarządzania, Wydawnictwo PWN, Warszawa
  • Kanicki T. (2011), Systemy informatyczne w logistyce, Ekonomia i Zarządzanie nr 4
  • Krupa K. (1997), Wdrażanie systemów informatycznych klasy MRP II, a zmiany struktur organizacyjnych, Wydawnictwo BIS, Poznań
  • Lech P. (2003), Zintegrowane systemy zarządzania ERP/ERP II. Wykorzystanie w biznesie, wdrażanie, Difin, Warszawa
  • Szatkowski K. (red.) (2014), Nowoczesne zarządzanie produkcją. Ujęcie procesowe, PWN, Warszawa
  • Woźniak K. (2005), System informacji menedżerskiej jako instrument zarządzania strategicznego w firmie, praca doktorska, Akademia Ekonomiczna w Krakowie, Kraków
  • Zalewski W. (2011), Analiza systemów informatycznych wspomagających zarządzanie produkcją w wybranych przedsiębiorstwach, Economy and Management, Vol.2011, Nr 4


Autor: Krzysztof Woźniak, Emilia Polak